Złote Łany (Bielsko-Biała)

Złote Łany

Część Bielska-Białej
Widok lotniczy
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Bielsko-Biała
Dzielnica	Złote Łany
W granicach Bielska-Białej	1925
Położenie na mapie Bielska-Białej
49°48′24″N 19°03′44″E

Złote Łany (niem. Goldflur^[1]) – dzielnica zwyczajowa Bielska-Białej i pokrywająca się z nią jednostka pomocnicza gminy położona na południowy wschód od centrum miasta, na stokach wzgórza o tej samej nazwie. Jest zajmowana głównie przez dwa zespoły mieszkaniowe: osiedle Złote Łany i osiedle Langiewicza. Historycznie część Lipnika. W 2017 była zamieszkiwana przez 14 439 osób^[2].

Położenie

Granice Złotych Łanów jako jednostki pomocniczej gminy wyznaczają^[3]:

• na zachodzie: ulica Żywiecka – granica z Leszczynami i Osiedlem Grunwaldzkim
• na południu: początkowy i końcowy odcinek ulicy Łagodnej oraz nieregularna linia biegnąca w rejonie ulicy Akademii Umiejętności, Dobrej i za budynkiem Szkoły Podstawowej nr 33 – granica z Leszczynami
• na wschodzie: linia prosta na przedłużeniu ulicy Brackiej – granica ze Straconką
• na północy: ulica Tuwima (na środkowym odcinku) lub linia zbliżona do niej – granica z Lipnikiem (właściwym) i Osiedlem Grunwaldzkim

Cały ten obszar wchodzi w skład obrębu ewidencyjnego Lipnik^[3].

Historia

Ulica Jutrzenki w 1974

Osiedle Langiewicza w 2008

Złote Łany historycznie należą do Lipnika i wraz z nim weszły w skład miasta Białej w 1925^[4].

Na początku XIX wieku, prawdopodobnie w czasie budowy szosy cesarskiej do Żywca (obecna ulica Żywiecka) w latach 1818–1820, powstało tu kilka kamieniołomów^[5]. Największe z nich znajdowały się w centrum dzisiejszego osiedla, w rejonie ulic Jutrzenki i Tuwima^[1][6]. Na początku XX wieku dobra złotołańskie należały do Benedykta Nahowskiego^[7].

Urbanizacja dzielnicy rozpoczęła się w okresie międzywojennym i była początkowo skoncentrowana na zabudowie jednorodzinnej w pobliżu ulicy Żywieckiej^[4]. W latach 1970–1975 wybudowano wielkopłytowe osiedle Złote Łany wraz z zapleczem usługowym według projektu Zbigniewa Niklewicza^[8]. W latach 1984–1990 powstało w rejonie ulicy Urodzajnej i Złotych Kłosów osiedle Langiewicza według projektu Stanisława Gawlasa^[9], którego rozbudowę kontynuowano w latach 90. i w XXI wieku w formie inwestycji deweloperskich (Złote Wzgórze 2009^[10], Osiedle Pogodne 2012^[11], Osiedle Siewna 2016–2019^[12], Osiedle Urodzajna 2019^[13]). W latach 1983–1991 został wzniesiony katolicki kościół parafialny pod wezwaniem św. Józefa, którego budowa była przedmiotem długoletnich sporów z władzami komunistycznymi^[14][15][16].

W 2002 utworzone zostało osiedle (w rozumieniu jednostki pomocniczej gminy) o nazwie Złote Łany obejmujące cały obszar dzielnicy^[17].

Galeria

• 
  Centrum dzielnicy wokół pętli autobusowej
• 
  Bloki przy ulicy Podgórze
• 
  Bloki przy ulicy Podgórze
• 
  Pawilony usługowe wzdłuż ulicy Jutrzenki
• 
  Kościół św. Józefa
• 
  Dom drewniany przy ulicy Langiewicza 59 – pozostałość dawnej zabudowy
• 
  Złote Wzgórze
• 
  Osiedle Siewna

Przypisy

1. Zarys dziejów Lipnika... ↓, s. 159.
2. Liczba mieszkańców Bielska-Białej z podziałem na 30 osiedli według stanu na 31 grudnia 2017. Budżet obywatelski Bielska-Białej. [dostęp 2022-02-16].
3. Portal mapowy Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej z warstwą obrębów ewidencyjnych i jednostek pomocniczych gminy
4. Zarys dziejów Lipnika... ↓, s. 257.
5. Zarys dziejów Lipnika... ↓, s. 151.
6. Por. mapa katastralna Lipnika z roku 1845: arkusz 1, arkusz 2
7. Zarys dziejów Lipnika... ↓, s. 250.
8. Bielsko-Biała. Monografia miasta. Tom IV – Bielsko-Biała w latach 1918–2009. Ryszard Kaczmarek (red.), Idzi Panic (red.). Bielsko-Biała: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, 2010, s. 557. ISBN 978-83-60136-46-1.
9. Bielsko-Biała. Monografia miasta. Tom IV – Bielsko-Biała w latach 1918–2009. Idzi Panic (red.). Bielsko-Biała: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, 2010, s. 560. ISBN 978-83-60136-46-1.
10. Waldemar Szleper. Obiekty nagrodzone w konkursie Budowa Roku 2009. „Informator Śląskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa”. 26 (3), s. 2, wrzesień 2010. [dostęp 2022-02-16]. 
11. Osiedle Pogodne – etap I. urbanity.pl, 2012-01-18. [dostęp 2022-02-16].
12. Osiedle Siewna. Grupa Inbud. [dostęp 2022-02-16].
13. Osiedle Urodzajna. rynekpierwotny.pl. [dostęp 2022-02-17].
14. Mariusz Rzymek: Ostatnia parafia Papieża. Niedziela bielsko-żywiecka, 11/2005. [dostęp 2022-02-17].
15. Urszula Rogólska: O Józefach ze Złotych Łanów. Gość Niedzielny bielsko-żywiecki, 2017-03-17. [dostęp 2022-02-17].
16. Historia. Parafia św. Józefa Złote Łany. [dostęp 2022-02-17].
17. Uchwała Rady Miasta nr LXVII/1093/2002 w sprawie uchwalenia statutów Osiedli w Bielsku-Białej

Bibliografia

• Jerzy Polak: Zarys dziejów Lipnika. Bielsko-Biała: Stowarzyszenie Lipnik, 2002. ISBN 978-83-912192-0-1.