Wanda Gentil-Tippenhauer urodziła się w Port-au-Prince na Haiti, gdzie jej ojciec był głównym inżynierem miejskim. Matką Wandy była Wiktoria z domu Rosicka, pierwsza polska tłumaczka Shakespeare’a. Wanda po maturze w Lozannie rozpoczęła studia w Szkole Sztuk Pięknych w Hamburgu, a pod koniec I wojny światowej przyjechała do Warszawy[2]. W 1921 roku ukończyła Państwowe Kursy dla Nauczycieli Rysunków przy Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, prowadzone przez Karola Tichego. W latach 1921–1923 studiowała w Kunstgewerbeschule w Hamburgu. Podróżowała po Europie (Włochy, Francja, Szwajcaria i Niemcy) i USA.
Od 1925 roku wystawiała głównie w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. W 1927 roku uzyskała wyróżnienie za batik (szal zielony). W 1932 roku wystawiła cykl pejzaży zakopiańskich w Domu Towarowym Braci Jabłkowskich w Warszawie. W tych latach wystawiała także w Bydgoszczy, Zakopanem i za granicą: w Lyonie, Mediolanie i Turynie. W latach 1940–1942 przebywała na Ukrainie. W czasie wojny w Warszawie uczyła rysunków na tajnych kompletach w latach 1943–1944. W czasie powstania warszawskiego cały przedwojenny dorobek artystki został zniszczony. Po wojnie brała udział niemal we wszystkich wystawach ZPAP w Zakopanem. Miała tam też wystawę indywidualną w 1961 roku. W 1965 roku miała wystawę pośmiertną w Biurze Wystaw Artystycznych.
Twórczość malarska
Wanda Gentil-Tippenhauer malowała akwarelą i temperą stylizowane pejzaże z motywami tatrzańskimi (np. Dolina Białej Wody, widok na Giewont) i sceny rodzajowe z Podhala. Czasami malowała kwiaty i obrazy o tematyce religijnej. Zajmowała się również malarstwem na szkle, malarstwem ściennym, batikiem[3], architekturą wnętrz i konserwacją obrazów. W okresie międzywojennym wykonała między innymi malowidła ścienne w kościele św. Katarzyny w Zgierzu i w kaplicy zamku Krasickich koło Brzeżan. Ilustrowała bajki murzyńskie z Haiti pióra Wiktorii Gentil-Tippenhauer wydane w 1931 roku. Po wojnie wykonała w Zakopanem dekoracje budynku Orbisu i Sali TPPR[4].
Gentil-Tippenhauer jest również autorką schematów 11 dróg narciarskich w Tatrach opisanych przez Józefa Oppenheima w książce Szlaki narciarskie Tatr Polskich i główne przejścia na południową stronę, wydanej przez Polski Związek Narciarski w Krakowie (1936)[5].
Dorobek pisarski
Gentil-Tippenhauer zajmowała się również krytyką artystyczną. Pisywała recenzje m.in. w „Kurierze Łódzkim” w 1925 roku i w wileńskim „Przeglądzie Artystycznym” w latach 1926–1929.
Interesowała się podhalańską sztuką ludową, urządzała jej konkursy i wystawy w Zakopanem, pisała o ludowych artystach podhalańskich, także o Andrzeju Strugu i Władysławie Matlakowskim („Wierchy” 1938–1961, „Polska Sztuka Ludowa” 1954–1957).
W okresie międzywojennym uprawiała w Tatrach turystykę w lecie i zimie. Wspólnie z Józefem Oppenheimem napisała wspomnienie Pamięci zmarłych schronisk („Wierchy” 1948), a razem ze Stanisławem Zielińskim książkę wspomnień turystycznych i narciarskich, głównie związanych z Józefem Oppenheimem: W stronę Pysznej (Warszawa 1961, następne wydania już tylko pod nazwiskiem samego Zielińskiego).
Nigdy nie wydano maszynopisu Wandy Gentil-Tippenhauer SOS w Tatrach, znajdującego się w zbiorach archiwum Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, poświęconego postaci Oppenheima i wyprawom Pogotowia Tatrzańskiego TOPR w latach 1914–1939, zawierającego m.in. opis wyprawy TOPR po ciało taternika Wincentego Birkenmajera na Galerię Gankową w kwietniu 1933 r.[6] W zbiorach Muzeum znajdują się również listy Wandy do Oppenheima.
Wanda Gentil-Tippenhauer zauroczyła się Tatrami i narciarstwem w 1925 roku. Mieszkała w latach międzywojennych w Warszawie, po 1945 roku mieszkała w Zakopanem, wyłączając lata 1946–1947, kiedy to przebywała w Warszawie.
Była towarzyszką życia Oppenheima, wcześniej wyszła za mąż za Wacława[a] lub Ludwika Widigiera, kolekcjonera dzieł sztuki[8]. W 1945 roku zamieszkała z Oppenheimem na Krzeptówkach i 28 lutego 1946 r. była u boku swego przyjaciela, gdy został zastrzelony. Została wtedy również postrzelona w głowę.
↑Tomasz Piskorski, wieloletni przyjaciel Wandy (matki chrzestnej jego córki Katarzyny) wspomina w swoich pamiętnikach[7], że Wanda Gentil wyszła za Wacława Widigiera 13 czerwca 1924 roku w Warszawie. Pisał to, mając przed sobą oficjalne zaproszenie pary na ślub. Wacław Widigier żył najprawdopodobniej w latach 1901–1939.
↑Maciej Pinkwart, Lidia Długołęcka-Pinkwart: Zakopane. Przewodnik historyczny. Bielsko-Biała: Pascal, 2003. ISBN 83-7304-169-9. Brak numerów stron w książce
Jan Kiełkowski: Gentil-Tippenhauer Wanda. W: Małgorzata i Jan Kiełkowscy (red.): Wielka encyklopedia gór i alpinizmu. T. 6: Ludzie gór. Katowice: Wydawnictwo Stapis, 2013, s. 270. ISBN 978-83-61050-89-6.
