Szymon Rudnicki (duchowny)

Szymon Rudnicki

Data i miejsce urodzenia	4 października 1552 Rzeczyca k. Sieradza
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1621 Lidzbark Warmiński
Miejsce pochówku	bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku
Biskup warmiński
Okres sprawowania	1604–1621
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	łaciński
Nominacja biskupia	1604
Sakra biskupia	brak danych

Sukcesja apostolska

Konsekrator	Claudio Rangoni
Współkonsekratorzy	Piotr Tylicki Benedykt Woyna
Współkonsekrowani biskupi Lelio Ruini 1613

Szymon Rudnicki herbu Lis (ur. 20 października 1552, zm. 4 lipca 1621) – biskup warmiński w latach 1604–1621, administrator apostolski diecezji sambijskiej, sekretarz wielki koronny od 1601 roku^[1], prepozyt kapituły katedralnej poznańskiej w latach 1600-1605^[2], scholastyk łęczycki, kanonik krakowski, warmiński i poznański, sekretarz królewski na dworze Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy^[3].

Życiorys

Szymon Rudnicki urodził się 20 października 1552 w Rzeczycy. Swoją edukację rozpoczął w Kaliszu, później studiował w Krakowie, Bolonii i Rzymie. W Rzymie kilka lat przebywał na dworze kardynała Stanisława Hozjusza. W kraju pracował na dworze króla Stefana Batorego, a później Zygmunta III. Pracując w kancelarii królewskiej pełnił funkcje sekretarza królewskiego, a później koronnego. W międzyczasie otrzymał kilka beneficjów kościelnych, w tym kanonikat w kapitule warmińskiej. Po wyborze biskupa Tylickiego na biskupstwo kujawskie zajął jego miejsce w diecezji warmińskiej.

Deputat kapituły katedralnej poznańskiej na Trybunał Główny Koronny w 1600 roku^[4].

W 1613 roku wyznaczony został senatorem rezydentem^[5].

Rudnicki nie znał języka niemieckiego, ale biegle posługiwał się łaciną. Był dobrym gospodarzem diecezji. Przeprowadził wizytacje kilkudziesięciu parafii. Był fundatorem budowli sakralnych i stypendiów. W 1611 konsekrował kaplicę sióstr katarzynek w Braniewie, w 1616 konsekrował kościół w Królewcu, w 1617 odzyskał na rzecz katolików kościół św. Mikołaja w Elblągu, w 1619 konsekrował kaplicę w Świętej Lipce.

Rudnicki kilka razy przebywał w Królewcu jako komisarz króla i Korony w sprawie egzekwowania praw stanów pruskich w Prusach Książęcych i zobowiązań lenna pruskiego. Utrzymywał ożywione kontakty towarzyskie z Janem Zygmuntem, który bywał w Lidzbarku i Łaniewie - biskupim zwierzyńcu.

Rudnicki jako biskup doprowadził do wydania dekretu papieskiego w sprawie nadania tytułu biskupa sambijskiego biskupom warmińskim. Przeprowadził też reformę liturgii, likwidując warmińskie odrębności liturgiczne oraz w 1616 wydał drukiem ustawy synodalne.

Rudnicki zmarł 4 lipca 1621 w Lidzbarku Warmińskim. Pochowany został w katedrze we Fromborku.

W zbiorach Biblioteki Załuskich w Warszawie znajdowało się trzydzieści listów do Szymona Rudnickiego od Zygmunta III. Wywiezione wraz z całą biblioteką do Petersburga, przechowywane były w Carskiej Bibliotece Publicznej (sygn. Collectio Autographorum 215). Rewindykowane z ZSRR w latach dwudziestych, zasiliły zbiory Biblioteki Narodowej w Warszawie. W 1944 r. zostały spalone przez Niemców^[6].

Płyta nagrobna w katedrze we Fromborku

Ołtarz św. Antoniego z epitafium na cześć biskupa w katedrze

Herb biskupa Rudnickiego w zamku biskupów warmińskich; poczet biskupów (fragment): Marcin Kromer, Andrzej Batory, Piotr Tylicki, Szymon Rudnicki (czwarty od lewej), Jan Albert

Herb biskupa Rudnickiego w kaplicy św. Andrzeja na zamku w Braniewie

Pamiątki po Szymonie Rudnickim

Przypisy

1. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 146.
2. Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 22.
3. Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000, s. 385.
4. Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 133, tu mylnie nazwany Stanisławem.
5. Volumina Legum, t. II, Petersburg 1859, s. 81.
6. Tomasz Szwaciński. The Collectio Autographorum of the Imperial Public Library. Its Contents and History in St. Petersburg and Warsaw. „Polish Libraries”. 2, s. 199, 2014. Warszawa. ISSN 2300-9217. 

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000110665493
• VIAF: 62714273
• GND: 132635224
• LIBRIS: b8nrzcgv09tvzks
• PLWABN: 9810674321505606
• NUKAT: n2009100882
• RISM: people/41011665