Pochodził z magnackiej rodziny małopolskiej, syn Piotra Szafrańca i Agnieszki Sienieńskiej, wnuk kasztelana wiślickiego Piotra Szafrańca. Wcześnie osierocony początkowo wychowywał się na dworze Jana Tęczyńskiego a po jego śmierci wychowaniem Stanisława zajął się jego stryj Hieronim – dworzanin króla Zygmunta I Starego. W 1545 został wysłany wraz z bratem stryjecznym Mikołajem na dwór księcia Albrechta Hohenzollerna, gdzie wychowano go w duchu wiary luterańskiej. Po powrocie do kraju poślubił Annę Dembińską, córkę kanclerza wielkiego koronnego Walentego Dembińskiego. Był posłem województwa krakowskiego na sejm 1556/1557 i sejm piotrkowski 1562/1563 roku, sejm piotrkowski 1565 roku, sejm lubelski 1569 roku, sejm 1570 roku.[4]W 1569 został kasztelanem bieckim, w 1576 kasztelanem sandomierskim, w latach 1581 – 1587 wojewodą sandomierskim, a od 1589 wojskim krakowskim.
Stanisław Szafraniec był rzecznikiem tolerancji religijnej i ograniczeniem uprawnień Kościoła katolickiego. Brał czynny udział w życiu małopolskiego kościoła protestanckiego. W latach 1550–1555 ufundował w swoich dobrach zbory kalwińskie w: Seceminie, Przegini, Sąspowie, Sułoszowej, Rogowie, Krasocinie, a po śmierci stryja Hieronima Szafrańca objął patronat nad zborem we Włoszczowie. W Seceminie ufundował przy zborze wyższą szkołę, w której bezpłatnie kształcili się mieszczanie secemińscy. Po śmierci reformatora Jana Łaskiego w 1560 podjął się opieki i wychowania syna Łaskiego – Samuela.
Stanisław Szafraniec był mecenasem sztuki. W latach 1570–1580 dokonał wielkiej przebudowy w stylu renesansowym Zamku Pieskowa Skała, a w pobliżu rezydencji założył ogród w stylu włoskim oraz zwierzyniec. Na zamku mieściła się także bogata biblioteka.
Stanisław Szafraniec zmarł prawdopodobnie w Wolbromiu[12], zaś zwłoki jego spoczęły w zborze w Seceminie (obecnie kościół katolicki).
Gdy w 1616 zbór w Seceminie został przejęty przez katolików, znajdujący się w świątyni nagrobek Stanisława Szafrańca rozbito a płytę figuralną „utopiono” w studni plebańskiej. Dopiero w latach 20. XX wieku odnaleziono rzeźbę nagrobną; przedstawia ona postać w zbroi, która w ręku zamiast oznak rycerskich trzyma książkę z napisem: Deo et Patriae servivi[13].
Przypisy
↑Olgerd Dziechciarz, Heretycy regionu olkuskiego, Olkusz 1998, s. 193.
↑Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy. Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 261.
↑Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 196, 227.
↑Ludwik Kolankowski, Posłowie sejmów Zygmunta Augusta, w: Reformacja w Polsce, rocznik V, nr 17-18, Warszawa 1928, s. 125-134.