Jan Wielopolski z Pieskowej Skały i z Żywca herbu Starykoń (ur. w 1630 roku – zm. 15 lutego1688 roku[1]) – kanclerz wielki koronny w latach 1679–1688, podkanclerzy koronny w latach 1677–1679, stolnik koronny w latach 1662–1676, starosta biecki w latach 1655–1667, starosta tymbarski w 1662 roku, starosta bocheński, starosta stryjski w 1657 roku, starosta nowotarski w latach 1666–1688, starosta lipnicki w 1667 roku, starosta krakowski w latach 1667–1688[2], marszałeksejmu nadzwyczajnego w Warszawie w 1662 roku[3], poseł na Sejm, ambasador Rzeczypospolitej w Królestwie Francji w 1685 roku[4], starosta łucki[5].
Wziął udział w sejmach: zwyczajnym 1678/1679 roku, 1681, 1683 i 1685 roku[6].
Życiorys
Sarkofag Jana Wielopolskiego w kościele reformatów w Krakowie
Jan Wielopolski, właściciel Kobylanki, posłował do Rzymu w latach 1680 – 1681 i był przyjęty na audiencji przez papieża Innocentego XI, który darował mu obraz Jezusa Ukrzyżowanego – kopię watykańskiego obrazu poświęconego przez papieża Urbana VIII. Wielopolski przywiózł obraz do kraju i jako „najszacowniejszy prezent” umieścił w pałacowej kaplicy w swych dobrach w Kobylance. W 1678 kupił dobra żywieckie wchodząc w posiadanie Żywca. Początkowo był podporą króla w starciach z magnaterią. W roku 1684 posłował w jego imieniu do Francji w celu odnowienia zerwanych stosunków dyplomatycznych, gdzie przyjął go Ludwik XIV. Po powrocie do Polski przeszedł do obozu antykrólewskiego kierowanego przez Stanisława Lubomirskiego.
Gdy zmarł w 1688 roku przeprowadzono, mimo oporu żony, rewizję w warszawskiej jurydyce Wielopolskich, zarządzoną w celu znalezienia kompromitujących go dokumentów[21]. Zwłoki jego spoczęły w podziemiach kościoła św. Kazimierza (reformatów) w Krakowie.
↑Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik 1992, s. 212.
↑Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 67.
↑Adam Kersten: Koniecpolski Krzysztof h. Pobóg (ok. 1600—1659?). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XIII/4, zeszyt 59. Wrocław – Warszawa – Kraków : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1968, s. 522.
↑Leszek Andrzej Wierzbicki, Senatorowie koronni na sejmach Rzeczypospolitej, Warszawa 2017, s. 168.
↑Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, s. A3.
↑Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s]
↑Kazimierz Przyboś, Sejm nadzwyczajny w Warszawie 5 marca - 19 kwietnia 1670 roku, w: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne, Z. 130 (2003), s. 114, tu mylnie jako Jan Wielkopolski
↑Pisma do wieku i spraw Jana Sobieskiego. T. 1, cz. 2, Kraków 1881, s. 1003.
↑Stefan Ciara: Senatorowie i dygnitarze koronni w drugiej połowie XVII wieku. PAN, 1990.
Bibliografia
Vincenzo Maria Coronelli: Impresa dell’Accademia Cosmografica degli Argonauti, catalogo degli associati, et indice dell’opere, publicate dal p. Coronelli cosmografo della Serenissima Republica di Venetia. Venetia: Accademia degli Argonauti, 1687.
Karolina Targosz: Jan III Sobieski mecenasem nauk i uczonych. Warszawa: Muzeum Pałacu w Wilanowie, 2012. ISBN 978-83-60959-51-0.
Robert Zwierzyniecki: Ordynacja Myszkowskich czyli kto miał Chroberz, Książ i Szaniec. Kraków: Ridero, 2017, s. tak. ISBN 978-83-8104-906-1.