Po zakończeniu II wojny światowej centrala Zjednoczenia Kościołów Chrystusowych, działającego przede wszystkim na terenie Kresów Wschodnich, przeniesiona została z Kobrynia do Olsztyna, gdzie zamieszkali główni działacze tego kościoła. Funkcjonowanie Zjednoczenia Kościołów Chrystusowych zostało oficjalnie wznowione w listopadzie 1946 decyzją Ministerstwo Administracji Publicznej, a jego ośrodkami administracyjnymi stały się Olsztyn i Lidzbark Warmiński[3]. Kierownictwo Kościoła pragnęło jednak przeniesienia biur kościelnych do Warszawy[4]. W związku z tym w 1947 zakupiono zniszczoną w 80% kamienicę położoną przy ul. Puławskiej, co było możliwe dzięki środkom finansowym przekazanym przez Konstantego Jaroszewicza ze Stanów Zjednoczonych[3].
Zaraz po zakupie nieruchomości rozpoczęto jej odbudowę. Kierownikiem prac został Aleksander Jurkowski, który przeniósł się do Warszawy z Olsztyna. Gospodarzem budynku mianowano Mikołaja Kobusa, który przybył tu z Białegostoku. W styczniu 1948 do kamienicy wprowadził się Jerzy Sacewicz, a w jego mieszkaniu były organizowane pierwsze nabożeństwa. W lutym tego roku do budynku przeniesiona została z Olsztyna centrala Zjednoczenia Kościołów Chrystusowych[3][4], a w marcu rozpoczęto tu wydawać kościelne czasopismo Jedność[5]. 18 kwietnia 1948 miało miejsce oficjalne otwarcie centrali oraz nowej Kaplicy Kościoła Chrystusowego w Warszawie o powierzchni około 60 m², położonej na I piętrze budynku[3][4][5]. W uroczystości tej wziął udział Tadeusz Wolfenburg, przedstawiciel departamentu wyznaniowego Ministerstwa Administracji Publicznej, jak również Feliks Teodor Gloeh z departamentu wyznań niekatolickich Ministerstwa Obrony Narodowej, będący jednocześnie delegatem Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Obecni byli także reprezentanci innych kościołów, jak Kazimierz Najmałowski z Polskiego Kościoła Chrześcijan Baptystów i delegaci Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan oraz Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego wraz z gośćmi z zagranicznych związków wyznaniowych. Budynek był wówczas odbudowany tylko częściowo, była możliwość korzystania tylko z jednej klatki schodowej, a z części kamienicy od strony ul. Malczewskiego pozostały nadal jedynie fundamenty[5].
W dniach 13–15 sierpnia 1948 roku zorganizowano tutaj tu XII Ogólnopolski Zjazd Zjednoczenia Kościołów Chrystusowych, a w listopadzie odbył się kurs dyrygentury[3][5].
W 1949 roku do stolicy przeprowadziły się kolejne rodziny współwyznawców, przeniesiono tu także Seminarium Teologiczne Zjednoczenia Kościołów Chrystusowych, które działało do tej pory w Lidzbarku Warmińskim[4]. Następował stały wzrost liczby członków zboru, którego pastorem przełożonym pozostawał Jerzy Sacewicz[3].
Aresztowanie działaczy
19 września 1950 przez organy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przeprowadzona została Akcja „B”, w wyniku której nastąpiły aresztowania działaczy Kościoła, a kaplica wraz z kancelarią zostały zamknięte i opieczętowane. Zablokowane zostały również kościelne konta bankowe. Zbór pozbawiony został możliwości otwarcia nowej kaplicy położonej na parterze budynku przy ul. Puławskiej, co planowano na 1 grudnia 1950. Wspólnocie zostało również odebrane prawo do odbudowy kamienicy, a do jej pomieszczeń zostali wprowadzeni nowi lokatorzy, niezwiązani ze Zjednoczeniem Kościołów Chrystusowych. Przez kolejne dwa lata spotkania Kościoła odbywały się w prywatnych mieszkaniach jego członków lub w kaplicy urządzonej przy Alejach Jerozolimskich[3][6].
W 1952 roku do Warszawy przybył wiceprezes Kościoła Paweł Bajeński, zamieszkały wcześniej w Gdańsku, który ze względu na stan zdrowia wcześniej powrócił z więzienia. Jako przedstawiciel zarządu ZKCh czynił starania o zezwolenie na odpieczętowanie kaplicy i dokończenie budowy nowej sali modlitwy. Rok później z więzienia zostali zwolnieni Jerzy Sacewicz i Bolesław Winnik. Został uruchomiony wówczas pierwszy chór[3], któremu dyrygował Winnik[4].
Zbór w składzie Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego
W 1953 roku Zjednoczenie Kościołów Chrystusowych stało się częścią Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w PRL, na skutek czego wspólnota przy ul. Puławskiej przyjęła nazwę II Zbór Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w Warszawie. Na stanowisku pastora przewodniczącego zboru został utrzymany Jerzy Sacewicz, a jego zastępcą mianowano Witolda Omeljanowicza[3][4].
Na początku lat 60. XX wieku w łonie przywódców społeczności nastąpił konflikt dotyczący sposobu pracy i zarządzania zborem[4]. Wobec niebezpieczeństwa podziału, zarząd Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego postanowił o powołaniu Kazimierza Murantego jako komisarycznego zarządcę zboru[3], który sprawował funkcję pełniącego obowiązki pastora przełożonego[4] w okresie 1962-1965[3]. Napięcia we wspólnocie zostały zażegnane dzięki zorganizowanemu 16 maja 1965 zebraniu jej członków, na którym zdecydowano o ustanowieniu przewodniczącym zboru Jerzego Sacewicza z zastępcami: Pawłem Bajeńskim, Bolesławem Winnik, Witoldem Omeljanowiczem[3][4].
Na jesieni 1965 do Warszawy powrócił Jerzy Bajeński, który odbywał wcześniej studia w Stanach Zjednoczonych. Doprowadził on do rozwoju działalności zboru przy ul. Puławskiej, jak również do zintensyfikowania pracy wśród młodzieży na niwie ogólnokościelnej[3], którą był m.in. rozwój działalności letnich i zimowych obozów[4].
W 1967 otwarta została nowa, docelowa kaplica, położona parterze budynku zborowego od strony ul. Malczewskiego. W kolejnych latach znajdujące się w kamienicy mieszkania zostały adaptowane na biura oraz pomieszczenia do prowadzenia szkółek niedzielnych, a w latach 70. XX wieku piwnicę przekształcono na klub młodzieżowy „Pod Kazalnicą”[3][4]. Działalność pośród młodszych wiernych, w tym studentów Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej[3], została wzmocniona dzięki pracy Piotra Karela i Andrzeja Bajeńskiego. Z inicjatywy Piotra Karela został utworzony zespół młodzieżowy „Żywe Kamienie”, a pod przewodnictwem Danuty Ryzyk prowadzony był chór[4]. Wobec rozwoju działalności kaznodziejskiej Andrzeja Bajeńskiego, 27 maja 1979 został on ordynowany na pastora[3].
Wobec przejścia na emeryturę Jerzego Sacewicza, pełniącego sześćdziesięcioletnią pracę w Kościele, zebranie członków zboru w dniu 14 czerwca 1981 postanowiło o wyborze Andrzeja Bajeńskiego na kolejnego pastora przełożonego. Jerzy Sacewicz otrzymał tytuł Honorowego Przełożonego Zboru[3].
Nowy pastor przełożony kontynuował prężną działalność wspólnoty i wzmagał jej rozwój. Z jego inicjatywy doszło do zmiany nazwy zboru na Chrześcijańska Społeczność w Warszawie[4]. Wprowadził też nowy styl nabożeństw, zmienił też sposób działania Rady Zborowej oraz metody pracy w Społeczności. Jej nowymi pastorami pomocniczymi mianowano Kazimierza Barczuka, Bronisław Hurego i Władysława Dwulata. W dalszym ciągu rozrastał się zakres pracy z młodzieżą, a zbór miał znaczny udział w zakończeniu budowy kościelnego ośrodka wypoczynkowego w Ostródzie, uruchomionego 3 lipca 1983. W związku z kryzysem gospodarczym w Polsce, wspólnota rozbudowała działalność charytatywną, zajmując się rozprowadzaniem darów z innych krajów, otrzymywanych przede wszystkim dzięki wsparciu zamieszkałego w Kanadzie Jerzego Bajeńskiego[3]. Pozyskiwano produkty spożywcze i odzież, jak również preparaty farmaceutyczne oraz sprzęt medyczny[4].
W związku z rozrostem liczebności członków zboru, na ich zebraniu w maju 1982 podjęta decyzja o budowie przez Społeczność nowego obiektu, który miał mieścić kaplicę oraz pomieszczenia administracyjne. Planowano powstanie budynku o ogólnej powierzchni 1120 m², z których 450 m² miało przypadać na salę modlitwy[3]. W marcu 1985 rozpoczęto wydawanie biuletynu „Zborownik”, który został w styczniu 1994 przekształcony w miesięcznik „Gazeta Chrześcijańska”, ukazujący się do maja 2007[3].
W 1986 stanowisko miejscowego administratora objął Bronisław Hury, który doprowadził do odzyskania prawa własności nieruchomości przy ul. Puławskiej dla Kościoła. W marcu 1986 delegacja Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego przeprowadziła rozmowy z wiceprezydentem miasta, których efektem było otrzymanie decyzji o zasadności planów budowy nowego gmachu dla zboru. Strona kościelna proponowała przekazanie na ten cel działki położonej przy ul. Merliniego na rogu z ul. Okolską, znajdującej się naprzeciwko obecnego budynku, jednak miasto nie przystało na tę lokalizację, proponując w zamian rejon wschodni skoczni, południowo-zachodnią część skrzyżowania ulic Władimira Komarowa i Racławickiej lub tylną część działki Dzielnicowego Urzędu Spraw Wewnętrznych przy zbiegu ulic Antoniego Malczewskiego i Tynieckiej. Zdecydowano o budowie na terenie skoczni, jednak ostatecznie nie przystąpiono do niej[3].
Społeczność prowadziła zaawansowaną działalność misyjną, a do jej części należała działająca w latach 1987–1991 akcja „Biblia pod namiotem”, która objęła swoim zasięgiem 20 miast, a w niektórych z nich zaowocowała powstaniem nowych zborów[3].
Pierwszą stację misyjną założono w 1987 w Grójcu, jednak prowadzona tam praca ewangelizacyjna nie zakończyła się sukcesem, w związku z czym stację zamknięto, a zakupiony do jej prowadzenia lokal sprzedano. Natomiast dzięki ewangelizacji Adama Byry w 1988 w Sandomierzu utworzona została piętnastoosobowa grupa, która weszła w skład Kościoła. W czerwcu 1995 została ona przekształcona w stację misyjną zboru przy ul. Puławskiej, a w lipcu 1995 powołano tam samodzielny zbór Społeczność Chrześcijańska w Sandomierzu. Dodatkowo w styczniu 1989 w celu powołania stacji misyjnej w Ciechanowie przybyli tam Bożena i Krzysztof Pietrzakowie, zastąpieni w 1992 przez Mariolę i Krzysztofa Zarębów. Niezależny zbór w Ciechanowie powstał w 1996. Również w 1989 uruchomiona została działalność w Płocku, a po utworzeniu tam stacji misyjnej funkcję jej przełożonego pełnił od września 1994 Jacek Kozielski, zastąpiony od stycznia 1996 przez Tytusa Pikalskiego. Samodzielny zbór w Płocku powołano 1 stycznia 2000[3].
Po powstaniu Kościoła Chrystusowego
W 1988 nastąpiło rozwiązanie Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego, a zbór przy ul. Puławskiej wszedł w skład Kościoła Zborów Chrystusowych. W celu utworzenia centrali nowego związku wyznaniowego, administracja kościelna zakupiła na terenie miasta trzy mieszkania, gdzie przeprowadzili się lokatorzy z trzech lokali położonych w kamienicy przy ul. Puławskiej, a w pomieszczeniach tych urządzone zostały biura kancelarii Kościoła i jednostek ogólnokościelnych[3].
We wrześniu 1988 zbór liczył ponad 400 wiernych, posiadał także 5 placówek misyjnych[4]. 9 września 1991 w budynku Społeczności uruchomiona została księgarnia chrześcijańska „Biblos”, którą utworzono w lokalu odzyskanym przez zbór, zajmowanym wcześniej przez warzywniak. Księgarnia prowadziła działalność do 2006[3].
Zbór stał się pomysłodawcą organizacji Chrześcijańskich Konferencji Młodzieży, a w każdej z nich brało udział kilka tysięcy uczestników. Został też twórcą Forum Współpracy Chrześcijan i Warszawskiego Festynu Chrześcijańskiego. Włączał się również w działalność związaną z ewangelizacją satelitarną Billy’ego Grahama[3][7].
W 1991 grupa wiernych z Łodzi, której przewodniczył Fryderyk Domaradzki, stała się częścią Społeczności Chrześcijańskiej „Puławska” jako jej stacja misyjna. W 1993 została ona podniesiona do rangi samodzielnego zboru[3].
Wobec braku miejsc w kaplicy przy Puławskiej prowadzone tam były dwa nabożeństwa niedzielne. Na skutek niemożności powstania nowego budynku, zdecydowano o zabudowie podwórka obecnej siedziby[3]. W wyniku połączenia nowej części z istniejącą salą nabożeństw oraz dodatkowego lokalu[5], powstała tam kaplica o powierzchni 250 m², będąca trzykrotnie większa od dotychczasowego miejsca modlitw. Została ona otwarta 27 września 1992 i od tego czasu powrócono do jednego nabożeństwa niedzielnego. Stan ten trwał jednak do października 1995, kiedy to z powodu dalszego rozrostu społeczności i braku miejsc dla wszystkich chętnych w kaplicy, na powrót zaczęto organizować dwa nabożeństwa w niedziele[3]. Według stanu na maj 1996 w nabożeństwach brało udział około 400 osób, a w czerwcu liczba ich uczestników wynosiła już około 500. Tymczasowo wprowadzono więc trzecie nabożeństwo, odbywające się w sobotnie wieczory, jednak nie przyniosło to oczekiwanych rezultatów[3]. Wobec tego dzięki staraniom pastora Andrzeja Bajeńskiego, decyzją Rady Starszych postanowiono o organizowaniu trzeciego nabożeństwa na terenie prawobrzeżnej części Warszawy dla zamieszkałych tam wiernych[8][9]. 8 marca 2001 miało miejsce pierwsze nabożeństwo w sali hotelu „Pod Grotem” na Żeraniu[3][8], a 20 października tego roku rozpoczęto prowadzenie regularnych spotkań[3] odbywających się w sali konferencyjnej Daewoo-FSO[8]. Postanowiono, że na wszystkich trzech nabożeństwach będzie głoszone kazanie takiej samej treści i przez tę samą osobę, co nastręczało dużych problemów organizacyjnych, na co wpływ miało oddalenie żerańskiej sali o 15 km w stosunku do siedziby zboru[3].
Z powodu rezygnacji Andrzeja Bajeńskiego ze stanowiska pastora przełożonego w związku z jego działalnością jako Prezbitera Naczelnego WKCh, 19 września 2004 w urząd nowego pastora przełożonego został wprowadzony Zbigniew Tarkowski[3].
Na Synodzie Kościoła Zborów Chrystusowych w lipcu 2004 postanowiono o zmianie nazwy tego związku wyznaniowego na Wspólnota Kościołów Chrystusowych, co miało na celu zaznaczenie autonomii kościołów lokalnych wchodzących w jego skład. Zdecydowano wówczas, że nazwa jednostek go tworzących powinna zaczynać się od słów Kościół lub Społeczność. Wobec tego zbór przyjął wówczas nazwę Społeczność Chrześcijańska „Puławska”[3].
Działalność
Nabożeństwa niedzielne odbywają się w kaplicy w siedzibie Społeczności przy ul. Puławskiej 114 (wejście od ul. Antoniego Malczewskiego) oraz na Ursynowie w sali przy ul. Nowoursynowskiej 154a[10]. Ponadto w niedzielne poranki mają miejsce spotkania modlitewne[11].
W trakcie nabożeństw odbywają się zajęcia Szkoły Niedzielnej dla dzieci[10]. Dodatkowo mają miejsce też spotkania Młodej Generacji, przeznaczone dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej oraz szkół średnich. Obydwa programy zajęć realizowane są w ramach działającego przy zborze Pozaszkolnego Punktu Katechetycznego[12][13]. Prowadzone jest również Niepubliczne Przedszkole Językowe 4KIDS[14].
Działalność wśród rodzin prowadzi Służba Rodzin SCh Puławska[15]. Odbywają się też kobiece spotkania Wokół Kobiety[16], jak również śniadania dla mężczyzn[17] oraz dla kobiet. Dla osób powyżej 50 roku życia utworzony został Klub Wiecznie Młodzi[18]. Mają miejsce także spotkania w ramach grup domowych[19]. Przy zborze działa biblioteka[20] oraz Chrześcijańska Poradnia Wytchnienie[21].
Dla osób zainteresowanych poznaniem wiary chrześcijańskiej prowadzony jest Kurs Alpha[22], natomiast chrześcijańska misja społeczna Teen Challenge zajmuje się działalnością Coffee House, który organizuje spotkania i pracę wśród ludzi uzależnionych[23]. Prowadzona jest także duszpasterska służba więzienna w zakładach karnych na terenie województwa mazowieckiego[20].
