Rozstaw metrowy

Rozstaw szyn
Splot – Tor – Tor tramwajowy
Kolej szerokotorowa   Breitspurbahn 3000 mm (118,1 in)   Rozstaw brunelowski 2140 mm (84,3 in)   Rozstaw indyjski 1676 mm (66,0 in)   Rozstaw iberyjski 1668 mm (65,7 in)   Rozstaw irlandzki 1600 mm (63,0 in)   Rozstaw rosyjski 1520 mm (59,8 in) Kolej normalnotorowa   Rozstaw standardowy (tzw. stephensonowski) 1435 mm (56,5 in) Kolej wąskotorowa   Rozstaw szkocki 1372 mm (54,0 in)   Rozstaw przylądkowy 1067 mm (42,0 in)   Rozstaw metrowy 1000 mm (39,4 in)   Rozstaw trójstopowy 914 mm (36,0 in)   Rozstaw 785 mm 785 mm (30,9 in)   Rozstaw bośniacki 760 mm (29,9 in)   Rozstaw 750 mm 750 mm (29,5 in)   Rozstaw 600 mm 600 mm (23,6 in) Inne   Rozstaw piętnastocalowy 381 mm (15,0 in)

Rozstaw metrowy – rozstaw szyn, w którym odległość między wewnętrznymi powierzchniami główek szyn wynosi 1000 mm. Koleje o tym rozstawie są klasyfikowane jako wąskotorowe, jednak w wielu krajach prowadzony jest po nich normalny ruch dalekobieżny (Tunezja, Indie), a nawet stanowią jedyny standard w kraju (Kenia). W takich przypadkach jako koleje wąskotorowe są klasyfikowane koleje o rozstawie mniejszym niż 1000 mm.

Rozstaw ten był niegdyś powszechnie stosowany w Europie przy kolejkach dojazdowych i ruchu dalekobieżnym w terenach górskich, jednak z czasem systemy te zostały w większości zlikwidowane.

Rozstaw ten jest także często używany w systemach tramwajowych. W Polsce jest jednym z dwóch rozstawów występujących w sieciach tramwajowych obok 1435 mm.

Kraje używające rozstawu metrowego

Tory rozstawu metrowego w Kigomie w Tanzanii

Trasa kolei Frauenfeld–Wil w Wängi (Szwajcaria)

Kolej dalekobieżna

Kontynent	Kraj	Uwagi
Afryka	Benin
	Etiopia
	Dżibuti
	Gwinea	obok rozstawu 1435 mm
	Kamerun
	Kenia
	Madagaskar
	Mali
	Nigeria	obok rozstawu 1435 mm
	Senegal
	Togo
	Tunezja	obok rozstawu 1435 mm
	Tanzania	na linii północnej i centralnej, obok rozstawu 1067 mm na linii Tazara
	Uganda
Ameryka	Argentyna	obok rozstawu 1676 mm i 1435 mm
	Boliwia
	Brazylia	obok rozstawu 1600 mm
	Chile	obok rozstawu 1600 mm, kolej również zębata
Azja	Bangladesz	duża część sieci w splocie torowym 1000 mm / 1676 mm
	Birma / Mjanma
	Indie	w trakcie konwersji na 1676 mm
	Malezja
	Tajlandia
	Wietnam
Australia i Oceania	Rozstaw nie jest używany. Wąskotorowym rozstawem powszechnie używanym na tym kontynencie jest rozstaw przylądkowy.
Europa	Hiszpania	obok rozstawu 1668 mm i 1435 mm
	Szwajcaria	obok rozstawu 1435 mm, w rejonach górskich występuje również kolej zębata

Koleje dojazdowe

Państwo	System(y)	Uwagi
Polska	Piaseczyńska Kolej Wąskotorowa	dawna kolej Grójecka
	Kolej Wilanowska	po konwersji z 800 mm, ruch zawieszony w 1971 roku[1]
	Gryficka Kolej Wąskotorowa
	Stargardzka Kolej Wąskotorowa
	Koszalińska Kolej Wąskotorowa
	Ełcka Kolej Wąskotorowa	dawniej wykorzystywała rozstaw metrowy, dzisiaj korzysta z rozstawu 750 mm[2]
Słowacja	Tatrzańskie Koleje Elektryczne

Sieci metra i tramwajowe

Państwo	System(y)
Austria	Gmunden, Innsbruck
Belgia	Antwerpia, Gandawa, Han-sur-Lesse[3], premetro w Charleroi, tramwaj nadmorski
Chorwacja	Osijek, Zagrzeb
Czechy	Liberec[4]
Egipt	Kair
Finlandia	Helsinki
Francja	Lille – Roubaix – Tourcoing, Marquette-lez-Lille[5], Saint-Étienne
Hiszpania	Alicante, Barcelona (linia 8)[6], Bilbao[7], Palma de Mallorca[6], San Sebastián[6], Vitoria-Gasteiz, Walencja
Korea Północna	Pjongjang[4]
Łotwa	Lipawa
Niemcy	Augsburg, Bielefeld, Bochum-Gelsenkirchen[4], Brandenburg an der Havel, Chociebuż, Darmstadt, Döbeln, Erfurt, Essen-Mülheim an der Ruhr (Ruhrbahn)[4], Frankfurt nad Odrą, Fryburg Bryzgowijski, Gera, Gotha, Görlitz, Halberstadt, Halle (Saale), Heidelberg-Mannheim-Ludwigshafen, Jena, Kirnitzschtalbahn, Krefeld[4], Moguncja, Naumburg (Saale), Nordhausen, Plauen, Schöneiche-Rüdersdorf, Stuttgart[8], Ulm, Würzburg, Zwickau
Norwegia	Trondheim
Polska	Bydgoszcz, Elbląg, Grudziądz, aglomeracja łódzka, Toruń
Portugalia	Sintra
Rosja	Królewiec, Piatigorsk
Rumunia	Arad, Jassy
Serbia	Belgrad
Słowacja	Bratysława
Szwajcaria	Bazylea, Berno, Genewa, Neuchâtel, Zurych
Turcja	Bursa[4], Eskişehir, Stambuł[9]
Ukraina	Eupatoria, Lwów, Mołoczne, Winnica, Żytomierz
Włochy	Triest

Zobacz też

• Malta Railway, istniejąca w latach 1883–1931 kolej o rozstawie metrowym

Przypisy

1. Kolejka wilanowska i grójecka – echa komunikacyjnej przeszłości Ursynowa [online], haloursynow.pl [dostęp 2024-04-04]  (pol.).
2. Koleje wąskotorowe w Polsce [online], www.koleje.wask.pl [dostęp 2024-04-04] .
3. Linia turystyczna o napędzie spalinowym.
4. Część sieci (równolegle istnieje sieć o rozstawie 1435 mm).
5. Linia turystyczna o napędzie elektrycznym.
6. Sieć metra.
7. Sieć tramwajowa i sieć metra.
8. Sieć o rozstawie 1000 mm używana tylko do okazjonalnych przejazdów – normalny ruch odbywa się na rozstawie 1435 mm.
9. Dwie linie tramwaju turystycznego – normalny ruch odbywa się na rozstawie 1435 mm.