Pierwszy człowiek

Pierwszy człowiek

First Man

Gatunek	dramat biograficzny
Rok produkcji	2018
Data premiery	29 sierpnia 2018 (świat) 19 października 2018 (Polska)
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	141 min
Reżyseria	Damien Chazelle
Scenariusz	Josh Singer
Główne role	Ryan Gosling Jason Clarke Claire Foy Kyle Chandler Corey Stoll Ciarán Hinds Christopher Abbott
Muzyka	Justin Hurwitz
Zdjęcia	Linus Sandgren
Scenografia	Nathan Crowley Kathy Lucas
Kostiumy	Mary Zophres
Montaż	Tom Cross
Produkcja	Wyck Godfrey Marty Bowen Isaac Klausner Damien Chazelle
Wytwórnia	Universal Pictures DreamWorks Pictures Temple Hill Entertainment Perfect World Pictures
Dystrybucja	Universal Pictures
Budżet	59 mln dolarów
Strona internetowa

Neil Armstrong

Ryan Gosling

Pierwszy człowiek (ang. First Man) – amerykański dramat biograficzny z 2018 roku w reżyserii Damiena Chazelle’a. Scenariusz filmu oparto na książce Jamesa R. Hansena o tym samym tytule (oryg. First Man: The Life of Neil A. Armstrong).

Fabuła

Początek lat 60. XX wieku. Po śmierci córeczki pilot samolotów rakietowych, Neil Armstrong postanawia pracować dla NASA i aplikuje o przyjęcie do programu Gemini. Zostaje zakwalifikowany i wraz z rodziną przenosi się do Houston, gdzie poznaje Eda White’a i Elliota See. Kilka lat później zostaje mu powierzone dowództwo nad misją Gemini 8, podczas której odbywa się pierwsze w historii dokowanie dwóch statków kosmicznych na orbicie. Dochodzi jednak do awarii silnika manewrowego, w wyniku którego Armstrong wraz z drugim astronautą cudem wracają na Ziemię. Rok po tragedii Apollo 1, w której ginie trzech astronautów, w tym Ed White, Armstrong dowiaduje się, że został dowódcą misji Apollo 11, której celem jest pierwsze w historii lądowanie człowieka na Księżycu.

Obsada

• Ryan Gosling jako Neil Armstrong
• Claire Foy jako Janet Armstrong
• Jason Clarke jako Ed White
• Kyle Chandler jako Deke Slayton
• Corey Stoll jako Buzz Aldrin
• Patrick Fugit jako Elliott See
• Christopher Abbott jako David Scott
• Ciarán Hinds jako Bob Gilruth
• Olivia Hamilton jako Patricia White
• Pablo Schreiber jako Jim Lovell
• Shea Whigham jako Gus Grissom
• Lukas Haas jako Michael Collins
• Ethan Embry jako Pete Conrad
• Brian d’Arcy James jako Joseph A. Walker
• Cory Michael Smith jako Roger Chaffee
• Kris Swanberg jako Marilyn See
• J.D. Evermore jako Christopher C. Kraft Jr.
• John David Whalen jako John Glenn
• Ben Owen jako John Hodge
• Shawn Eric Jones jako Wally Schirra

Produkcja

W marcu 2003 roku Clint Eastwood ogłosił, że nabył prawa do ekranizacji biograficznej książki o życiu Neill Armstronga pt. First Man: The Life of Neil A. Armstrong. Jej ekranizacją miała zająć się wytwórnia Warner Bros., ale sam aktor nie planował się w niej pojawić^[1].

Produkcja nie doszła do skutku, a projektem w 2010 roku zainteresowały się wytwórnie Universal i DreamWorks. W roli reżysera obsadzono Damiena Chazelle’a, który z kolei wybrał Josha Singera do przepisania istniejącego scenariusza^[2]. Do współpracy nad filmem zatrudniono także autora książki Jamesa Hansena^[3].

Główne zdjęcia rozpoczęły się w listopadzie 2017 roku w Atlancie. Reżyser wraz z operatorem Linusem Sandgrenem postanowili zrealizować film w trzech formatach: 16 mm, 35 mm oraz w systemie IMAX. Pierwszy format wykorzystano do nakręcenia scen wewnątrz statku kosmicznego, drugi w domu Armstronga i pomieszczeniach NASA^[4], a trzeci do realizacji zdjęć, które rozgrywają się na Księżycu^[5].

Zrezygnowano także z techniki green screen, a zamiast tego zastosowano 10-metrowej długości wyświetlacze LED, na których symulowano przestrzeń kosmiczną. Obok ekranów ustawiono symulatory pojazdów kosmicznych, a ich ruchy zsynchronizowano z obrazami wyświetlanymi na ekranach. Reżyser wybrał tę technikę, by aktorzy mogli lepiej wczuć się w swoje role i zamiast zielonego ekranu mogli od razu widzieć efekty wizualne^[6].

Odbiór

Box office

Przy budżecie szacowanym na 59 milionów dolarów, Pierwszy człowiek zarobił w USA i Kanadzie prawie 45 mln USD, a w pozostałych krajach równowartość blisko 61 mln USD; łącznie 105,7 miliona^[7].

Reakcja krytyków

Film został dobrze odebrany przez krytyków. W agregatorze recenzji Rotten Tomatoes 87% z 457 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 8,1 na 10^[8]. Z kolei w agregatorze Metacritic średnia ważona ocen z 56 recenzji wyniosła 84 punkty na 100^[9].

Nagrody i nominacje

Pierwszy człowiek był nominowany do Oscara za najlepszą scenografię, najlepszy dźwięk, najlepszy montaż dźwięku i najlepsze efekty specjalne, zwyciężając w ostatniej kategorii^[10].

Przypisy

1. Eastwood to direct astronaut film biography. articles.latimes.com. [dostęp 2018-11-11]. (ang.).
2. Kristopher Tapley: How Neil Armstrong Biopic ‘First Man’ Achieved Lift-Off. variety.com. [dostęp 2018-11-11]. (ang.).
3. Justin Kroll: Ryan Gosling, Damien Chazelle to Reteam on Neil Armstrong Biopic. variety.com. [dostęp 2018-11-11]. (ang.).
4. How Cinematographer Linus Sandgren Used Format to Change Visual Tone In 'First Man. nofilmschool.com. [dostęp 2018-11-11]. (ang.).
5. First Man’: How Damien Chazelle Used Handheld 16mm Cameras to Cut Through the Neal Armstrong Myth. indiewire.com. [dostęp 2018-11-11]. (ang.).
6. Beyond Christopher Nolan: ‘First Man’ Redefines In-Camera VFX. indiewire.com. [dostęp 2018-11-11]. (ang.).
7. First Man. Box Office Mojo. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
8. First Man. Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
9. First Man. Metacritic. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
10. The 91st Academy Awards. oscars.org. [dostęp 2023-07-01]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna. firstman.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
• Pierwszy człowiek w bazie Filmweb
• Pierwszy człowiek w bazie IMDb (ang.) (ang.)