Papieska elekcja 22 sierpnia 1280 – 22 lutego 1281 – ostatnia papieska elekcja, która odbywała się w Viterbo. Wyniosła na tron papieski Marcina IV.
Śmierć Mikołaja III
Mikołaj III z rodu Orsini zmarł 22 sierpnia 1280 w Viterbo. Był on przeciwnikiem króla Sycylii Karola I Andegaweńskiego i w trakcie swojego pontyfikatu próbował z powodzeniem osłabić jego dominację we Włoszech. W polityce wewnętrznej cechował go nepotyzm – mianował kardynałami dwóch swoich krewnych, ale jednocześnie ogłosił amnestię dla skłóconego z Orsinimi rodu Colonna i po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat wprowadził jego przedstawiciela do Świętego Kolegium.
Lista uczestników
W chwili śmierci Mikołaja III Święte Kolegium liczyło trzynastu kardynałów (dziewięciu Włochów, trzech Francuzów i Hiszpan), z czego siedmiu mianował Urban IV, a sześciu Papież Mikołaj III. Aż trzech kardynałów było krewnymi Mikołaja III (Matteo, Latino i Giordano Orsini), choć jeden z nich (Matteo) otrzymał nominację jeszcze od Urbana IV. W elekcji początkowo brali udział wszyscy, jednak w trakcie obrad dwóch kardynałów zostało uwięzionych z czego jeden (Matteo Orsini) nie odzyskał wolności już do końca elekcji. W ostatnim głosowaniu uczestniczyło dwunastu elektorów:
Podziały wśród kardynałów
Kardynałowie byli podzieleni na dwie frakcje. Jedna była skupiona wokół krewnych zmarłego papieża z rodu Orsini (Latino, Giordano i Matteo), a druga składała się z kardynałów opozycyjnych wobec Mikołaja III. Przeciwnicy Orsinich mieli większość, jednak nie aż taką, by wybrać samodzielnie papieża. Dominującą wśród nich grupą byli Francuzi, którzy mieli potężnych sojuszników w osobie króla Karola I z rodu Andegawenów oraz rzymskiego rodu Annibaldi. Kandydatem popieranym przez Karola I był Francuz Simon de Brion, były kanclerz króla Francji Ludwika IX[1][2].
Przebieg elekcji
Elektorzy zgromadzili się w Viterbo krótko po śmierci papieża. Frakcja Orsinich od samego początku za wszelką cenę starała się blokować wybór Simona de Brion. Impas trwał prawie pół roku, a do jego przełamania doszło nie w wyniku kompromisu, lecz użycia siły. Opinia publiczna w Viterbo była wrogo nastawiona do Orsinich, gdyż Mikołaj III mianował podestą Viterbo swego kuzyna Orso Orsiniego, który był bardzo niepopularny. Ludność Viterbo obaliła Orso Orsiniego i wybrała nowego podestę. Pod jego przywództwem 2 lutego 1281 tłum wtargnął do miejsca obrad i uwięził kardynałów Matteo i Giordano Orsini. Kolegium Kardynalskie zaprotestowało przeciwko aresztowaniu dwóch swoich członków i nałożyło na miasto interdykt. Giordano został po trzech dniach zwolniony, natomiast Matteo nie odzyskał wolności aż do końca elekcji. Frakcja Orsinich, pozbawiona lidera, ugięła się i przeszło na stronę kandydata andegaweńskiego[3][2].
Wybór Marcina IV
22 lutego 1281 roku, po sześciu miesiącach obrad, Simon de Brion został jednogłośnie wybrany na papieża i przyjął imię Marcin IV[3][2]. W rzeczywistości był dopiero drugim papieżem o tym imieniu, jednak w XIII-wiecznych katalogach papieży jako Marcina II i Marcina III błędnie nazywano papieży Maryna I (882-884) i Maryna II (942-946)[4][3][2]. Krótko po ogłoszeniu wyniku elekcji zwolniono kardynała Matteo Orsiniego[2].
Wybór Francuza na Stolicę Apostolską spotkał się z wrogim przyjęciem ze strony mieszkańców Rzymu, którzy nie wpuścili Marcina IV do miasta. W rezultacie nowy papież udał się do Orvieto, gdzie 23 marca został konsekrowany na biskupa przez kardynała biskupa Ostii Latino Malabrancę Orsiniego[3][2][4]. Jak się później okazało, Marcin IV w ciągu czterech lat swego pontyfikatu nigdy nie wjechał do Rzymu.
Przypisy
| XI wiek |
|
|---|
| XII wiek |
|
|---|
| XIII wiek |
|
|---|
| XIV wiek |
|
|---|
| XV wiek |
|
|---|
| XVI wiek |
|
|---|
| XVII wiek |
|
|---|
| XVIII wiek |
|
|---|
| XIX wiek |
|
|---|
| XX wiek |
|
|---|
| XXI wiek |
|
|---|
