Był synem wojewody sandomierskiegoJana Aleksandra Tarły i Anny Czartoryskiej, bratem biskupa Jana Joachima Tarły. Pierwsze nauki pobierał w domu rodzinnym. W roku 1676 wysłał go ojciec na dalsze studia do Rzymu. W roku 1677, dnia 25 sierpnia Tarło wstąpił do Zgromadzenia Misji, a po dwóch latach, 27 sierpnia 1679 roku, złożył w Rzymie śluby święte[2].
Następnie wyjechał do Paryża, gdzie ukończył studia, otrzymał święcenia kapłańskie i rozpoczął pracę jako profesor filozofii. W roku 1685, mając zaledwie 29 lat, został mianowany pierwszym wizytatorem Polskiej Prowincji Zgromadzenia Misji i jednocześnie proboszczem parafii Świętego Krzyża w Warszawie. Za jego rządów powstały domy Zgromadzenia w Wilnie (1685), Krakowie (1686), Przemyślu i Samborze (1687) oraz w Łowiczu (1689). Tarło kontynuował również trwającą budowę kościoła Świętego Krzyża w Warszawie[2].
Naprzeciw kościoła św. Krzyża w Warszawie znajdował się kościółek dominikański, przy którym istniało Bractwo Różańcowe. Przy kościele zaś św. Krzyża założono w roku 1688 Bractwo św. Rocha. Obydwa te bractwa toczyły często spory o pierwszeństwo w procesjach. Widząc to, postanowił ks. Tarło polecił promotorowi Bractwa św. Rocha, ks. Wawrzyńcowi Benikowi, opracować dla tego bractwa odrębne nabożeństwo, które miało być przez członków Bractwa św. Rocha śpiewane w kościele w czasie nieszporów w okresie Wielkiego Postu. W ten sposób powstało popularne dzisiaj w całej Polsce nabożeństwo Gorzkich żali[2].
Kościół św. Krzyża w Warszawie na obrazie Canaletta
Nie mogła się długo taić cnota jego, August II Król Polski do infuły go Poznańskiej posunął, nie tylko o nię nie zabiegającego, ale i wyłamującego się, tak dalece, że go aż Rzymskim rozkazem, żeby ją przyjął, przycisnąć było trzeba.
↑Na podstawie: Kasper Niesiecki, Korona Polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa [...] ozdobiona w opracowaniu Wiesiołkowskiego
Wiesiołowski J., Katalog biskupów poznańskich, Poznań 2004, ISBN 83-89525-26-7
Alfons Schletz. Ks. Biskup Michał Bartłomiej Tarło opiekun ubogich. „Nasza Przeszłość”. 115-116, s. 23-32, 2011. Kraków: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy.
