Komarówka Podlaska

Komarówka Podlaska

wieś
Panorama Komarówki Podlaskiej
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	radzyński
Gmina	Komarówka Podlaska
Liczba ludności (2021)	1088[2][3]
Strefa numeracyjna	83
Kod pocztowy	21-311[4]
Tablice rejestracyjne	LRA
SIMC	0014255[5]
Położenie na mapie gminy Komarówka Podlaska Komarówka Podlaska
Położenie na mapie Polski Komarówka Podlaska
Położenie na mapie województwa lubelskiego Komarówka Podlaska
Położenie na mapie powiatu radzyńskiego Komarówka Podlaska
51°48′13″N 22°56′39″E[1]

Komarówka Podlaska – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie radzyńskim, siedziba gminy Komarówka Podlaska^[5][6].

Integralne części wsi Komarówka Podlaska^[5]^[6]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
1024557	Nowa Komarówka	część wsi

Wieś stanowi sołectwo gminy Komarówka Podlaska^[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1187 mieszkańców^[8].

W Komarówce ma także swoją siedzibę dekanat Komarówka Podlaska oraz należąca do niego parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Miejscowość była przejściowo siedzibą gminy Żelizna. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Komarówka Podlaska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego. Przez wieś przebiega Droga wojewódzka nr 813, stanowi sołectwo gminy Komarówka Podlaska^[7].

Prawa miejskie od 1662 do 26.02.1822^[9][10].

Historia

Miejscowość założona została w 1672 roku przez Jana Kazimierza Kierdeja, marszałka grodzieńskiego oraz starostę przewalskiego i filipowskiego, jako tzw. miasto prywatne. W dokumencie z dnia 16 kwietnia 1672 r.^[11] ówczesny właściciel miasta zezwolił na odbywanie dwóch jarmarków oraz targów, określił sądowe kompetencje wójta, zezwalające jednocześnie na apelacje od jego wyroków do sądu dziedzica, a także zobowiązał mieszczan do wybudowania ratusza oraz studni. Zgodził się również by mieszkańcy Komarówki wyrabiali gorzałkę, miody i piwo na własne potrzeby. W przypadku sprzedaży tychże mieli wnosić opłaty po 50 gr od waru. Jan Kazimierz Kierdej zezwolił również na swobodny połów ryb w pobliskim jeziorze. W zamian za wymienione wolności, mieszkańcy mieli płacić po dziesięcioletnim okresie podatek w wysokości wynoszącej 1 gr od placu większego (o powierzchni 37 prętów) oraz oddawać na rzecz dziedzica po dwie kury rocznie. Dziedzic zadbał również o estetykę nakazując „dla ozdoby i bezpieczeństwa” otoczenie miasteczka rowem i wystawienie parkanu z drewna, pobranego na ten cel z okolicznych lasów. Zobowiązał również mieszczan do odbywania regularnej straży przeciwpożarowej obejmującej domostwa i zabudowania kościelne. Po śmierci założyciela miasta w 1685 właścicielem Komarowa (nazywanego również Kierdejową Wolą) został jego syn Władysław Antoni Kierdej. W dniu 20 VII 1682 potwierdził on przywilej nadany miastu przez ojca z jednoczesnym nakazem, skierowanym do mieszczan chrześcijan, jak i żydów, wystawienia zabudowań w okresie dwóch lat.

Od 1795 roku w zaborze austriackim, od 1807 roku w Księstwie Warszawskim, od 1815 roku w Królestwie Polskim. Postanowieniem namiestnika Królestwa Polskiego z dnia 26 lutego 1882 roku zmieniono Komarówkę na osadę wiejską. W 1709 r. erygowano tutaj parafię pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa – uposażoną przez Katarzynę Rudominównę Dusiacką i jej syna Józefa Kierdeja – uposażenie polegało na nadaniu 3 ćwierci włóki wraz z trzema poddanymi. Pierwszy drewniany kościół spłonął w trakcie pożaru w dniu 11 V 1847, dzięki zabiegom ks. Juliana Kryńskiego i miejscowych parafian nową świątynię wybudowano w dziesięć lat później – istniała ona do ok. 1920 roku. W roku 1847 odnotowano w Komarówce tylko 56 osób wyznania rzymskokatolickiego (21 mężczyzn i 35 kobiet), którzy zamieszkiwali tylko 10 domów. Większość mieszkańców wyznawała religię greckokatolicką. W 1887 r. parafia została powiększona o wiernych z parafii Wohyń (władze carskie zamknęły tam kościół za pomoc unitom). Obecny kościół parafialny został wybudowany w latach 1909–1912 (w stylu neogotyckim).

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Komarówce Podlaskiej prowadzi Warsztaty Terapii Zajęciowej w Kolembrodach.

Ludzie związani z Komarówką Podlaską

Zobacz też

• Komarowo, Komarówka

Uwagi

• AGAD Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Policji sygn. 3195b, k. 137v

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56596
2. Wieś Komarówka Podlaska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-15] .
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 493 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-05-18].
6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
7. Strona gminy, sołectwa
8. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
9. Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 1,070 z dn. 26 lutego 1822; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głónych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
10. Rodecki, F.B., 1830. Obraz jeograficzno-statystyczny Królestwa Polskiego. Drukarnia Antoniego Gałęzowskiego i Kompanii. Warszawa.
11. „-- postanowić obiecujemy targi w tym mieście dwa razy w tydzień podług przywileju JKMci od lat dziesięciu bez wyciągania targowego i innych podatków, jak i jarmarki w czasie przywileju JKMci wyrażonych --”.

Linki zewnętrzne

• Komarówka (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 306 .
• Oficjalna strona Komarówki Podlaskiej
• BIP Komarówki Podlaskiej. komarowkapodlaska.net-bip.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-10)].
• Biuletyn Informacji Publicznej GOPS w Komarówce Podlaskiej; WTZ w Kolembrodach. gopskomar.net-bip.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-16)].
• Cmentarz żydowski. izrael.badacz.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-20)].