Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I

Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I

Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Droga wodna	Odra Południowa
Lokalizacja	na 252,45 km Odry
Stopień wodny	Mieszczański
Budowa
Lata budowy	1921–1924 (1959)
Dane techniczne
Rodzaj	3 x zasuwa + stały + 4 x zasuwa
Długość	39,9 m
Różnica poziomów	5,65 m
Liczba przęseł	3
Światła przęseł	6,5+22,4+11,0
Położenie na mapie Wrocławia Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I
Położenie na mapie Polski Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I
51°06′49″N 17°01′47″E
Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I – nr 16

Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I – jaz położony we Wrocławiu na rzece Odrze. a dokładniej na jej odnodze, tzw. Odrze Południowej, w ramach Wrocławskiego Węzła Wodnego. Jaz ten wchodzi razem ze Śluzą Mieszczańską, Jazem Elektrowni Wodnej Wrocław II i innymi budowlami, w skład Mieszczańskiego Stopnia Wodnego – Śródmiejskiego Węzła Wodnego Dolnego^[1][2]. Jaz ściśle współpracował z elektrownią wodną I (Południową) – utrzymywał na jej potrzeby odpowiedni poziom piętrzenia, niezbędny do uzyskania jak największej produkcji energii elektrycznej; oraz współpracował z jazem i elektrownią II (Północną). Położony jest w 252,45 km biegu rzeki^[3]. Jaz ten budowany był w latach 1921–1924, a 1959 roku został gruntownie przebudowany dla potrzeb zwiększenia poziomu piętrzenia o 96 cm^[4][5]. Po tzw. powodzi tysiąclecia wykonano niezbędne remonty w rejonie jazu, w tym między innymi przylegających nabrzeży^[4]. Obecnie, w związku z udostępnieniem przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu dla potrzeb żeglugi Śródmiejskiego Węzła Wodnego, jazy elektrowni piętrzą także wodę dla żeglugi i powstałych tu przystani jachtowych (np. Marina Topacz) oraz pasażerskich^[6][7].

Jest to jaz trójprzęsłowy^[3]:

• przęsło prawe, północne ma długość 6,5 m; zamknięcie w postaci trzech zasuw
• przęsło środkowe ma długość 22,4 m, brak zamknięć – jaz stały
• przęsło lewe, południowe ma długość 11,0 m; zamknięcie w postaci czterech zasuw.

Lewy, północny przyczółek jazu położony jest przy niewielkiej, nienazwanej wysepce oddzielonej od Kępy Mieszczańskiej przez kanał Śluzy Mieszczańskiej, natomiast prawy, południowy na niewielkiej wysepce, na której dalej na południe opiera się również Elektrownia Woda Wrocław I.

Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I w latach 1941–1942 został przebudowany z konstrukcji palowo-kamiennej na konstrukcję betonową z okładziną granitową^[1]. Współcześnie spad wynosi 5,65 m^[3].

Zobacz też

• Wrocławski Węzeł Wodny
• Stopnie wodne we Wrocławiu
• Jazy we Wrocławiu

Przypisy

1. Zabytki techniki Śródmiejskiego Węzła Wodnego (dostęp 2010-01-06).
2. Jeleniogórskie Elektrownie Wodne Sp. z o.o., Elektrownia Wrocław I (dostęp 2010-01-06).
3. Zespół autorski: dr inż. kpt. ż.s. Jacek Trojanowski – kierownik pracy, dr kpt. ż.s. Krzysztof Wos, dr inż. Anna Galor, dr inż. Bogusz Wiśnicki, mgr inż. Marcin Breitsprecher, Analiza potrzeb inwestycyjnych w zakresie żeglugi śródlądowej na rzece Odrze w latach 2007–2013. bip.transport.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]., AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE, INSTYTUT INŻYNIERII TRANSPORTU, Zakład Żeglugi Śródlądowej i Gospodarki Wodnej, SZCZECIN 2006 (dostęp 2010-01-06).
4. Wratislaviae Amici – Jaz elektrowni wodnej Wrocław I Południe (dostęp 2010-01-06).
5. Wratislaviae Amici – Elektrownia Wodna Południowa (dostęp 2010-01-06).
6. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu – mapa Śródmiejskiego Węzła Wodnego (dostęp 2009-12-01).
7. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu – Komunikat ... w sprawie udostępnienia szlaków wodnych Śródmiejskiego Węzła Wodnego Wrocławia dla ruchu Ŝeglugowego jednostek turystycznych i sportowych (dostęp 2009-12-01).

Linki zewnętrzne

• Jaz Elektrowni Wodnej I w Wikimapii (dostęp 2010-01-06)
• Wratislaviae Amici – Jaz elektrowni wodnej Wrocław I Południe (dostęp 2010-01-06)
• Wratislaviae Amici – Elektrownia Wodna Południowa (dostęp 2010-01-06)

Jaz elektrowni południowej

zasuwa trójdzielna, stanowisko dolne

zasuwa trójdzielna, stanowisko górne

przęsło środkowe – jaz stały, stanowisko dolne

przęsło środkowe – jaz stały, stanowisko górne

filar, stanowisko dolne

stanowisko górne jazu

zasuwa czterodzielna, stanowisko górne