Obecny kształt tego kanału jest wynikiem inwestycji hydrotechnicznej prowadzonych we Wrocławiu, w ramach przebudowy drogi wodnej na rzeceOdra prowadzącej do i przez miasto, Inwestycja ta była przeprowadzona w latach 1892–1897 i polegała na budowie nowego szlaku żeglugowego, głównie pod kątem możliwości przewozu drogą wodną materiałów masowych, szczególności węgla z Górnego Śląska. W tym celu, częściowo istniejącym wcześniej korytem, służącym do odprowadzenia wód wezbraniowych i powodziowych[a], a częściowo nowym Kanałem Miejskim przeprowadzono nową drogę wodną. W tym czasie, na korycie Starej Odry wybudowano dwa jazy piętrzące wodę: Jaz Szczytniki, oraz Jaz Psie Pole, piętrzący wodę na potrzeby wybudowanej Śluzy Miejskiej, położonej na Kanale Miejskim. Powstała także na początku kanału Śluza powodziowa (Górna śluza miejska), na potrzeby ochrony przeciwpowodziowej[5][6][7].
Kanał Miejski od Starej Odry rozdzielony jest dużą groblą. Na jej koronie biegnie Ulica Pasterska. Pomiędzy Mostami Trzebnickimi a Mostami Osobowickimi, na szerokiej terasie od strony Starej Odry, położone jest Kąpielisko Różanka.
Obecnie ten szlak żeglugowy nie ma większego znaczenia transportowego. Długość śluz (Szczytniki – 44,2 m, Miejskiej – 48 m[3], lub 55,80 m[7]), jest zdecydowanie za mała w stosunku do współczesnych standardów. Żegluga transportowa odbywa się przez Kanał Żeglugowy, odcinkiem Starej Odry i Kanał Różanka. Obowiązują następujące parametry na Wrocławskim Szlaku Miejskim w zakresie wymiarów statków pojedynczych i zestawów[e][8]:
↑ abodległości określone dla Kanału Miejskiego, od początku tej drogi wodnej, tj. od początku Przekopu Szczytnickiego umożliwiającego przepłynięcie z Górnej Odry Wrocławskiej do Starej Odry
↑parametry te obowiązują na Kanale Miejskim i Starej Odrze oraz Śluzie Miejskiej; dla Śluzy Szczytniki ograniczenia w długości statków są większe, wynikają z nietypowych wymiarów tej śluzy