Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski

Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski

Data i miejsce urodzenia	17 października 1888 Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	7 stycznia 1962 Warszawa, Polska
Wojewoda lwowski
Okres	od 29 sierpnia 1930 do 6 lipca 1931
Przynależność polityczna	Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem
Poprzednik	Wojciech Agenor Gołuchowski
Następca	Józef Rożniecki
Wojewoda stanisławowski
Okres	od 30 października 1928 do 29 sierpnia 1930
Przynależność polityczna	Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem
Poprzednik	Aleksander Morawski
Następca	Zygmunt Jagodziński
Minister rolnictwa i reform rolnych
Okres	od 10 maja 1933 do 28 czerwca 1934
Przynależność polityczna	Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem
Poprzednik	Seweryn Ludkiewicz
Następca	Juliusz Poniatowski
Odznaczenia

Grób Bronisława Nakoniecznikowa-Klukowskiego na cmentarzu Powązkowskim przed renowacją

Bronisław Franciszek Nakoniecznikow-Klukowski^[1] (ur. 17 października 1888 w Warszawie, zm. 7 stycznia 1962 tamże) – pułkownik lekarz Wojska Polskiego, działacz państwowy II Rzeczypospolitej, doktor medycyny.

Życiorys

Działalność niepodległościowa i służba w Wojsku Polskim

W okresie I wojny światowej oficer armii rosyjskiej, następnie żołnierz POW – do grudnia 1918 tajny komendant Placu POW w Moskwie (już pod rządami bolszewików).

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów kontrolerów^[2]. W 1923 był szefem Grupy IX, a w następnym roku – szefem Grupy VIII Korpusu Kontrolerów. 31 marca 1924 roku został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów kontrolerów^[3]. W 1928 roku zastępcą szefa Korpusu Kontrolerów. W 1930 roku przeniesiony do rezerwy, związany z tzw. grupą pułkowników w ramach obozu piłsudczyków. W 1934 roku w stopniu pułkownika ze starszeństwem dniem z 1 lipca 1923 roku zajmował 1. lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwy sanitarnych, w grupie lekarzy i pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III z przydziałem mobilizacyjnym do kadry zapasowej 1 Szpitala Okręgowego w Warszawie^[4].

Służba publiczna

Od 30 października 1928 roku wojewoda stanisławowski^[5], od 29 sierpnia 1930 do 6 lipca 1931 roku wojewoda lwowski, 1931 i 1932–1933 podsekretarz stanu w Prezydium Rady Ministrów. Od 10 maja 1933 do 28 czerwca 1934 roku – minister rolnictwa i reform rolnych w rządach Janusza Jędrzejewicza i Leona Kozłowskiego. Od 6 lipca 1934 do 5 lutego 1938 roku wojewoda warszawski. W 1931 oraz od 5 lutego 1938 do 30 września 1939 roku wiceminister spraw wewnętrznych. W latach 1935–1938 prezes Polskiego Związku Szachowego.

Został osadnikiem wojskowym w powiecie grodzieńskim^[6]. Był seniorem honorowym Polskiej Korporacji Akademickiej „Fidelia Leopoliensis”, założonej w 1930 roku^[7]. Był prezesem Reprezentacji b. żołnierzy na Wschodzie^[8]. 3 października 1938 roku otrzymał godność członka honorowego Związku Sybiraków^[9].

Po 17 września 1939 roku przebywał na emigracji, w 1957 roku powrócił do kraju. Zmarł 7 stycznia 1962 roku^[10]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 51-6-23,24)^[10]. Symbolicznymi inskrypcjami zostali tam upamiętnieni m.in. Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski i Stanisław Nakoniecznikoff-Klukowski^[10].

Grób Bronisława Nakoniecznikow-Klukowskiego po renowacji

W 2022 roku z inicjatywy Premiera RP Mateusza Morawieckiego grób Nakoniecznikow-Klukowskiego został odrestaurowany. Cały projekt był realizowany przez Fundację Stare Powązki^[11] we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[12]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)^[13]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)^[12][14][15]
• Krzyż Niepodległości (17 marca 1932)^[16]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[17][12]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz pierwszy w 1921)^[18]
• Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)^[19]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[12]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[12]
• Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (Rumunia)^[12]
• Krzyż Zasługi Rolniczej I klasy (Węgry)^[12]
• Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja)^[12]
• Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)^[12][20]

Przypisy

1. W Roczniku Oficerskim z 1923 figuruje jako Bronisław Klukowski.
2. Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 297.
3. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 166.
4. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 213, 731.
5. M.P. z 1928 r. nr 272 Ruch służbowy. W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych [dostęp 2023-01-11].
6. Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 82. [dostęp 2015-04-05].
7. Bronisław Haczewski. Korporacje akademickie. „Jednodniówka A. O. Z. S.”, s. 39, 19 marca 1932. Akademicki Oddział Związku Strzeleckiego. 
8. Kronika. Reprezentacja b. żołnierzy na Wschodzie u Naczelnego Wodza. „Sybirak”. 4 (12), s. 93, grudzień 1936. 
9. Z życia organizacji. IX. Zjazd Delegatów Związku Sybiraków w Warszawie. „Sybirak”. 4 (16), s. 62, listopad 1938. 
10. Cmentarz Stare Powązki: MARCELINA NAKONIECZNIKOFF, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2017-06-18] .
11. Trwają prace konserwatorskie przy nagrobkach Ministrów II RP – Fundacja Stare Powązki [online] [dostęp 2023-03-26] [zarchiwizowane z adresu 2023-06-03]  (pol.).
12. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 514.
13. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za wybitne zasługi w służbie państwowej”.
14. M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu administracji państwowej”.
15. Odznaczenie P. Wojewody lwowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 129 z 7 czerwca 1931. 
16. M.P. z 1932 r. nr 64, poz. 82 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”. W Monitorze nazwisko i imię: Nakoniecznikoff Klukowski Bronisław.
17. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
18. „W zamian za otrzymane wstążeczki biało-amarantowe b. armii gen. Hallera”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2097 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1666)
19. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi w służbie państwowej”.
20. Decyzja Naczelnika Państwa z 12 grudnia 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 268)

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1923, s. 28, 1069.
• Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 28, 969.
• Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 681.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 10145304746978610529
• PLWABN: 9810560263805606