Kowalencyjne wiązanie się afatynibu do cysteiny w receptorze nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR)
Afatynib jest inhibitorem receptorów EGFR, HER2 i HER4, z którymi wiąże się kowalencyjnie z cysteiną w pozycji odpowiednio 797, 805 i 803[6][7]. Po związaniu się z receptorem trwale zahamowuje aktywność ich kinazy tyrozynowej[6][7]. Powoduje to zmniejszenie autofosforylacji i transfosforylacji wewnątrz dimerów ErbB i zahamowanie przekazywania sygnału ze wszystkich receptorów rodziny ErbB[8][6][7]. Afatynib hamuje wzrost komórek oraz indukuje apoptozę komórek raka niedrobnokomórkowego płuc, raka sutka, raka trzustki, raka jelita grubego, raków płaskonabłonkowych głowy i szyi oraz pozostałych nowotworów złośliwych, w których występuje mutacja receptorów rodziny ErbB[7],
Zastosowanie
Europa
leczenie dorosłych pacjentów nieleczonych wcześniej lekami z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowejreceptora naskórkowego czynnika wzrostu (TKI EGFR) z niedrobnokomórkowym rakiem płuca miejscowo zaawansowanym lub z przerzutami, z aktywującą mutacją (mutacjami) receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR)[4]
Stany Zjednoczone
leczenie pierwszego rzutu niedrobnokomórkowego raka płuca z przerzutami oraz z mutacjami receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR) nie powodującymi oporności na afatynib[9]
leczenie drugiego rzutu płaskonabłonkowego raka płuca w przypadku progresji po leczeniu opartym na kompleksachplatyny[9]
Afatynib znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2019)[10].
Afatynib jest dopuszczony do obrotu w Polsce (2020)[11].
Afatynib powinien być przyjmowany na czczo[3]. W przypadku przyjmowania leku z wysokotłuszczowym posiłkiem jego wchłanianie ulega istotnemu zmniejszeniu (Cmax zmniejsza się o 50%, AUV o 39%)[3].
Zalecane dawkowanie wynosi 40 mg (2 tabletki) na dobę[4]. W przypadku dobrej tolerancji (czyli brak biegunki, wysypki skórnej, zapalenia jamy ustnej i innych działań niepożądanych stopnia > 1 według skali objawów niepożądanych CTCAE można rozważyć zwiększenie dawki do 50 mg w ciągu pierwszych 21 dni[4].
W przypadku wystąpienia objawów niepożądanych (według skali CTCAE) stopnia 1 i 2 nie ma potrzeby wdrożenia przerwy w leczeniu ani też redukcji dawki[4]. W przypadku wystąpienia objawów stopnia 2 przedłużających się lub niemożliwych do zniesienia (biegunka trwającej > 48 godzin i (lub) wysypka trwającej > 7 dni) lub też stopnia > 2 należy przerwać leczenie do czasu uzyskania stopnia co najmniej 1, a wznowienie terapii powinno być w dawce zmniejszonej o 10 mg[4]. Jeżeli pacjent nie toleruje dawki 20 mg na dobę, należy rozważyć zakończenie leczenia[4].
↑ abc Wind S, Schnell D, Ebner T, Freiwald M, Stopfer P. Clinical Pharmacokinetics and Pharmacodynamics of Afatinib. „Clin Pharmacokinet”. 56 (3), s. 235–250, March 2017. DOI: 10.1007/s40262-016-0440-1. PMID: 27470518. (ang.).
↑ abcd Modjtahedi H, Cho BC, Michel MC, Solca F. A comprehensive review of the preclinical efficacy profile of the ErbB family blocker afatinib in cancer. „Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol”. 387 (6), s. 505–21, June 2014. DOI: 10.1007/s00210-014-0967-3. PMID: 24643470. (ang.).