1673

Rządzący państwami w 1673

Król Polski	1668 Michał Korybut Wiśniowiecki 1674
Współksiążęta Andory	1670 Pere de Copons i de Teixidor 1681 1643 Ludwik XIV 1715
Król Anglii i Szkocji	1660 Karol II 1685
Elektor Bawarii	1651 Ferdynand Maria 1679
Elektor Brandenburgii	1640 Fryderyk Wilhelm 1688
Sułtan Brunei	1660 Abdul Mubin 1673 1673 Muhyiddin 1690
Cesarz Chin	1661 Kangxi 1722
Król Czech	1657 Leopold I Habsburg 1705
Król Danii	1670 Chrystian V 1699
Dalajlama	1617 Lobsang Gjaco 1682
Cesarz Etiopii	1667 Jan I 1682
Król Francji	1643 Ludwik XIV 1715
Król Hiszpanii	1665 Karol II 1700
Landgraf Hesji-Kassel	1670 Karol I Heski 1730
Stadhouder Holandii	1672 Wilhelm III Orański 1702
Szach Iranu	1666 Safi II 1694
Państwo Wielkich Mogołów	1658 Aurangzeb 1707
Król Irlandii	1660 Karol II Stuart 1685
Cesarz Japonii	1663 Reigen 1687
Kalif	1648 Mehmed IV 1687
Patriarcha Konstantynopola	1671 Dionizy IV Muzułmanin 1673 1673 Gerazym II 1674
Władca Korei	1659 Hyŏnjong 1674
Książę Kurlandii i Semigalii	1642 Jakub Kettler 1682
Książę Liechtensteinu	1627 Karol Euzebiusz 1684
Sułtan Maroka	1672 Maulaj Isma’il 1727
Książę Monako	1662 Ludwik I 1702
Król Nawarry	1643 Ludwik XIV 1710
Król Norwegii	1670 Chrystian V 1699
Sułtan Omanu	1649 Sultan I ibn Sajf 1688
Elektor Palatynatu	1648 Karol I Ludwik 1680
Papież	1670 Klemens X 1676
Książę Parmy i Piacenzy	1646 Ranuccio II 1694
Król Portugalii	1656 Alfons VI 1683
Książę w Prusach	1640 Fryderyk Wilhelm Wielki Elektor 1688
Car Rosji	1645 Aleksy I 1676
Cesarz Rzymski (niemiecki)	1658 Leopold I Habsburg 1705
Kapitanowie Regenci San Marino	1672 Alessandro Belluzzi Sforza Cionini 1673 1673 Ottavio Giannini Alfonso Tosini 1673 1673 Giambattista Tosini Francesco Angeli 1674
Elektor Saksonii	1656 Jan Jerzy II Wettyn 1680
Król Szwecji	1660 Karol XI 1697
Król Tajlandii	1656 Narai 1688
Sułtan Turków	1648 Mehmed IV 1687
Doża Wenecji	1659 Domenico Contarini 1674
Król Węgier	1655 Leopold I 1705
Książęta Wirtembergii	1628 Eberhard III 1674

Rok 1673 / MDCLXXIII

stulecia: XVI wiek ~ XVII wiek ~ XVIII wiek
lata: 1663 « 1668 « 1669 « 1670 « 1671 « 1672 « 1673 » 1674 » 1675 » 1676 » 1677 » 1678 » 1683

Wydarzenia w Polsce

• 4 stycznia – konfederaci gołąbscy zebrali się na zjeździe w Warszawie.
• 12 marca – na sejmie pacyfikacyjnym podpisano traktat, który zakończył konflikt króla z opozycją i rozwiązał konfederacje: gołąbską i szczebrzeszyńską wobec zagrożenia kolejnym najazdem tureckim^[1].
• na Sejmie podjęto decyzję, że co trzeci sejm będzie się odbywał w Grodnie, które od tego czasu stało się jednym z dwóch miast sejmowych (obok Warszawy)
• 10 listopada – we Lwowie umarł król Michał Korybut Wiśniowiecki (być może został otruty).
• 11 listopada – wojna polsko-turecka: wojska polskie pod dowództwem hetmana Jana Sobieskiego pokonały Turków pod dowództwem Husejna Paszy w bitwie pod Chocimiem.

Bitwa pod Chocimiem

• Listopad-grudzień – wyprawa zbrojna Sobieskiego do Mołdawii, zakończona niepowodzeniem po przejściowym opanowaniu Jass wobec dezercji oddziałów litewskich pod wodzą hetmana wielkiego litewskiego Michała Paca^[2].

Wydarzenia na świecie

• 12 stycznia – w Amsterdamie użyto po raz pierwszy wężów strażackich do gaszenia pożaru.
• 7 czerwca – wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: zwycięstwo floty holenderskiej nad francusko-angielską w I bitwie pod Schooneveld.
• 13 czerwca – wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: rozpoczęło się oblężenie Maastricht.
• 14 czerwca – wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: druga bitwa morska pod Schooneveld.
• 17 czerwca – francuska wyprawa pod wodzą Jacques’a Marquette wpłynęła na rzekę Missisipi.
• 25 czerwca – w oblężeniu Maastricht podczas wojny Francji z koalicją poległ kapitan muszkieterów gwardii Charles de Batz-Castelmore d’Artagnan, pierwowzór postaci gaskońskiego szlachcica – głównego bohatera powieści Trzej muszkieterowie Aleksandra Dumasa.
• 26 czerwca – wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: kapitulacja garnizonu holendersko-hiszpańskiego w Maastricht.
• 21 sierpnia – III wojna angielsko-holenderska: zwycięstwo floty holenderskiej w bitwie morskiej pod Texel.
• 11 listopada – wojna polsko-turecka: bitwa pod Chocimiem.
• Ludwik XIV, król Francji, wydał ordonans o handlu.
• Po raz pierwszy wystawiono komedię Moliera „Chory z urojenia”

Urodzili się

• 31 stycznia – Ludwik Maria Grignion de Montfort, francuski ksiądz, święty katolicki (zm. 1716)
• 2 października - Franciszek Kaznowski, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy poznański (zm. 1732)
• 18 października - Maria Teresa Sobieska, królewna polska (zm. 1675)
• 30 grudnia – Ahmed III, sułtan imperium osmańskiego (zm. 1736)

Zmarli

• 17 lutego – Molière, francuski komediopisarz i aktor (ur. 1622)
• 20 marca – ks. Augustyn Kordecki, paulin, obrońca klasztoru na Jasnej Górze (ur. 1603)
• 15 kwietnia – prymas Mikołaj Jan Prażmowski (ur. 1617)
• 11 sierpnia – Krzysztof Jan Żegocki, partyzant z czasów potopu szwedzkiego (ur. 1618)
• 10 listopada – Michał Korybut Wiśniowiecki, król Polski (ur. 1640)

• data dzienna nieznana:
  • Yinyuan Longqi – chiński mistrz chan ze szkoły linji, założyciel szkoły ōbaku w Japonii (ur. 1592)

Mikołaj Skrzetuski – polski szlachcic, wydostał się z oblężonego przez Kozaków Zbaraża, pierwowzór Jana Skrzetuskiego z „Ogniem i mieczem” (ur. ok. 1610)

Święta ruchome

• Tłusty czwartek: 9 lutego
• Ostatki: 14 lutego
• Popielec: 15 lutego
• Niedziela Palmowa: 26 marca
• Wielki Czwartek: 30 marca
• Wielki Piątek: 31 marca
• Wielka Sobota: 1 kwietnia
• Wielkanoc: 2 kwietnia
• Poniedziałek Wielkanocny: 3 kwietnia
• Wniebowstąpienie Pańskie: 11 maja
• Zesłanie Ducha Świętego: 21 maja
• Boże Ciało: 1 czerwca

Przypisy

1. Mariusz Trąba, Lech Bielski: Królowie i książęta polscy. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Park, 2003, s. 496. ISBN 83-7266-170-7.
2. Paweł Jasienica: Rzeczpospolita Obojga Narodów. Calamitatis regnum. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2007, s. 267–268. ISBN 978-83-7469-582-4.

Zobacz multimedia związane z tematem: 1673