1654

Rządzący państwami w 1654

Król Polski	1648 Jan Kazimierz 1668
Współksiążęta Andory	1643 Ludwik XIV 1715
Król Anglii i Szkocji	1653 Oliver Cromwell (jako Lord Protector) 1658
Elektor Bawarii	1651 Ferdynand Maria 1679
Elektor Brandenburgii	1640 Fryderyk Wilhelm 1688
Sułtan Brunei	1625 Muhammad Ali 1660
Cesarz Chin	1644 Shunzhi 1661
Król Czech	1637 Ferdynand III Habsburg 1657
Król Danii	1648 Fryderyk III 1670
Dalajlama	1617 Lobsang Gjaco 1682
Cesarz Etiopii	1632 Fasiledes 1667
Król Francji	1643 Ludwik XIV 1715
Król Hiszpanii	1621 Filip IV 1665
Landgraf Hesji-Kassel	1637 Wilhelm VI Sprawiedliwy 1663
Stadhouder Holandii	1650 pierwszy okres bez stadhoudera 1672
Szach Iranu	1642 Abbas II 1666
Państwo Wielkich Mogołów	1627 Szahdżahan 1658
Lord Irlandii	1653 Oliver Cromwell 1658
Cesarz Japonii	1643 Go-Kōmyō 1654 1654 Go-Sai 1663
Kalif	1648 Mehmed IV 1687
Patriarcha Konstantynopola	1653 Joannik II 1654 1654 Cyryl III 1654
Władca Korei	1649 Hyojong 1659
Książę Kurlandii i Semigalii	1642 Jakub Kettler 1682
Książę Liechtensteinu	1627 Karol Euzebiusz 1684
Książę Monako	1612 Honoriusz II 1662
Król Nawarry	1643 Ludwik XIV 1710
Król Norwegii	1648 Fryderyk III 1670
Sułtan Omanu	1649 Sultan I ibn Sajf 1688
Elektor Palatynatu	1648 Karol I Ludwik 1680
Papież	1644 Innocenty X 1655
Książę Parmy i Piacenzy	1646 Ranuccio II 1694
Król Portugalii	1640 Jan IV 1656
Książę w Prusach	1640 Fryderyk Wilhelm Wielki Elektor 1688
Car Rosji	1645 Aleksy I 1676
Cesarz Rzymski (niemiecki)	1637 Ferdynand III Habsburg 1657
Kapitanowie Regenci San Marino	1653 Marc'Antonio Bonetti Pompeo Zoli 1654 1654 Fulgenzio Maccioni Cristofaro Gianotti 1654 1654 Carlo Tosini Paolo Antonio Onofri 1655
Elektor Saksonii	1611 Jan Jerzy I Wettyn 1656
Król Szwecji	1632 Krystyna Waza 1654 1654 Karol X Gustaw 1660
Król Tajlandii	1630 Prasat Thong 1655
Sułtan Turków	1648 Mehmed IV 1687
Doża Wenecji	1646 Francesco Molino 1655
Król Węgier	1637 Ferdynand IV 1654
Książęta Wirtembergii	1628 Eberhard III 1674

Rok 1654 / MDCLIV

stulecia: XVI wiek ~ XVII wiek ~ XVIII wiek
lata: 1644 « 1649 « 1650 « 1651 « 1652 « 1653 « 1654 » 1655 » 1656 » 1657 » 1658 » 1659 » 1664

Wydarzenia w Polsce

• 18 stycznia – ugoda w Perejasławiu: powstańcy uznali zwierzchnictwo cara Aleksego Michałowicza (przyczyna drugiej wojny z Rosją w XVII wieku).
• 19 lutego – w Oleśnicy odbyła się egzekucja seryjnego mordercy 251 osób, Melchiora Hedloffa.
• 6 kwietnia – król Jan Kazimierz podpisał dekret, nakazujący wygnanie z Rzeczypospolitej wszystkich cudzoziemców-innowierców.
• 12 sierpnia
  • wojna polsko-rosyjska: bitwa pod Szkłowem.
  • z terenu Polski widoczne było całkowite zaćmienie słońca.
• 24 sierpnia – wojna polsko-rosyjska: bitwa pod Szepielewiczami.
• 8 września - kozackie oddziały Iwana Zołotarenki rozpoczęły oblężenie twierdzy w Starym Bychowie.
• 3 października – wojna polsko-rosyjska: Rosjanie zdobyli Smoleńsk.
• 26 listopada - Iwan Zołotarenko odstępuje od oblężenia niezdobytego Starego Bychowa

• Upadek Powstania Chmielnickiego.
• Przybycie zakonu wizytek.
• Przyłączenie Ukrainy do Rosji rozpoczęło wojnę polsko-rosyjską 1654-1667.

Wydarzenia na świecie

• 26 stycznia – wojna holendersko-portugalska o Brazylię: skapitulowały ostatnie holenderskie oddziały w Recife.
• 5 kwietnia – porozumienie Westminsterskie zakończyło pierwszą wojnę angielsko-holenderską.
• 8 maja:
  • Otto von Guericke przeprowadził słynny eksperyment magdeburski.
  • w Westminsterze podpisano układ pokojowy kończący I wojnę angielsko-holenderską.
• 16 maja – VI wojna wenecko-turecka: zwycięstwo floty tureckiej w bitwie w Cieśninie Dardanelskiej.
• 20 maja – na wyspie Tobago została założona kurlandzka kolonia Nowa Kurlandia.
• 6 czerwca – z tronu szwedzkiego na rzecz kuzyna Karola X Gustawa abdykowała królowa Krystyna. Był to koniec rządów dynastii Wazów w Szwecji.
• 7 czerwca – Ludwik XIV Burbon został koronowany na króla Francji.
• 22 lipca – wojska rosyjskie dokonały masakry mieszkańców Mścisławia.
• 12 października – w wyniku wybuchu składu prochu strzelniczego w holenderskim Delfcie zginęło około 1200 osób.

• Zakończono budowę Tadź Mahal.
• W Sądzie Kameralnym Rzeszy przestał obowiązywać proces rzymsko-kanoniczny.

Zdarzenia astronomiczne

• 12 sierpnia – całkowite zaćmienie Słońca, widoczne w Polsce^[1].

Urodzili się

• 31 marca – Lorenzo Cozza, generał franciszkanów, kardynał (zm. 1729)
• 15 sierpnia – Jan Józef od Krzyża, włoski franciszkanin, święty katolicki (zm. 1734)
• 27 grudnia – Jakob Bernoulli, matematyk i fizyk szwajcarski

Zmarli

• 27 stycznia – Anna Alojza Chodkiewicz, żona Jana Karola Chodkiewicza (ur. 1600)
• 24 marca – Samuel Scheidt, niemiecki kompozytor i organista (ur. 1587)
• 10 czerwca – Alessandro Algardi, włoski rzeźbiarz, architekt (ur. 1598)
• 28 czerwca – Jan Southworth, angielscy duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. ok. 1592)
• 23 lipca – Orazio Grassi, włoski uczony, jezuita (ur. 1583)
• 28 sierpnia – Axel Oxenstierna, szwedzki polityk, najbliższy współpracownik Gustawa II Adolfa (ur. 1583)
• 8 września – Piotr Klawer, hiszpański jezuita, misjonarz, święty katolicki (ur. 1580)
• 12 października – Carel Fabritius, malarz holenderski (ur. 1622)
• 27 listopada – Pieter Meulener, flamandzki malarz-batalista (ur. 1602)

• data dzienna nieznana:
  • Islam III Girej – chan Krymski
  • Paulus Potter – malarz holenderski

Święta ruchome

• Tłusty czwartek: 12 lutego
• Ostatki: 17 lutego
• Popielec: 18 lutego
• Niedziela Palmowa: 29 marca
• Wielki Czwartek: 2 kwietnia
• Wielki Piątek: 3 kwietnia
• Wielka Sobota: 4 kwietnia
• Wielkanoc: 5 kwietnia
• Poniedziałek Wielkanocny: 6 kwietnia
• Wniebowstąpienie Pańskie: 14 maja
• Zesłanie Ducha Świętego: 24 maja
• Boże Ciało: 4 czerwca.

Przypisy

1. Przemysław Mieszko Rudź. Zanim cień Księżyca przetnie Amerykę. „Urania – Postępy Astronomii”. 4 (790), s. 10-25, lipiec-sierpień 2017. Polskie Towarzystwo Astronomiczne, Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. (pol.). 

Zobacz multimedia związane z tematem: 1654