Akinwande Oluwole «Wole» Soyinka (fødd 13. juli1934 i Abeokuta i Nigeria) er ein nigeriansk dramatikar og teaterinstruktør. Han har òg har forfatta romanar, essays og dikt.
Soyinka blei fødd inn i ein fattig Joruba-familie. Begge foreldra var overtydde kristne, faren var rektor på ein folkeskole. Etter å ha fullført college i Ibadan studerte Soyinka ved universitet i byen frå 1952 til 1954, og frå 1954 til 1957 ved University of Leeds. Han avslutta med ein Honours Degree i engelsk litteratur og arbeidde etterpå som dramaturg og skodespelar ved Royal Court Theatre i London, men vendte seinare tilbake til Nigeria for å studere afrikansk drama. Han underviste ved universiteta i Lagos, Ibadan og Ife, der han fekk eit professorat i samanliknande litteraturvitskap i 1975.
Soyinka har spela ein viktig rolle i den politiske historia til Nigeria. I 1967, under den nigerianske borgarkrigen, dømde dei nigerianske styresmaktene han til einecelle etter at han freista å få i stand fred mellom dei stridande partane. 22 månader seinare blei han sleppt fri då det vart internasjonal merksemd om saka hans. I fengselet skreiv han dikt han gav ut som Poems from Prison. Seinare skreiv han om erfaringane frå fengselet i boka The Man Died.
Wole Soyinka har vore ein nådelaus kritikar av mange nigerianske regjeringar og ulike andre diktatur over heile verda, til dømes regimet til Robert Mugabe i Zimbabwe. Denne aktivismen har fleire gonger sett han i stor personleg fare, som under diktaturet til den nigerianske generalen Sani Abacha (1993 til 1998) då Soyinka gjekk i frivillig eksil. Han budde hovudsakleg i USA der han var gjesteprofessor ved fleire universitet. Sjølv om han vendte tilbake til Nigeria i 1998, heldt han fram med å arbeide i USA. I 2004 fekk han ein undervisningspost i samanliknande litteraturvitskap ved Emory University i Atlanta og har eit professorat i kreativ skriving ved Nevada-universitetet i Las Vegas.
Verk
Skodespel
A Dance of the Forest
The Lion and the Jewel
The Road
Kongis Harvest
The Swamp Dwellers
The Strong Breed
Camwood on The Leaves
The Jero Plays
The Bacchae of Euripides
Madmen and Specialists
Death and the Kings Horseman
A Play of Giants
Opera Wonyosi
Romanar og memoarar
The Interpreters
Season of Anomy
The Man Died
Ake, The years of Childhood
Isara
Essays
Art, Dialogue and Outrage
Poesi
Idanre and other Poems
A Shuttle in the Crypt
Mandelas Earth and other Poems
Norske omsettingar
«Telefonsamtalen», novelle i Moderne afrikanske fortellere (Pax, 1971)
Ake, en historie om en barndom
Tolkene
Referansar
↑«who in a wide cultural perspective and with poetic overtones fashions the drama of existence».
Bernth Lindfors: Early Soyinka , Trenton, N.J. [u.a.] : Africa World, 2008, ISBN 1-59221-652-8
Gerd Meurer: Journeys around and with Kongi - half a century on the road with Wole Soyinka : a pan-afropean or pan-eurafrican book, Neumarkt : Reche, 2008, ISBN 978-3-929566-73-4