Luik (provincie)

Luik
Liège, Liége / Lüttich
Provincie van België Vlag van België
Locatie van de provincie Luik
Geografie
Gewest Vlag Wallonië Wallonië
Hoofdstad Vlag Luik (stad) Luik
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
3.857,12 km² (2022)
81,55%
7,17%
11,27%
Coördinaten 51°NB, 6°OL
Bevolking (Bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
1.119.038 (01/01/2024)
49,02%
50,98%
290,12 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
20,1%
59,95%
19,95%
Buitenlanders 11,54% (01/01/2024)
Politiek
Gouverneur Hervé Jamar
Coalitie PS
MR
Economie
Gemiddeld inkomen 18.906 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad 14,98% (jan. 2019)
Overige informatie
NIS-code 60000
ISO 3166 BE-WLG
Website https://www.provincedeliege.be
Portaal  Portaalicoon   België
Koninklijke opera van Wallonië te Luik.
De ruïne van het Kasteel van Franchimont te Theux
Het Amerikaanse 26ste infanterieregiment tijdens de Slag om de Ardennen bij het viaduct van Bütgenbach
De abdij van Stavelot
De Sint-Niklaaskerk te Eupen
De Cavalcade te Herve

Luik (Frans: Liège of Liége (verouderd); Duits: Lüttich) is een provincie van België, gelegen in Wallonië, met als hoofdstad de gelijknamige stad Luik. De provincie telde 1.119.038 inwoners op 1 januari 2024.

Geschiedenis

De basis van de provincie was het Franse departement Ourthe. Na de Slag bij Waterloo (1815) werd het grootste deel daarvan de Nederlandse provincie Luik. De oostelijke kantons van het departement (Eupen, Malmedy, Sankt Vith, Kronenburg en Schleiden) werden aan Pruisen toegewezen. Na de Belgische afscheuring in 1830 bleef de provincie Luik onveranderd bestaan. Na de Eerste Wereldoorlog stond Pruisen Eupen, Malmedy en Sankt Vith af aan België; deze Oostkantons werden weer bij Luik gevoegd. In 1962 werden na de vaststelling van de taalgrens enkele gemeenten uitgeruild met de provincie Limburg (o.a. Voeren) en overgeheveld naar de provincie Brabant (o.a. Landen).

In juli 2021 werd de provincie getroffen door overstromingen, die minstens 36 slachtoffers maakte en vele huizen verwoestte.

Geografie

De provincie grenst in het noorden aan zowel Belgisch Limburg als kleine stukjes van Nederlands Limburg nabij Maastricht en Vaals, in het oosten grenst het aan de Duitse deelstaten Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts, in het zuiden aan het Groothertogdom Luxemburg en de Belgische provincie Luxemburg, en in het westen aan de eveneens Belgische provincies Namen, Waals-Brabant en Vlaams-Brabant.

In het uiterste oosten, tegen de Duitse grens, bevinden zich de Oostkantons, een aantal gemeenten die de Duitstalige Gemeenschap vormen. De provincie is verder bekend om het natuurschoon en de toeristische aantrekkingskracht van de Ardennen. Ooit was het een belangrijk mijngebied. De belangrijke rivieren zijn de Maas, de Jeker, de Mehaigne, de Hoyoux, de Vesder, de Ourthe en de Amblève. In de Hoge Venen ligt met 694 meter het hoogste punt van België, namelijk het Signaal van Botrange.

Administratieve indeling

Administratieve arrondissementen

De provincie Luik heeft vier administratieve arrondissementen:

Bevolking per arrondissement
Arrondissement Inwoners (1/1/2024) Opp. km² Inw./km²
Borgworm 84.071 389,86 215,6
Hoei 115.830 659,36 175,7
Luik 628.381 796,87 788,6
Verviers 290.756 2016,22 144,2
Provincie Luik 1.119.038 3.862,31 289,7
Gerechtelijke arrondissementen

De provincie Luik heeft twee gerechtelijke arrondissementen:

Met ingang vanaf 1 april 2014 valt de provinciegrens van Luik zonder het gerechtelijk arrondissement Eupen samen met de grens van het nieuwe gerechtelijk arrondissement Luik. De drie voormalige gerechtelijke arrondissementen van Luik (Hoei, Luik en Verviers) zullen blijven verder bestaan in de vorm van gerechtelijke arrondissementsafdelingen. Het gerechtelijk arrondissement Eupen bleef ook na de gewijzigde gerechtelijke indeling van 2014 een zelfstandig gerechtelijk arrondissement.

Gemeenten

Gemeenten met een stadstitel hebben "(stad)" achter de naam

1. Amay
2. Amel
3. Ans
4. Anthisnes
5. Aubel
6. Awans
7. Aywaille
8. Baelen
9. Bitsingen - Bassenge
10. Berloz
11. Beyne-Heusay
12. Blegny
13. Braives
14. Büllingen
15. Burdinne
16. Burg-Reuland
17. Bütgenbach
18. Chaudfontaine
19. Clavier
20. Comblain-au-Pont
21. Crisnée
22. Dalhem
23. Dison
24. Donceel
25. Engis
26. Esneux
27. Eupen (stad)
28. Faimes
29. Ferrières
30. Fexhe-le-Haut-Clocher
31. Flémalle
32. Fléron
33. Geer
34. Grâce-Hollogne
35. Hamoir
36. Hannuit - Hannut (stad)
37. Héron
38. Herstal (stad)
39. Herve (stad)
40. Hoei - Huy (stad)
41. Jalhay
42. Juprelle
43. Kelmis
44. Luik - Liège (stad)
45. Lierneux
46. Limburg - Limbourg (stad)
47. Lijsem - Lincent
48. Lontzen
49. Malmedy (stad)
50. Marchin
51. Modave
52. Nandrin
53. Neupré
54. Olne
55. Oerle - Oreye
56. Ouffet
57. Oupeye
58. Pepinster
59. Plombières
60. Raeren
61. Remicourt
62. Saint-Georges-sur-Meuse
63. Saint-Nicolas
64. Sankt Vith (stad)
65. Seraing (stad)
66. Soumagne
67. Spa (stad)
68. Sprimont
69. Stavelot (stad)
70. Stoumont
71. Theux
72. Thimister-Clermont
73. Tinlot
74. Trois-Ponts
75. Trooz
76. Verlaine
77. Verviers (stad)
78. Villers-le-Bouillet
79. Wezet - Visé (stad)
80. Weismes - Waimes
81. Wanze
82. Borgworm - Waremme (stad)
83. Wasseiges
84. Welkenraedt

Aangrenzende provincies

   Aangrenzende provincies   
 Vlaams-Brabant       Limburg       Limburg (Nederland
           
 Waals-Brabant   Noordrijn-Westfalen (Duitsland)

Rijnland-Palts (Duitsland

           
 Namen       Provincie Luxemburg       Groothertogdom Luxemburg 

Demografie

Evolutie van het inwonertal

Met ongeveer 1.100.000 inwoners is Luik naar bevolking gemeten de zesde provincie van het land. Als gevolg van de sterke ontwikkeling van de Luikse mijn en staalindustrie verdriedubbelde de bevolking in de eerste honderd jaar na de onafhankelijkheid van België, vanaf 1930 treedt tot 1970 een stagnatie op en nadien met de teloorgang van de mijnbouw en de crisis in de staalindustrie zelfs een lichte terugval. Pas aan het eind van de 20e eeuw knoopt men terug aan met een bescheiden groei. Sinds de onafhankelijkheid is de bevolkingsgroei ongeveer gelijk aan deze voor het hele land. Tot de gemeentefusies van 1977 was de stad Luik met ongeveer 160.000 inwoners, veruit de grootste Waalse stad, kort nadien heeft het deze plaats nipt verloren aan Charleroi.

Inwoneraantal × 1000

  • Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen; vanaf 1980=inwoneraantal op 1 januari
  • 1925:aanhechting van de Oostkantons
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[1] Index (1992=100)
1992 1.006.081 100,0
1993 1.011.368 100,5
1994 1.014.636 100,9
1995 1.014.918 100,9
1996 1.013.667 100,8
1997 1.014.941 100,9
1998 1.016.762 101,1
1999 1.018.259 101,2
2000 1.019.442 101,3
2001 1.020.042 101,4
2002 1.024.130 101,8
2003 1.025.842 102,0
2004 1.029.605 102,3
2005 1.034.024 102,8
2006 1.040.297 103,4
2007 1.047.414 104,1
2008 1.053.408 104,7
2009 1.060.035 105,4
2010 1.067.685 106,1
2011 1.077.203 107,1
2012 1.083.400 107,7
2013 1.087.729 108,1
2014 1.091.734 108,5
2015 1.094.791 108,8
2016 1.098.688 109,2
2017 1.102.531 109,6
2018 1.105.326 109,9
2019 1.106.992 110,0
2020 1.109.800 110,3
2021 1.109.067 110,2
2022 1.110.989 110,4
2023 1.115.518 110,9
2024 1.119.038 111,2

Bevolkingsdichtheid

Provincie Luik: Bevolkingsdichtheid per gemeente - 2015

Leeftijdsopbouw

Bevolkingspiramide

Politiek

Gouverneurs

Zie Lijst van gouverneurs van Luik voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Nr. Gouverneur Ambtstermijn Partij
1 Etienne de Sauvage 1830 1831 Liberalen
2 Jean-François Tielemans
(1799-1888)
1831 1832 Liberalen
3 Charles van den Steen de Jehay
(1781-1846)
1832 1844 Katholieken
4 Henri de Brouckère
(1801-1891)
1844 1846 Liberalen
5 Edmond de la Coste
(1788-1870)
1846 1847 Liberale Partij
6 Ferdinand de Macar
(1830-1913)
1847 1863 Liberale Partij
7 Charles de Luesemans
(1808-1882)
1863 1882 Liberale Partij
8 Léon Pety de Thozée 1882 1908 Liberale Partij
9 Henry Delvaux de Fenffe
(1863-1947)
1908 1919 Katholieke Partij
10 Gaston Gregoire 1919 1927 Liberale Partij
11 Henri Pirard
(1868-1948)
1927 1937 POB
12 Jules Mathieu
(1887-1943)
1937 1940 POB
[2] George Doyen[3] 1940 1942 Onbekend
[2] Georges Petit[4] 1942 1944 REX
13 Joseph Leclercq 1944 1953 PSB
14 Pierre Clerdent
(1909-2006)
1953 1971 PRL
15 Gilbert Mottard
(1926-2011)
1971 1990 PS
16 Paul Bolland 1990 2004 PS
17 Michel Foret
(1948)
2004 2015 MR
18 Hervé Jamar
(1965)
2015 heden MR

Provincieraad en deputatie

Legislatuur 2018-2024

Zetelverdeling provincieraad 2018-2024
2
20
1
8
7
1
16
1
20 16 
De 56 zetels zijn als volgt verdeeld:

De provincieraad bestaat sinds 2013 uit 56 leden. Vóór de verkiezingen van 2012 bestond de provincieraad uit 84 leden.

De deputatie bestaat uit 4 leden, gevormd door een coalitie bestaande uit PS en MR.

Naam Partij Functie en bevoegdheden
Luc Gillard PS Gedeputeerde
Cultuur, Jongeren, Betrekkingen met gebieden, steden en gemeenten, Civiele veiligheid, Mobiliteit, Internationale en institutionele betrekkingen, Europese fondsen en Digitale transitie
Katty Firquet MR Gedeputeerde
Gezondheid, Ziekenhuizen, Sociale zaken, Speciaal onderwijs, VZW Centrum voor Arbeidsrevalidatie, Sport, Communicatie en informatie en Begroting
Robert Meureau PS Gedeputeerde
Toerisme, Economie, Financiën, Algemene administratie en Niet-onderwijzend personeel
André Denis MR Gedeputeerde
Ecologische transitie en voedsel, Landbouw, Landelijkheid, Milieu, Laboratoria en infrastructuur
Muriel Brodure-Willain PS Gedeputeerde
Onderwijs, Opleiding en Leraren

Verkiezingsresultaten

Zie Kieskring Luik voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie ook

Trivia

  • Luik heeft met 84 gemeenten het grootste aantal gemeenten van alle provincies in België.
Commons heeft media­bestanden in de categorie Liège (province).

Literatuur

Referenties