Во врска со името на селото, Влоѓимјеж Пјанка пишува дека е посесивно, образувано со помош на наставката „-је“ и потекнува од личното име Прељуб. Кај денешните прељупчани нема легенда или предание за самото име.[2]
Прељубје се наоѓа на источното подножје на Галичица, на височинка подвоена со две мали долини.[2]
Прељубје се граничи со следниве села: со Лавци на север, со Перово на исток и со Покрвеник на југ и на запад.[2]
Месности во атарот на селото се следниве: Баранѓулец, Вича, Во Лагон, Во Јама, Ледињено, Грмашница, Гркулица, Глабоко Јамче, Долна Ливада, Јасикине, Криво Блан, Каланов Даб, Кај Бачилоно, Лејчиште, Лозјана, Лапине, Марков Камен, Мартинија, Мувла, Нивана Стипонска, Над Куќи (село), Прељубје, Под Ендеци, Под Корија, Рид, Смилон, Св. Никола, Среден Пат, Св. Илија, Среде Ричено, Танејчина Река, Тумба, Црна Земја, Черешна, Селимо Нива, Џаде и други.[2]
Прељубје е село од собран тип, со околу 15 куќи, сите обновени или новоизградени, на приземје и кат, внатре современо опремени. Околу куќите постојат разновидно оградени дворни места во кои се изградени стопански и други објекти (гаражи, магацини, летни кујни и др.) и парцели на зеленчукови, овошни и цветни градини.[2]
Селото добило систем за наводнување во 1957 година, електрична енергија во 1961 година, телевизиски прием во 1965 година, асфалтен пат во 1985 година, со телефонски приклучоци во 1995 година, а водовод во 1997 година.[2]
Историја
Нема податоци ниту други сознанија за некогашна дислокација на селото. Само се пренесува сеќавање дека западно од селото, во месноста Рид, некогаш постоело друго село, чии темели на куќите биле препознатливи сѐ до годините на Втората светска војна.[2]
Прељубје е старо христијанско село во кое секогаш живееле православни Македонци. Под различен облик на денешното име (Прељубие, Прељубец, Прељубље и Прељубје) неговото постоење е забележано во повеќе извори од различни периоди. Најрано е споменато во турските пописни дефтери од 1519 година.[2] Тогаш била забележана населба со 48 семејства.
До 1912 година, Прељубје било под турска власт, а во тој склоп и беговски чифлик. Во текот на подготовките за Илинденското востание учествувало со свои востаници вклучени во четите на околните села. Во текот на востанието загинале 2 жители, а селото било ограбено и изгорено.[2]
Во Првата балканска војна (ноември 1912 г.), селото се нашло под српска власт, а во текот на Првата светска војна (октомври 1915 г.) под бугарска окупација. Подоцна, со поместувањето на фронтот, низ селото поминале и војските на Антантата. Во текот на војната, прељупчани биле мобилизирани во војските на спротивставените страни.[2]
Во 1917 година, во селото се појавило епидемија на шпанска треска од која умреле повеќе луѓе. Во тоа време, во атарот на селото биле закопувани и умрените од селата Перово, Волкодери и Евла.[2]
По завршувањето на Првата светска војна, Прељубје повторно се нашло под српска власт. Во периодот помеѓу двете светски војни, Перово било во состав на општината Стење.[2]
Во Втората светска војна селото паднало под окупација на фашистичка Италија (мај 1941 година), со што се нашло во составот на т.н. Голема Албанија. По капитулацијата на Италија (8 септември 1943 година) паднало под окупација на фашистичка Бугарија, под која останало до ослободувањето на 5 септември 1944 година.[2]
Во 1941 година постоел актив на симпатизери на КПЈ и младински актив, а во јуни 1943 година бил формиран НОО.[2]
Стопанство
Атарот е мошне мал и зафаќа простор од само 2,5 км2. На него преовладува обработливото земјиште на површина од 153 хектари, па затоа селото има полјоделска функција.[3] На атарот има и шуми на површина од 77,6 хектари и пасишта на површина од 21,2 хектари.[2]
Мештаните се занимавале со полјоделство и сточарство. До 1960-тите години најмногу се сеело жито (’рж, пченица, јачмен, овес, уров, просо и пченка) и се саделе градинарски култури (пипер, домати, лук, кромид, праз, зелка, компир, грав, бостан и друго). Во некои периоди се садело тутун. Денес, преовладува овоштарството, односно одгледувањето јаболка. Сточарството е целосно замрено, а порано се одгледувале овци, волови, кози, коњи, свињи и друго.[2]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Прељубје се води како чисто македонско село во Битолската каза на Битолскиот санџак со 20 куќи.[7]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 50 Македонци.[8]
Селото е мало, населено со македонско население и е доведено во фаза на раселување. Така, во 1961 година селото имало 79, а во 1994 година само 23 жители.[3]
Според пописот од 2002 година, во селото Прељубје живееле 16 жители, сите Македонци.[9]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 7 жители, од кои 5 Македонци и 2 лица без податоци.[10]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
Родови во селото се: Василевци (Јошевци), Ѓурковци и Вељовци (Темелковци Павловци), сите доселени од некое место во Јужна Албанија.
Според истражувањата на Бранислав Русиќ во 1949 година, родови во селото се:[15]
Доселеници:Стојковци (5 к.), доселени се од селото Лескоец; Вељовци (Темелковци) (7 к.), потекнуваат од селото Горица во Мала Преспа, од таму се иселиле во Лескоец, па по некое време некој предок прешол во Прељубје; Цурковци (2 к.), по потекло се од селото Туминец во Мала Преспа, од таму се иселиле во Лескоец, па некој предок прешол во Прељубје.
Самоуправа и политика
Селото влегува во рамките на Општина Ресен, една од малкуте општини кои не биле изменети со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Ресен.
Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Ресен. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото било дел од некогашната Општина Ресен.
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Царев Двор, во која покрај селото Прељубје, се наоѓале и селата Волкодери, Горно Дупени, Дрмени, Евла, Коњско, Лавци, Лескоец, Отешево, Перово, Покрвеник, Стење, Стипино, Царев Двор и Шурленци. Во периодот 1950-1952 година, селото било дел од некогашната Општина Покрвеник, во која влегувале селата Волкодери, Отешево, Покрвеник, Прељубје и Шурленци.
Избирачко место
Во селото постои избирачкото место бр. 1667 според Државната изборна комисија, сместено во простории на селски објект.[16]
↑„Попис на Македонија“(PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 28 јуни 2020.
↑„Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
↑Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN978-608-65143-2-7.
_1941.jpg){kind=link}
