Живиње

Живиње
Живиње Местоположба на Живиње во Македонија Живиње на карта
Координати 41°58′45″N 21°48′32″E
Општина	Куманово
Население	19 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	17038
Живиње на општинската карта Атарот на Живиње во рамките на општината
Живиње на Ризницата

Живиње — село во Општина Куманово, во околината на градот Куманово.

Географија и местоположба

Селото се наоѓа на падините на Градиштанска Планина, оддалечено 30 километри јужно од Куманово.

Историја

Подрачјето на Живиње е населено уште од бронзеното време, за што сведочат наодите од месноста Островица на 5 км североисточно од селото.^[2]

Во XIX век селото било дел од Кумановската каза во Отоманското Царство.

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 501 —     1953 473 −5.6% 1961 392 −17.1% 1971 253 −35.5% 1981 126 −50.2%	Година Нас. ±% 1991 71 −43.7% 1994 56 −21.1% 2002 46 −17.9% 2021 19 −58.7%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година во Живиње живееле 275 жители.^[3] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Живиње имало 320 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[4]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 400 Македонци.^[5]

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 46 жители, сите Македонци.^[6]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 19 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	275	320	501	473	392	253	126	71	56	46	19

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[7]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[8]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[9]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]

Родови

Живиње е македонско село.

Според истражувањата од 1971 година, родови во селото се:

• Доселеници: Пурчевци (3 к.), Андевци (1 к.) и Кралевци (1 к.) најстари родови во селото, основачи на денешното село. Предците им се доселиле однекаде. Од овие родови има многу иселеници; Спасевци (20 к.) доселени се пред околу 200 години од селото Џумајлија во Овче Поле. Го знаат следното родословие: Ѓоше (жив на 37 г. во 1971 година) Трпче-Милан-Велко-Орде-Спасен, кој се доселил во селото; Спасевци (6 к.) доселени се од соседното сега албанско село Д’лга. Го знаат следното родословие: Дане (жив на 75 г. во 1971 година) Јосе-Китан-Спасо, кој се доселил. Спасо имал пет синови Китан, Наско,Тодор, Трајко и Јанко; Кутлевци (3 к.) доселени се во XIX век од селото Кутлибег; Илијевци (3 к.) доселени се исто така во XIX век, но не знаат од каде; Шопје (1 к.) доселени се после Првата светска војна од селото Луке во Кривопаланечко.^[11]

Општествени установи

Цркви

• Црква „Св. Илија“ од 1886 г.

Самоуправа и политика

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[2]

• Островица — осамени наоди од бронзеното време
• Св. Петка — црква од средниот век

Редовни настани

Личности

Родени

• Панзо Соколов (? - по 1949) — македонски револуционер, дееец на ВМОРО

Починати

• Лазар Велков (1880 - 1924) — македонски револуционер, скопски војвода на ВМРО

Култура и спорт

Иселеништво

Порано во селото постоел родот Латини. Они се иселиле од селото во турско време. Биле доселени од некое село во Карадак (западно од Куманово). Од старите иселеници во Куманово потекнувал Лазар Соколов.

До 1949-50 во селото имало 70 куќи. Меѓутоа потоа населението почнало да се иселува од селото. Населението се иселило во Куманово (20 семејства), Свети Николе (15 семејства), и во селата ’Ржаничино (5 семејства), Јурумлери (5 семејства) и во Идризово (3 семејства). Во селото Вакв се иселени Здравкови.

Од селото помеѓу себе едни роднини повлекувале други. Па така во селото останале само најстарите и изнемоштени лица.^[11]

Занимливости

Во Бретања, северозападна Франција, има населено место со име Живиње (француски: Juvigné). Во 2014 г. имало население од 1.476 жители.

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 209. ISBN 9989-649-28-6.
3. Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 215.
4. Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne. Avec deux cartes ethnographiques, Paris, 1905, pp. 126-127.
5. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
6. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
7. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
8. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
9. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
10. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
11. Трифуноски, Јован (1974). Кумановска Област. Скопје: Универзитетска Печатница „Св Кирил и Методиј“.

Надворешни врски

• Живиње на Ризницата