ვაშინგტონი (ინგლ.Washington) — ამერიკის შეერთებული შტატების დედაქალაქი.[1] ფედერალური ოლქი აშშ-ში, მდებარეობს სამხრეთ ატლანტიკურ რეგიონში. დაარსდა ამერიკის რევოლუციის შემდეგ, როგორც ახალი, დამოუკიდებელი სახელმწიფოს მთავრობის ადგილი; სახელი ეწოდა აშშ-ის პირველი პრეზიდენტისა და დამფუძნებელი მამის, ჯორჯ ვაშინგტონის პატივსაცემად.[2] როგორც აშშ-ის მთავრობისა და რამდენიმე საერთაშორისო ორგანიზაციის ადგილსამყოფელი, ვაშინგტონი მნიშვნელოვანი მსოფლიო პოლიტიკური დასახლებაა.[3] ესაზღვრება მერილენდსა და ვირჯინიას; ტურისტული თვალსაზრისით ქალაქი ამერიკის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული ადგილია, რომელსაც ყოველწლიურად 20 მილიონზე მეტი მნახველი სტუმრობს.[4][5]
2019 წლის მონაცემებით ვაშინგტონს 705 749 მოსახლე ჰყავდა.[6] მერილენდიდან და ვირჯინიის გარეუბნებიდან გადმოსული ადამიანებით ვაშინგტონის მოსახლეობა სამუშაო დღეებში მილიონს აჭარბებს. 6.2 მილიონი მოსახლით ვაშინგტონის მეტროპოლიტენის მიდამო (მერილენდის, ვირჯინიის და დასავლეთ ვირჯინიის ნაწილების ჩათვლით) სიდიდით მესამეა მთელ აშშ-ში.
გაზაფხული და შემოდგომა ზომიერად თბილია, ხოლო ზამთარი — ცივი; თოვლის წლიური საშალო ოდენობა 39 სანტიმეტრია. დეკემბრის შუა რიცხვებიდან თებერვალის შუა რიცხვებამდე საშუალო ტემპერატურა 3 გრადუსია.[9] ამასთან, ზამთარში ტემპერატურა 16 გრადუსს იშვიათად აღემატება.[10]
ზაფხული ცხელი და ნოტიოა, ივლისში ტემპერატურის საშუალო მაჩვენებელი 26,6 გრადუსია და საშუალო დღიური ფარდობითი ტენიანობა დაახლოებით 66%-ია. ზაფხულში ტემპერატურა რეგულარულად უახლოვდება 38 გრადუსს.[11] ზაფხულში სიცხისა და ტენიანობის ერთობლიობა საკმაოდ ხშირად წარმოქმნის ჭექა-ქუხილს, ზოგიერთ მათგანში ზოგჯერ ტორნადოდ გარდაიქმნება ვაშინგტონის ტერიტორიაზე.[12]
ზაფხულის ბოლოსა და შემოდგომის დასაწყისში ქალაქს იშვიათად კვეთს ქარიშხლები, თუმცა, ნაწილობრივ ქალაქის მდებარეობის გამო, უმეტესად, ვაშინგტონამდე მხოლოდ შესუსტებული სახის ქარიშხალი აღწევს.[13] სხვადასხვა სახის ნალექები ქალაქში მთელი წლის განმავლობაში მოდის.[14]
კლიმატური ცვლილებების გამო მომავალში ვაშინგტონის საშუალო ტემპერატურა გაიზრდება, ხოლო წვიმები გახშირდება.[15]
ვაშინგტონში უმაღლესი ტემპერატურა, 41 გრადუსი, ორჯერ დაფიქსირდა, 1918 წლის 6 აგვისტოსა და 1930 წლის 20 ივლისს.[16] ხოლო უდაბლესი ტემპერატურა, -26 გრადუსი, 1899 წლის 11 თებერვალს, ამავე წლის დიდი ქარბუქის წინ, დაფიქსირდა.[17] ჩვეულებრივ, წლის განმავლობაში ქალაქში 32 გრადუსზე მაღალი ტემპერატურა 37 დღე, ხოლო ყინვა 64 დღე ფიქსირდება.[9] საშუალოდ, ყივნა პირველად 18 ნოემბერს, ხოლო უკანასკნელად 17 მარტს ფიქსირდება.[18][19]
ვაშინგტონის მოსახლეობა 2019 წლის მონაცემებით არის 705 749.[6] ზრდის ტენდენცია ვაშინგტონში არის 2000 წლიდან, სადაც მანამდე 50 წლის განმავლობაში მუდმივად კლება ფიქსირდებოდა.[23] 2010 წლის აღწერის შემდეგ ქალაქის მოსახლეობა 100,000-ზე მეტი ადამიანით გაიზარდა.[6] 2010 წლის მონაცემებით ის იყო მოსახლეობის მიხედვით აშშ-ს 24-ე ქალაქი.[24] 2010 წლის მონაცემებით, ოლქებიდან სამუშაოდ შემოსული ადამიანების გამო ვაშინგტონის მოსახლეობა დღის განმავლობაში 1 მილიონს აღემატებოდა.[25] ოლქი რომ სახელმწიფო იყოს, იგი მსოფლიოში სიდიდით 49-ე ადგილს დაიკავებდა და იქნებოდა ისეთი სახელმწიფოებზე წინ, როგორებიცაა ვერმონტი და უაიომინგი.[26]
ვაშინგტონის მეტროპოლიტენი, რომელიც მოიცავს ოლქს და მის შემოგარენს, არის მეექვსე უდიდესი მიტროპოლიტური ტერიტორია შეერთებულ შტატებში, რომელსაც 2014 წლის მონაცემებით, 6 მილიონი მცხოვრები ჰყავს.[27] როცა ვაშინგტონის ტერიტორიაში შედიოდა ბალტიმორი და მისი მიმდებარე ადგილები, ვაშინგტონის მეტროპოლიტენის პოპულაცია 2016 წლის მონაცემებით 9,6 მილიონს შეადგენდა, რაც მას შეერთებულ შტატებში სიდიდით მეოთხე მეტროპოლიტენად აქცევდა.[28]
2017 წლის აღმწერი ბიუროს მონაცემებით ვაშინგტონის მოსახლეობაში შედიოდა: 47,1% შავკანიანი ან აფრო-ამერიკელი, 45,1% თეთრკანიანი (36,8% არა-ესპანელი თეთრკანიანი), 4,3% აზიელი, 0,6% ინდოელი ან ადგილობრივი ალასკელი და 0,1% ჰავაიელი ან სხვა წყნარი ოკეანის კუნძულის ადგილობრივი მოსახლე.[26]
ქალაქის დაარსების დღიდან ვაშინგტონში აფრო-ამერიკელთა მნიშნვნელოვანი პოპულაცია ცხოვრობს.[29] 1800-1940 წლებში აფრო-ამერიკელთა რიცხვი ქალაქის მოსახლეობის 30% შეადგენდა.[30] შავკანიანმა მოსახლეობამ რაოდენობის პიკს 1970-იან წლებში მიაღწია (გახდა დაახლოებით მოსახლეობით 70%), მაგრამ მას შემდეგ მათი რაოდენობა ქალაქში მნიშვნელოვნად შეამცირა შავკანიანების გარეუბნებში გადასახლებამ. ნაწილობრივ ჯენტრიფიკაციის შედეგად, 2000-2010 წლებში არა-ესპანელი თეთრკანიანების პოპულაცია 31,4%-ით გაიზარდა, ხოლო შავკანიანების რაოდენობა 11,5%-ით შემცირდა.[31]
2010 წლის მონაცემებით ქალაქის მოსახლეობის 17%-ს 18-წლამდე ახალგაზრდები წარმოადგენდა; ეს მაჩვენებელი აშშ-ის საშუალო მაჩვენებელზე 24%-ით დაბალი იყო. თუმცა, მოსახლეობის საშუალო ასაკით (34 წელი) ოლქს 50 შტატში ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი ჰქონდა.[32] 2010 წლის მონაცემებით, ვაშინგტონის ოლქში ცხოვრობდა 81 734 იმიგრანტი;[33] ემიგრაციის ძირითადი წყაროები იყო: სალვადორი, ვიეტნამი, ეთიოპია.[34]
2010 წლის მონაცემებით ოლქის მოსახლეობის 90%-ზე მეტს ჯანმთელობა დაზღვეული ჰქონდა, რაც აშშ-ის მეორე საუკეთესო მეჩვენებელი იყო. ეს ნაწილობრივ გამოწვეულია ქალაქის იმ პროგრამებით, რომლებიც დაბალი შემოსავლის მქონე პირებს ჯანმრთელობის დაზღვევაში ეხმარება.[36] 2009 წლის მოხსენებით დადგინდა, რომ ოლქის მოსახლეობის სულ მცირე სამ პროცენტს აქვს აივ-ინფექცია ან შიდსი.[37]
კულტურა
ღირშესანიშნაობები
ნაციონალური მოლი არის დიდი, ღია პარკი ვაშინგტონის ცენტრში, ლინკოლნის მემორიალსა და კაპიტოლიუმს შორის. მისი მნიშვნელობის გამო, მოლში ხშირად იმართება პოლიტიკური პროტესტები, კონცერტები, ფესტივალები და საპრეზიდენტო ინაუგურაციები. ვაშინგტონის მონუმენტი და ჯეფერსონ პიერის პარკის ცენტრთან ახლოს, თეთრი სახლის სამხრეთით მდებარეობს. ნაციონალური მოლის აღმოსავლეთით მდებარეობს მეორე მსოლფიო ომის მემორიალი; აგრეთვე მოლში ვხვდებით კორეის ომის ვეტერანთა მემორიალსა და ვიეტნამის ვეტერანთა მემორიალს.[38]
ეროვნული არქივის სახლი ფლობს ათასობით დოკუმენტს, რომელიც ამერიკის ისტორიისთვის მეტად მნიშვნელოვანია; მათ შორისაა დამოუკიდებლობის დეკლარაცია, კონსტიტუცია და უფლებათა კანონპროექტი.[39] კაპიტოლის გორაკზე მდებარე სამსართულიანი შენობა, კონგრესის ბიბლიოთეკა - მსოფლიოში უდიდესი ბიბლიოთეკის კომპლექსი, რომლის კოლექციაში შედის 147 მილიონზე მეტი წიგნი, ხელნაწერი და სხვა მასალები.[40]შეერთებული შტატების უზენაესი სასამართლოს მშენებლობა დასრულდა 1935 წელს; ამ დრომდე სხდომები კაპიტოლის ძველი სენატის პალატაში იმართებოდა.[41]
ხელოვნება
ვაშინგტონი არის ეროვნული ხელოვნების ბირთვი. ჯონ ფ. კენედის საშემსრულებლო ხელოვნების ცენტრი არის ნაციონალური სიმფონიური ორკესტრის, ვაშინგტონის ნაციონალური ოპერისა და ვაშინგტონის ბალეტის ცენტრი. კენედის ცენტრის ღირსება გაიცემა ყოველწლიურად და ენიჭება მას, ვინც აშშ-ის კულტურაში დიდ წვლილს შეიტანს.[42] ფორდის ისტორიული თეატრი (პრეზიდენტ აბრაამ ლინკოლნის მკვლელობის ადგილი) ასრულებს როგორც საშემსრულებლო ადგილის, ისე ისტორიული მუზეუმის ფუნქციას.[43]
ამჟამინდელ ვაშინიგტონის ოლქის გუნდებს პროფესიონალური ლიგის ჩემპიონობა 13-ჯერ აქვთ მოპოვებული: ვაშინგტონ რედსკინს ხუთჯერ (1980-აიენებში მოპოვებული სუპერ თასების ჩათვლით),[44] „D.C. United“-ს ოთხჯერ,[45] ხოლო ვაშინგტონ ვიზარდსს (შემდეგში ვაშინგტონ ბალეტსს), ვაშინგტონ კაპიტალს, ვაშინგტონ მისტიკსა და ვაშინგტონ ნაციონალს თითი-თითოჯერ აქვთ ჩემპიონობა მოპოვებული.[46][47]
სხვა პროფესიონალურ და ნახევრად-პროფესიონალურ გუნდებში შედიან: DC დეფენდერსი (XFL), ოლდ გლორი DC (ძირითადი რაგბის ლიგა), ვაშინგტონ ქასთლსი (მსოფლიო გუნდირი ჩოგბურთი); ვაშინგტონ D.C. სლეიერსი (აშშ-ს რაგბის ლიგა); ბალტიმორ ვაშინგტონ იგლსი (აშშ-ის ავსტრალიური ფეხბურთის ლიგა); D.C. დივასი (ქალთა დამოუკიდებელი საფეხბურთო ლიგა); და პოტომაკის ათლეტთა კლუბი RFC (რაგბის სუპერ ლიგა). ვაშინგტონი აგრეთვე მასპინძლობს ორ ძირითად ყოველწლიურ მარათონს: მარინე კორპსის მარათონს, რომელიც ყოველ შემოდგომას იმართება, და როკ'ნ'როლის აშშ-ის მარათონს, რომელიც გაზაფხულობით ტარდება. მარინე კორპსის მარათონმა სათავე 1976 წლიდან აიღო და ხშირად მოიხსენიებენ, როგორც „ხალხის მარათონი“, რადგან ესაა უდიდესი მარათონი, რომელიც მონაწილეებს პრიზებს არ სთავაზობს.[48]
ვაშინგტონის ოლქის 4 გუნდი თამაშობს NCAA-ს პირველ დივიზიონში; ეს გუნდებია: ამერიკან იგლსი, ჯორჯ ვაშინგტონ კოლონიალსი, ჯორჯთაუნ ჰოისი და „ჰოვარდ ბისონი და ლედი ბისონი“. მათგან გამორჩეულია ჯორჯთაუნ ჰოისის კაცთა საკალათბურთო გუნდი, რომელიც აგრეთვე კაპიტალ ვან არენაზე თამაშობს. 2008-20012 წლებში ოლქი მასპინძლობდა საკოლეჯო ფეხბურთის ყოველწლიური თასის თამაშებს RFK სტადიონზე.[49]
განათლება
უმაღლესი განათლება
კერძო უნივერსიტეტებში შედიან: ამერიკული უნივერსიტეტი (AU), ამერიკის კათოლიკური უნივერსიტეტი, გალადეტის უნივერსიტეტი, ჯორჯ ვაშინგტონის უნივერსიტეტი, ჯორჯთაუნის უნივერსიტეტი, ჰოვარდის უნივერსიტეტი, ტრინიტის ვაშინგტონის უნივერსიტეტი. კორკორანის ხელოვნებისა და დიზაინის კოლეჯი, უძველესი ხელოვნების სკოლა ქალაქში, 2014 წელს ჯორჯ ვაშინგტონის უნივერსიტეტს შეუერთდა და ახლა ფუნქციონირებს, როგორც აღნიშნული უნივერსიტეტის ხელოვნების სკოლა.
ოლქი ცნობილია ისეთი კვლევითი სამედიცინო დაწესებულებებითაც, როგორიცაა: „ვაშინგტონის ჰოსპიტალ ცენტრი“ და ბავშვთა ეროვნული სამედიცინო ცენტრი. გარდა ამისა, ქალაქში არის სამი სამედიცინო სკოლა და ასოცირებული სასწავლო საავადმყოფოები ჯორჯ ვაშინგტონის, ჯორჯთაუნის და ჰოვარდის უნივერსიტეტებში.[50]
↑Broder, David S.. (February 18, 1990) Nation's Capital in Eclipse as Pride and Power Slip Away. დაარქივებულია ორიგინალიდან — აგვისტო 10, 2015. ციტატა: „In the days of the Truman Doctrine, the Marshall Plan and the creation of NATO, [Clark Clifford] said, we saved the world, and Washington became the capital of the world.“ ციტირების თარიღი: ივლისი 21, 2020.
↑Watson, Barbara McNaught. (November 17, 1999) Washington Area Winters. National Weather Service. დაარქივებულია ორიგინალიდან — December 31, 2010. ციტირების თარიღი: September 17, 2010.
Serres Entidad subnacional Panorámica de Serres desde la acrópolis SerresLocalización de Serres en Grecia Coordenadas 41°05′00″N 23°33′00″E / 41.083333333333, 23.55Entidad Ciudad • País Grecia GreciaSuperficie • Total 253 km²Altitud • Media 50 m s. n. m.Población (2011) • Total 61,025 hab. • Densidad 128 hab/km²Huso horario UTC+02:00 y UTC+03:00Código postal 621 xxPrefijo telefónico 23210...
Roman Catholic diocese in China Diocese of ShunqingDioecesis Scioenchimensis天主教順慶教區天主教顺庆教区Oratory of St. Andrew's Priory, established by Benedictine monks upon the creation of the Apostolic Vicariate of Shunking in 1929.LocationCountryChinaEcclesiastical provinceChongqingMetropolitanChongqingStatisticsArea25,000 km2 (9,700 sq mi)Population- Total- Catholics(as of 1950)8,000,00019,442 (0.2%)InformationDenominationRoman CatholicSui iuris...
Solusi untuk brakistokron bukanlah garis lurus atau kombinasinya tapi sebuah sikloid. Dalam matematika dan fisika, kurva brakistokron (dari bahasa Yunani Kuno βράχιστος χρόνος (brákhistos khrónos), artinya waktu tersingkat,[1] adalah suatu kurva yang menunjukkan waktu tercepat yang ditempuh suatu benda bermassa dari suatu titik ke titik yang lain melewati bidang tanpa gesekan dengan gaya gravitasi yang tetap sepanjang bidang tersebut, ternyata waktu tersingkat dicapai...
2012 murders by a U.S. soldier in Afghanistan Kandahar massacreLocation of the massacre in the Kandahar Province in AfghanistanLocationPanjwai District, Kandahar Province, AfghanistanCoordinates31°31′37″N 65°29′56″E / 31.527°N 65.499°E / 31.527; 65.499Date11 March 2012; 11 years ago (2012-03-11) 03:00 AFT (UTC+04:30)Attack typeTriple home invasion, spree killing, mass murderWeaponsM4 carbine with M203 grenade launcher and an M9 pistol. Som...
L'analyse rapide du soufre et du carbone dans divers matériaux est possible grâce aux fours à induction et aux fours à résistance. Cette analyse est basée sur la combustion et la mesure des gaz produits par la combustion du matériau par absorption infrarouge. Présentation Analyseur CS de marque Elementar nommé Inductar CS, équipé d'un passeur automatique de 89 positions. Certains appareils permettent aussi l'analyse de l’azote. Les matériaux analysés sont très variés et ...
OlbiaNama lengkapOlbia Calcio SRLJulukanI Bianchi (Si Putih)Berdiri1905StadionStadio Bruno Nespoli,Olbia, Italy(Kapasitas: 8,000)KetuaCristiano PutzuManajerAttilio SorbiLigaSerie C2/A2006-07Serie C2/A, 9th Kostum kandang Kostum tandang Olbia Calcio adalah klub sepak bola Italia dari Olbia, Sardinia, dan berdiri pada 1905. Olbia sekarang berada di Serie C2/A. Seragam kandangnya putih-putih dan seragam tandangnya hitam-hitam. Pranala luar Situs resmi (Italia) Situs yang dibuat oleh pendukung (I...
Houston Forward TimesHeadquartersTypeWeekly newspaperFormatBroadsheetOwner(s)Forward Times Publishing CompanyPublisherJulius Carter ; Lenora Carter ; Karen Carter RichardsFounded1960; 63 years ago (1960)HeadquartersHouston, Texas, United StatesCirculation17,970 in the 1990sWebsiteforwardtimesonline.com The Houston Forward Times (FT) is a weekly newspaper headquartered in Houston, Texas. It is one of the largest black-owned newspapers in the city.[1] It is p...
Turkish clothing company This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article may rely excessively on sources too closely associated with the subject, potentially preventing the article from being verifiable and neutral. Please help improve it by replacing them with more appropriate citations to reliable, independent, third-party sources. (November 2022) (Learn how and when to rem...
Para otros usos de este término, véase Homosexualidad en Grecia. Escena de cortejo pederasta. Detalle de una vasija de figuras negras ática, del siglo IV a. C. En la antigüedad clásica escritores como Heródoto,[1] Platón, Aristóteles,[2] Jenofonte,[3] Ateneo[4] y muchos otros exploraron los aspectos del amor homosexual en la Antigua Grecia. La más extendida forma de relación sexual homosexual se daba entre hombres adultos y jóvenes adolescentes. No ...
2006 EP by Jane ZhangJane, LoveEP by Jane ZhangReleasedJanuary 9, 2006GenrePopLabelHuayi BrothersJane Zhang chronology Jane, Love(2006) The One(2006) Jane, Love (simplified Chinese: Jane·爱; traditional Chinese: Jane·愛) is the debut EP by Chinese singer Jane Zhang, released on January 9, 2006 by Huayi Brothers.[1][failed verification] Track listing Lights (光芒) – 4:31 To Be Loved – 4:31 Anti-Clockwise (逆时针) – 3:49 Lights (光芒) (Instrument...
Final Piala Raja Spanyol 1921TurnamenPiala Raja Spanyol 1921 Athletic Bilbao Atlético Madrid 4 1 Tanggal8 Mei 1921StadionStadion San Mamés, BilbaoWasitJosé Angel Berraondo (Spanyol)Penonton15.000← 1920 1922 → Final Piala Raja Spanyol 1921 adalah pertandingan final ke-19 dari turnamen sepak bola Piala Raja Spanyol untuk menentukan juara musim 1921. Pertandingan ini diikuti oleh Athletic Bilbao dan Atlético Madrid dan diselenggarakan pada 8 Mei 1921 di Stadion San Mamés, Bilbao...
1815 novel by E. T. A. Hoffmann The Devil's Elixirs The title page of Volume 1 of the first editionAuthorE.T.A. HoffmannOriginal titleDie Elixiere Des TeufelsLanguageGermanPublication date1815/16 The Devil's Elixirs (German: Die Elixiere des Teufels) is an 1815 novel by E. T. A. Hoffmann. The basic idea for the story was adopted from Matthew Gregory Lewis's novel The Monk, which is itself mentioned in the text. Although Hoffmann himself was not particularly religious, he was nevertheless...
Kota Atambua beralih ke halaman ini. Untuk kecamatan yang bernama sama, lihat Kota Atambua, Belu. Koordinat: 9°6′22″S 124°53′33″E / 9.10611°S 124.89250°E / -9.10611; 124.89250 AtambuaIbu kota kabupatenPeta lokasi AtambuaNegara IndonesiaProvinsiNusa Tenggara TimurKabupatenBeluKecamatanKota AtambuaAtambua BaratAtambua Selatan.Peresmian ibu kota20 Desember 1958Luas[1] • Total38,00 km2 (14,67 sq mi) • Luas dar...
Questa voce sull'argomento centri abitati dello stato di New York è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. New Hyde Parkvillage(EN) New Hyde Park, New York New Hyde Park – Veduta LocalizzazioneStato Stati Uniti Stato federato New York ConteaNassau TerritorioCoordinate40°43′55.92″N 73°41′04.92″W / 40.7322°N 73.6847°W40.7322; -73.6847 (New Hyde Park)Coordin...
Polo club in Gassin, France This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Polo Club de Saint-Tropez-Haras de Gassin – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2021) (Learn how and when to remove this template message) Polo Club de Saint-Tropez-Haras de GassinLocation1999 route du BourrianGassinFra...