Մեր հայրենիք

Մեր հայրենիք
Տեսակ	օրհներգ
Բառերի հեղինակ	Միքայել Նալբանդյան
Երգահան	Բարսեղ Կանաչյան
Երկիր	Հայաստան
Հաստատված	1991
Վիքիդարան	Մեր հայրենիք
National anthem of Armenia Վիքիպահեստում

«Մեր հայրենիք», Հայաստանի ազգային օրհներգը։ Ընդունվել է 1991 թվականի հուլիսի 1-ին և հիմնված է Առաջին Հանրապետության օրհներգի վրա՝ տեքստի չնչին փոփոխություններով։ Օրհներգի տեքստը վերցված է Միքայել Նալբանդյանի «Իտալացի աղջկա երգը» բանաստեղծությունից։ Այն առաջին անգամ հնչել է 1885 թվականի մարտի 15-ին, որպես Թիֆլիսի «Արծրունի» թատրոնում կայացած հայ առաջին քառաձայն համերգի առաջին երգը^[1]։ Հետագայում այն մշակել է նաև Բարսեղ Կանաչյանը։ «Հայաստանի Հանրապետության օրհներգի մասին» օրենքն Ազգային ժողովի կողմից ընդունվել է 2006 թվականի դեկտեմբերի 25-ին^[2]։

Օրհներգի բառերը

Օրհներգի խոսքերը գրվել են «Իտալացի աղջկա երգը» բանաստեղծության 1, 3, 4 և 7 տների հիման վրա։

Մեր հայրենիք

Պաշտոնական բառեր	Բնօրինակ տեքստ	«Իտալացի աղջկա երգը» բանաստեղծությունը (1, 3, 4 և 6 տներ)
Մեր Հայրենիք, ազատ, անկախ, Որ ապրել է դարեդար, Յուր որդիքը արդ կանչում է Ազատ, անկախ Հայաստան։ Ահա եղբայր, քեզ մի դրոշ, Զոր իմ ձեռքով գործեցի, Գիշերները ես քուն չեղա, Արտասուքով լվացի։ Նայիր նրան՝ երեք գույնով Նվիրական մեկ նշան, Թող փողփողի թշնամու դեմ, Թող միշտ պանծա Հայաստան։ Ամենայն տեղ մահը մի է, Մարդ մի անգամ պիտ մեռնի, Բայց երանի, որ յուր ազգի Ազատության կզոհվի[3]։	Մեր Հայրենիք, ազատ անկախ, Որ ապրել է դարէ դար Յուր որդիքը արդ կանչում է Ազատ, անկախ Հայաստան։ Ահա եղբայր քեզ մի դրոշ, Որ իմ ձեռքով գործեցի Գիշերները ես քուն չեղա, Արտասուքով լվացի։ Նայիր նրան երեք գույնով, Նվիրական մեկ նշան Թող փողփողի թշնամու դեմ Թող միշտ պանծա Հայաստան։ Ամենայն տեղ մահը մի է Մարդ մի անգամ պիտ' մեռնի, Բայց երանի՝ որ յուր ազգի Ազատության կզոհվի։	Մեր հայրենիք, թշուառ, անտէր, Մեր թշնամուց ոտնակոխ, Իւր որդիքը արդ կանչում է Հանել իւր վրէժ, քէն ու ոխ: Ահա՛, եղբայր, քեզ մի դրoշ, Որ իմ ձեռքով գործեցի, Գիշերները ես քուն չեղայ, Արտասուքով լուացի։ Նայի՛ր նորան, երեք գոյնով, Նուիրական մեր նշան, Թո՛ղ փողփողի թշնամու դէմ, Թո՛ղ կործանուի Աւստրիան: Ամենայն տեղ մահը մի է, Մարդ մի անգամ պիտ մեռնի. Բայց երանի՜, որ իւր ազգի Ազատութեան կը զոհուի։

Պատմություն

Գոյություն ունեն պետական, հեղափոխական, զինվորական, կրոնական, որևէ նշանավոր անձի կամ դեպքի պատվին գրված օրհներգեր։ Հին և միջնադարյան Հայաստանում կրոնական բնույթի օրհներգեր են եղել շարականները։

«Մեր հայրենիքի» խոսքերը հիմնված են Միքայել Նալբանդյանի 1861 թվականին գրած բանաստեղծության՝ «Իտալացի աղջկա երգը» վրա^[4], որը ավելի հայտնի է իր առաջին բառերով՝ «Մեր հայրենիք»^[5][6]։ Երաժշտությունը մշակել է Բարսեղ Կանաչյանը^[4] 20-րդ դարի սկզբին^[7], որից հետո 1918-1920 թվականներին այն հռչակվել է որպես Հայաստանի առաջին հանրապետության օրհներգ^[4][8]։

Հայաստանում խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո բոլշևիկները փոխել են օրհներգը^[5][8]։ Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության օրհներգը ստեղծվել է 1944 թվականին՝ կոմպոզիտոր Արամ Խաչատրյանի երաժշտության և բանաստեղծ Սարմենի խոսքերի հիման վրա^[9][10]։ Այն որպես օրհներգ հնչեց մինչև 1991 թվականը, որից հետո՝ 1991 թվականի հուլիսի մեկին^[4], Հայաստանի երրորդ հանրապետության Գերագույն խորհուրդը^[11] Հայաստանի պետական օրհներգ հաստատեց «Մեր հայրենիքը»՝ հիմք ընդունելով Հայաստանի առաջին հանրապետության (1918-1920 թթ.) օրհներգը։ Այս տեքստը նույնական չէ 1918 թվականի տարբերակի հետ, բանաստեղծական տեքստում կատարվել են որոշ փոփոխություններ^[7][12]։

Ծանոթագրություններ

1. Alexandre Siranossian, «Mer Hairénik, cet inconnu», Nouvelles d'Arménie Magazine, N. 143, Paris, France
2. «Հայաստանի Հանրապետության օրհներգի մասին» օրենք
3. https://iravaban.net/34285.html
4. Ghazanchyan, Siranush (2016 թ․ հունիսի 15). «June 15 is the day of Armenian state symbols». Public Radio of Armenia. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 28-ին.
5. Adalian, Rouben Paul (2010 թ․ մայիսի 13). Historical Dictionary of Armenia. Scarecrow Press. էջ 469. ISBN 9780810874503. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 28-ին.
6. Hacikyan, Agop Jack, ed. (2005). The Heritage of Armenian Literature: From the eighteenth century to modern times. Vol. 3. Wayne State University Press. էջ 293. ISBN 978-0814332214. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 29-ին.
7. Waters, Bella (2008 թ․ սեպտեմբերի 1). Armenia in Pictures. Twenty-First Century Books. էջ 69. ISBN 9780822585763. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 29-ին.
8. Parsons, Robert (2006 թ․ օգոստոսի 24). «CIS: Armenia Latest To Agonize Over Anthem». Radio Free Europe/Radio Liberty. Broadcasting Board of Governors. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 28-ին.
9. «Aram Khachaturian». Encyclopedia Britannica. Encyclopedia Britannica, Inc. 2000 թ․ դեկտեմբերի 14. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 28-ին.
10. «Aram Khachaturian». BBC Music. BBC. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 28-ին.
11. «About Armenia – General Information». Government of Armenia. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 28-ին.
12. «Armenia». The World Factbook. CIA. 2017 թ․ հունվարի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 29-ին.

Արտաքին հղումներ

• Հայաստանի պետական խորհրդանիշները նախագահի կայքում

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մեր հայրենիք» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մեր հայրենիք» հոդվածին։