سید جلالالدین کزّازی[۵] در ۲۸ دی ۱۳۲۷ در کرمانشاه و در خانوادهای اصالتاً اهل روستای کزاز در استان مرکزی به دنیا آمد[۶] که برای ساخت حوزهٔ علمیه به کرمانشاه مهاجرت کردهبودند. پدرش سید محمود نام داشت و جد پدریاش سید حسین کزّازی رئیس ادارهٔ معارف کرمانشاه بود.[۱] جلالالدین کزّازی از همان دوران کودکی به فرهنگ و ادبیات ایران علاقهٔ زیادی نشان میداد. این علاقه در دوران استادی و کهنسالی از ویژگیهای سبک نوشتاری و تدریس وی بود.
دورههای دبستان و دبیرستان
دورهٔ دبستان را در مدرسه آلیانس کرمانشاه گذرانید و از سالیان دانشآموزی با زبان و ادب فرانسوی آشنایی یافت. سپس دورهٔ دبیرستان را در مدرسهٔ رازی کرمانشاه به فرجام آورد و آنگاه برای ادامهٔ تحصیل در رشتهٔ زبان و ادب فارسی به تهران آمد.
دانشگاه
کزّازی در دانشکدهٔ ادبیات فارسی و علوم انسانی دانشگاه تهران دورههای گوناگون آموزشی را سپری کرد. وی در سال ۱۳۵۱ خورشیدی مدرک کارشناسی در رشتهٔ زبان و ادب فارسی از دانشگاه تهران را به دست آورد و به سال ۱۳۷۱، پایاننامهٔ دکترای خود را با نام نمادشناسی در شاهنامه نوشت.
وی عضو هیئت علمی در دانشکدهٔ ادبیات فارسی و زبانهای خارجی وابسته به دانشگاه علامه طباطبایی بود. او افزونبر زبان فرانسوی که از سالیان خُردی با آن آشنایی یافتهاست، با زبانهای اسپانیایی و آلمانی و انگلیسی نیز آشناست و تاکنون دهها کتاب و نزدیک به سیصد مقاله نوشتهاست و در همایشها و بزمهای علمی و فرهنگی بسیاری در ایران و کشورهای دیگر سخنرانی کردهاست.
دکتر کزّازی علاوه بر فعالیت تخصصی و دانشگاهی خود، در نهادها و مؤسساتی چون بنیاد فردوسی، پژوهشکدهٔ فرهنگ و هنر اسلامی، آکادمی علم و… به تربیت دانشپژوهان و علاقهمندان به فرهنگ و ادب فارسی میپردازد.
او از سالهای نوجوانی، نوشتن و سرودن را آغاز کرد و در همان سالها با هفتهنامههای کرمانشاه همکاری داشته و آثار خود را در آنها به چاپ میرسانید. کزّازی نخست «اِکرام» تخلص میکرد،[۱] اما پس از مدتی تخلص خود را به «زُروان» تغییر داد. نخستین مجموعهشعر کزّازی «پیروزی خون بر شمشیر: برگی چند از ادبیات انقلابی اسلامی ایران» نام داشت که در سال ۱۳۵۹ منتشر شد. کزّازی در مقدمهٔ این کتاب هدف خود را از سرودن شعر اینگونه توضیح میدهد:
بیگمان و گزافه لحظههای پر تب و تاب انقلاب را، ادبیات پیگیر و پویای انقلاب سزاوار و بایسته میآید. در تحقق این خواست به یاری خداوند سبحان مبادرت به نشر این نخستین دفتر از ادبیات انقلاب اسلامی ایران گردید تا فرخی نام امام طلیعهای همایون و سرآغازی نویدگر بر دفترهای بعدی. در این وجیزه از آنجا که به اشعار دیگر شاعران دسترسی نبود به سرودههای خویش بسنده کردیم. باشد که این متاع مختصر چون متاع صالحان در نظر آید، نه چون نکول متاع طالحان و مقبول و مطبوع خداوندان دانش و ادب افتد. بمنه و کرمه.[۱]
کزّازی هماکنون نیز شعر میسراید و گفتنی است، وی در سخن گفتن، بهندرت واژههای عربی را بهکار میگیرد.
تقدیر در بخش مستندنگاری جایزه ادبی جلال آل احمد، برای کتاب برگزیده آنک پاریس، ۱۳۹۶
برگزاری آیین نکوداشت از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، با نام چهره ماندگار زبان و ادب پارسی، ۱۴۰۲
یادبود
بهمنظور بزرگداشت جلالالدین کزّازی، فرهنگسرایی در شهر کرمانشاه در محلهٔ کارمندان به نام «فرهنگسرای استاد میرجلالالدین کزّازی» نامگذاری شدهاست. این فرهنگسرا در روز ۵ تیر ۱۳۹۸ به مناسبت ۶ تیر روز کرمانشاه افتتاح شد.[۷]
یادداشتها
↑ ۱٫۰۱٫۱۱٫۲۱٫۳۱٫۴۱٫۵یوسفی، فرشید. ۱۳۷۰. باغ هزار گل: تذگرهٔ سخنوران استان کرمانشاهان، تهران: فرهنگخانهٔ اسفار، ۱۳۷۰؛ صص ۷۷–۷۶.
↑ ۲٫۰۲٫۱سید جلالالدین کزازی (۱۳۷۹). «نامهٔ باستان: از پادشاهی نوذر تا پایان رستم و سهراب». سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت). بایگانیشده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۱۷ شهریور ۱۴۰۰. کاراکتر zero width joiner character در |عنوان= در موقعیت 2 (کمک); کاراکتر zero width joiner character در |ناشر= در موقعیت 2 (کمک); کاراکتر zero width joiner character در |نویسنده= در موقعیت 2 (کمک)
↑سید جلالالدین کزازی (۱۳۷۹). «نامهٔ باستان: از پادشاهی نوذر تا پایان رستم و سهراب». سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت). بایگانیشده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۱۷ شهریور ۱۴۰۰. کاراکتر zero width joiner character در |عنوان= در موقعیت 2 (کمک); کاراکتر zero width joiner character در |ناشر= در موقعیت 2 (کمک); کاراکتر zero width joiner character در |نویسنده= در موقعیت 2 (کمک)