Jeztaze

Jeztaze
Zuberoa, Euskal Herria
Jeztazeko eliza
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Zuberoa
Administrazioa
Estatua	Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Pirinio Atlantikoak
Elkargoa	Uhaitzeko Bearnoko herri elkargoa
Barrutia	Oloroe-Donamaria
Kantonamendua	Biarnoko Erdialdea
Izen ofiziala	Gestas
Auzapeza	Maryvonne Lagaronne (2020-2016)
Posta kodea	64190
INSEE kodea	64242
Herritarra	jeztaztar
Geografia
Azalera	2.19
Garaiera	77 - 194
Demografia
Biztanleria	73 (2018:  −1)
Dentsitatea	29,68 biztanle/km²
Zahartzea[1]	% 20,65
Ugalkortasuna[1]	‰ 62,44
Ekonomia
Jarduera[1]	% 66,67 (2011)
Desberdintasuna[1]	% 7,79 (2011)
Langabezia[1]	% 0 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 67,14 (2010)
Erabilera	% 36,48 (2011)

Jeztaze (okzitaneraz Gestars) Zuberoako iparraldeko udalerri bat da, Pettarra eskualdekoa. Bearnoko lurrez inguratutako barrendegia denez, Petillarekin batera, Euskal Herriko enklabe bakarra da.

Izena

Euskarazko ahoskera [jes̻tas̻e] da.

Jeztazek gaskoiz Gestars eta frantsesez Gestas ditu izenak. Toponimoak itxura hauek izan ditu, historian:

• Giestars (XII. mendea);^[2], Duchesne bilduma CXIV. liburukia^[3]
• Gestazium eta Gestaas (1384 eta 1385, hurrenez hurren);^[2], Nabarrengoseko notarioak^[4]
• Gestaas (1385);^[5]
• Giestaas (1385)^[2], Bearnoko errolda^[6]) eta
• Sanctus Joannes de Gestas (1655).^[2], Oloroeko elizbarrutiaren paperak^[7]

Geografia

Ingurune naturala

Uhaitzandi ibaiak udalerria zeharkatzen du.^[8] Haren ibaiadar Usquain eta Sabalot errekak ere handik igarotzen dira.

Sarbideak

Udalerria RD244, RD265 eta RD723 eskualdeko errepideek zeharkatzen dute.

Udalerri mugakideak

Bearnoko lurrez inguraturik dago Jeztaze. Udalerri hauek ditu mugakide:

Auzoak

Jeztaze udalerriak bi auzoek osatzen dute:

• Gañeko kartierra (Quartier du Haut)
• Peko kartierra (Quartier du bas)

Demografia

Biztanleriaren bilakaera 1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851 184 196 201 157 226 227 215 203 200 1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896 197 194 197 161 186 205 208 194 178 1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954 193 193 187 149 156 138 118 120 116 1962 1968 1975 1982 1990 1999 2009 2014 2020 107 115 93 85 62 70 - - -

Alkateak

Alkatea	Agintaldia	Alderdia
Maité Idiart	1995-2008
Jean-Melchior De Fabrègues	2008-2014

Kultura

Jeztazen, Gaskoiniako beste herrietan bezala, xaribari izeneko errituala ospatzen da, inauteriaren modukoa. Gaueko serenata horrek galarrotza edo tzintzarrotza du izena, eta herriaren haserrea adierazten du pertsona publiko baten kontra. 1793an, hogeita bost jeztaztarrek alkatea (Etxebarne jauna) hartu eta jakaren gainean banda ofiziala zuela, asto baten gainean paseatu zuten.^[9]

Jeztaztar ospetsuak

• Jan Gaztelu-Etxegorri "Jan deu Sabalòt" (1896-1981), okzitanierazko idazlea.

Irudiak

• 
  Uhaitzandi ibaia eta Jeztazeko zubia
• 
  Uhaitzandi ibaia eta Jeztazeko zubia
• 
  Jeztazeko XI. mendeko eliza.

Erreferentziak

1. ↑ Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
2. ↑ Paul Raymond, Dictionnaire topographique Béarn-Pays basque
3. Duchesne bilduma, 99-114 liburukiak, Frantziako Liburutegi Nazionala
4. Nabarrengoseko notarioak - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
5. Orpustan, Jean-Baptiste. Nouvelle toponymie basque. Presses universitaires de Bordeaux ISBN 2 86781 396 4..
6. XIV. mendeko eskuizkribua - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
7. XVII. mendeko eskuizkribua - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
8. Sandre datu-basea^{[Betiko hautsitako esteka]}
9. Veyrin, Philippe. (1975). Les Basques. Arthaud, 265 or. ISBN 2 7003 0038 6..

Kanpo estekak

• [1]
• gestasvillage.net

• Datuak: Q196945
• Multimedia: Gestas (Pyrénées-Atlantiques) / Q196945
• Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Jeztaze

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Zuberoa