PROFILBARU.COM

Esneki zuri-orrizabala
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Fungi
Klasea	Agaricomycetes
Ordena	Russulales
Familia	Russulaceae
Generoa	Lactarius
Espeziea	Lactarius vellereus; Fr., 1838
Basionimoa	Agaricus vellereus
Mikologia
	orriak himenioan
	txapel zapaldua
	himenioa dekurrentea da
	hanka biluzik dago
	espora zuriak dauzka
	mikorrizak eratzen ditu

Esneki zuri-orrizabala (Lactifluus vellereus) Russulaceae familiako onddo espezie bat da.^[1] Ezin da jan, bere zapore oso minagatik, hala ere, gosete garaietan, haragi gorrien hornigai gisa erabili izan da, denbora luzez plantxan berotu eta latexa neutralizatu ondoren.

Sinonimoak: Agaricus listeri, Galorrheus vellereus, Lactarius vellereus, Galorrheus listeri, Lactarius listeri.

Deskribapena

Kapela: 8 eta 20 cm arteko diametrokoa, ganbila, hasieran ertzak biribilkatuta, baina laster hondoratua inbutu forman; zuria eta zahartuaz okrez zikintzen joaten da. Azal belusatua, feltrozkoa, baina ile luze agerikorik gabe.

Orriak: Nahiko lodiak, baina zabal Lactarius piperatus delakoarekin alderatzen badugu, hasieran zuriak isla urdinxkekin; gero krema kolorera pasatzen dira.

Hanka: Belusatua, lodia eta motza, oinarrian mehetua; zuria edo kapelaren kolore berekoa.

Haragia: Lodia, trinkoa, gogorra, zuria, airea ukitzean krema-hori bihurtzeko joera du, zerbait arrexka batez ere oinean. Zapore garratza eta usain ahula baina desatsegina.^[2]

Etimologia: Lactarius terminoa "lac", "lactis" esnetik dator, esneari dagokio. Latexa jariatzen dutelako ebakitzean edo haustean. Vellereus epitetoa latinetik dator eta belusatua esan nahi du. Kapelaren itxuragatik.

Jangarritasuna

Jangarri oso kaskarra.^[3]

Nahasketa arriskua

Beste Lactarius zuri batzuekin. Lactarius piperatus eta Lactarius controversus bezalakoekin. Deskribatutako espezieak neurri handiko kapela du ezaugarri, azal bilotsua, kolore zuria, orriak zabal, eta oin sendo eta motza. Russula delica espeziarekin ere bai, honek ez du latexik.

Sasoia eta lekua

Udazkenean hostozabalen basoetan.^[4]

Banaketa eremua

Kanada, Alaska, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Europa, Errusia, Himalaiako eremua, Japonia, Benin.^[5]

Erreferentziak

↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 506 or. ISBN 84-404-0530-8..
↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 410 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 373 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
↑ Lactarius vellereus: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.