PROFILBARU.COM

Karboksilataj acidoj estas organikaj komponaĵoj enhavantaj almenaŭ unu Karboksila grupo (-COOH). La ĝenerala formulo por la karboksilata acido estas R-COOH, kaj R estas la radikalo, kiu kompletigas la molekulon. Karboksilataj acidoj okazas ĉie kaj grandkvante, kaj inkludas la aminoacidojn kaj la acetatan acidon.

Saloj kaj esteroj de la karboksilataj acidoj nomiĝas karboksilatoj. Kiam unu karboksila grupo estas elprotonigita^[1], ties konjuga bazo formas karboksilatan anjonon. La karboksilataj anjonoj estas resonance stabilaj kaj tio faras ilin pli acidaj ol la alkoholoj. Karboksilataj acidoj estas redukteblaj kaj alkiligeblaj formante la acidojn de Lewis aŭ Karbonata acido, kaj sub kelkaj cirkonstancoj ili povas malkomponiĝi kiel Karbona duoksido.

Rektoĉenaj, saturitaj karboksilataj acidoj
Karbonatomoj	Komerca nomo	IUTAK nomo	Kemia formulo	Trovejo
1	Formiata acido	Metanata acido	HCOOH	insekta pikiloj
2	Acetata acido	Etanata acido	CH₃COOH	vinagro
3	Propionata acido	Propanata acido	CH₃CH₂COOH	konservado de grajnaro
4	Buterata acido	Butanata acido	CH₃(CH₂)₂COOH	Butero
5	Valerata acido	Pentanata acido	CH₃(CH₂)₃COOH	Valeriano
6	Kaprata acido	Heksanata acido	CH₃(CH₂)₄COOH	Kapro-graso
7	Enantata acido	Heptanata acido	CH₃(CH₂)₅COOH
8	Kaprilata acido	Oktanata acido	CH₃(CH₂)₆COOH	Kokoso kaj brusto-lakto
9	Pelargonata acido	Nonata acido	CH₃(CH₂)₇COOH	Pelargonio
10	Kaprata acido	Dekanata acido	CH₃(CH₂)₈COOH	Kokoso kaj Palmoleo
11	Undecikla acido	Undekanata acido	CH₃(CH₂)₉COOH
12	Laurika acido	Dodekanata acido	CH₃(CH₂)₁₀COOH	Kokoso kaj Sapo
13	Tridecikla acido	Tridekanata acido	CH₃(CH₂)₁₁COOH
14	Miristata acido	Tetradekanata acido	CH₃(CH₂)₁₂COOH	Muskato
15	Pentadekanata acido		CH₃(CH₂)₁₃COOH
16	Palmitata acido	Heksadekanata acido	CH₃(CH₂)₁₄COOH	Palmoleo
17	Margaritata acido	Heptadekanata acido	CH₃(CH₂)₁₅COOH
18	Stearata acido	Oktadekanata acido	CH₃(CH₂)₁₆COOH	Ĉokolado, Ciroj, Sapoj, kaj Oleoj
20	Arakidata acido	Ikosanata acido	CH₃(CH₂)₁₈COOH	Ternuksa oleo

Ekzemploj de karboksilataj acidoj

Vidu ankaŭ

Referencoj

↑ Protono: subatoma partiklo kun pozitiva ŝarĝo.
Enprotonigi: aldoni protonon [H⁺] al iu substanco.
Elprotonigi:Forpreni protonon [H⁺] el iu substanco.