שְׁמוֹת
|
|
literatura verko • libro de la Biblio
|
Aŭtoroj
|
Lingvoj
|
Lingvo |
Biblia Hebrea lingvo
|
Eldonado
|
Ĝenro |
sankta libro
|
Loko de rakonto |
Antikva Egiptio • Reed Sea • Rephidim • Elim • Wilderness of Sin • Monto Sinajo
|
Partoj |
|
• Eliro 1 • Eliro 2 • Eliro 3 • Eliro 4 • Eliro 5 • Eliro 6 • Eliro 7 • Eliro 8 • Eliro 9 • Eliro 10 • Eliro 11 • Eliro 12 • Eliro 13 • Eliro 14 • Eliro 15 • Eliro 16 • Eliro 17 • Eliro 18 • Eliro 19 • Eliro 20 • Eliro 21 • Eliro 22 • Eliro 23 • Eliro 24 • Eliro 25 • Eliro 26 • Eliro 27 • Eliro 28 • Eliro 29 • Eliro 30 • Eliro 31 • Eliro 32 • Eliro 33 • Eliro 34 • Eliro 35 • Eliro 36 • Eliro 37 • Eliro 38 • Eliro 39 • Eliro 40 vd
|
|
Roluloj |
|
Javeo • Moseo • Aarono • Shiphrah and Puah • Joĥebed • Mirjam • Jitro • Cipora • Abihu • Becalel • Faraono en la Biblio • Gerŝom • Eliezer • Ĥur • Eleazar • Itamar • Oholiab • Josuo • Amaleko • Javeo vd
|
|
|
Eliro (mallonge Eli) estas la dua libro (de la Malnova Testamento) en la Biblio. Ĝi estas la dua el la kvin libroj de Moseo, kiuj nomiĝas hebree Torao (kiu estas parto de la Tanaĥo), greke Pentateŭko.
Nomo
La titolo estas
- en la hebrea: שמות ("la nomoj de") laŭ la unuaj vortoj
- en la greka Septuaginto (LXX): ΕΞΟΔΟΣ
- en la latina Nova Vulgato: Liber Exodus (libro de la eliro).
La libro nomiĝas Eliro, ĉar ĝi rakontas pri la eliro de la Izraelidoj el Egiptujo, gvidate de Moseo.
Aŭtoro
Longe oni pensis, ke ĝin verkis la profeto Moseo laŭ Dia revelacio, sed hodiaŭ la plejmulto de la teologoj estas konvinkitaj, ke diversaj aŭtoroj ĝin verkis dum multe da tempo.
- Detalojn vidu ĉe Pentateŭko!
Enhavo kaj strukturo
Jen ebla dispozicio en tri ĉefaj partoj: [1]
- Izrael en Egiptujo (Eli 1 - 11)
- La eliro el Egiptujo (Eli 12 - 18)
- Ĉe la monto Sinaj (Eli 19 - 40)
Jen kelkaj konataj perikopoj el Eliro:
Resumo
La libro de Eliro daŭrigas la rakontadon de la Biblia ciklo, sekvante la historion de la izraelanoj de Egiptujo al la Sinaj-dezerto. Ĝi rakontas la historion de Moseo, kiu estis savita kiam infano kaj poste iĝis la vokita liberiginto de la izraelaj sklavoj en Egiptujo.
Dank' al mirindaj plagoj kiujn Dio sendis sur la egiptajn regantojn, Moseo atingis liberigi la izraelajn sklavojn el Egiptujo. Sekvas la eliro, la transirado de la Ruĝa Maro, kaj la vizitado de Sinaj-monto, kie Dio donas al Moseo la Dek Ordonojn.
La libro daŭrigas per detaloj pri la konstruado de la Sanktejo kaj inaŭgurado de la sacerdota sistemo. Ĝi montras la kontinuan ribelon de la izraela popolo kontraŭ Moseo kaj kontraŭ Dio, malgraŭ la mirakla liberigo kaj leĝado akceptita ĉe Sinaj-montaro.
Gravaj temoj de la libro estas la povo de Dio por liberigi sian popolon, la interrilatado inter Dio kaj homo, kaj la devoj de la izraela popolo stari kiel dia regno de pastroj.
Teksto en Esperanto
La (iom prilaborita) traduko de Zamenhof estas trovebla
- paperforme:
- diversloke enrete:
Vidu ankaŭ
Notoj kaj referencoj