Kod čovjeka, genski za beta podjedinicu je na kratkomom (p) kraku hromosomu 1.Kod čovjeka, genski lokus za alfa podjedinicu nalazi se na dugom (q) kraku hromosoma 6.
Tireostimulirajući hormon (TSH) ili tireotropni hormon je hormon prednjeg režnja hipofize, koji izaziva povećano stvaranje i oslobađanje hormona tiroksina (T4) i tironina (T3) iz štitaste žlijezde. Ovaj hormon također izaziva rast te žlijezde (diobu njenih ćelija), povećava transport joda u ćelije štitaste žlijezde, kao i povećano stvaranje tiroglobulina.[1][2]
U 1916, Bennett M. Allen i Philip E. Smithnašli našli su da hipofiza sadrži pituitary contained tirotropne supstance.[3]
Struktura
Tireostimulišući hormon je glikoproteinmolekulske mase oko 30.000 daltona. Oko 15% molekula čine ugljikohidrati, a ostatak proteini. Čine ga dvije podjedinice: α i β, koje su vezane nekovalentnim vezama. Alfa podjedinica, iste strukture sreće se i kod drugih hormona adenohipofiznih hormona glikoproteinske prirode: adrenokortikotropnog hormona (ACTH), folikulostimulirajućeg (FSH) i luteinizirajućeg hormona (LH), kao i kod ljudskog horionskog gonadotropina (HCG). Za svaki od ovih hormona, karakteristićna je beta podjedinica. Kada su podjedinice razdvojene, gube aktivnost. Gen za α podjedinicu se nalazi na hromosomu 6, dok se gen za β podjedinicu nalazi na hromosomu 1.
TSH višestruko djeluje na štitnu žlijezdu. Povećava oslobađanje hormona ove žlijezde: tiroksina i tironina, povećava transport joda u njene ćelije, sintezu tireoglobulina (prethodnik hormona). Tireostimulirajućići hormon podstiče rast i diobu ćelija štitne žlijezde. Svoje dejstvo ispoljava vezanjem za membranske receptore ćelija štitne žlijezde, nakon čega se aktivira anzim adenil ciklazu, koja iz ATP-a proizvodi ciklični adenozin-monofosfat (c-AMP). Zatim c-AMP posreduje u prenosu informacija do jedra ćelija, gdje se odvija proces prepisivanja genetičke informacije na iRNK.
Regulacija
Tireostimuliraujći hormon je pod kontrolom tirotropin-oslobađajućeg hormona (TRH) iz hipotalamusa. Hormoni štitne žlijezde, tiroksin i tironin, mehanizmom negativne povratne sprege inhibiraju lučenje ovog hormona. Kada koncentracija tiroksina i tironina opadne, inhibicija se otklanja. Ova dva hormona također inhibiraju i lučenje TRH na isti način. Lučenje TSH također može koćiti i somatostatin.
Poremećaji
Visoke vrijednosti tireostimulirajućeg hormona se najčešće sreću kod kod primarnog hipotireoidizma.
Niske vrijednosti ovog hormona se najčešće sreću kod primarnog hipertireoidizma.
Zato se kod sumnje na poremećaj funkcije štitne žlijezde često određuje koncentracija ovog hormona u krvi.
