Віктар Уладзіміравіч Шэйман

Віктар Уладзіміравіч Шэйман
8-ы Кіраўнік справамі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь 21 снежня 2013 — 8 ліпеня 2021
Прэзідэнт	Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада	Міхаіл Уладзіміравіч Мясніковіч, Андрэй Уладзіміравіч Кабякоў, Сяргей Мікалаевіч Румас, Раман Аляксандравіч Галоўчанка
Папярэднік	Мікалай Мікалаевіч Корбут
Пераемнік	Валерый Мікалаевіч Іваноў
5-ы Дзяржаўны сакратар Савета Бяспекі 20 сакавіка 2006 — 8 ліпеня 2008
Прэзідэнт	Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада	Сяргей Сяргеевіч Сідорскі
Папярэднік	Генадзь Мікалаевіч Невыглас
Пераемнік	Юрый Віктаравіч Жадобін
4-ы Кіраўнік Адміністрацыі прэзідэнта Рэспублікі Беларусь 29 лістапада 2004 — 4 студзеня 2006
Прэзідэнт	Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада	Сяргей Сяргеевіч Сідорскі
Папярэднік	Урал Рамдракавіч Латыпаў
Пераемнік	Генадзь Мікалаевіч Невыглас
5-ы Генеральны пракурор Рэспублікі Беларусь 28 лістапада 2000 — 29 лістапада 2004
Прэзідэнт	Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада	Уладзімір Васілевіч Ярмошын, Генадзь Васілевіч Навіцкі, Сяргей Сяргеевіч Сідорскі
Папярэднік	Алег Аляксандравіч Бажэлка
Пераемнік	Пётр Пятровіч Міклашэвіч
1-ы Дзяржаўны сакратар Савета Бяспекі 16 снежня 1995 — 27 лістапада 2000
Прэзідэнт	Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада	Міхаіл Мікалаевіч Чыгір, Сяргей Сцяпанавіч Лінг
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	Урал Рамдракавіч Латыпаў
Нараджэнне	26 мая 1958(1958-05-26) (66 гадоў) Салтанішкі, Гіркаўскі сельсавет, Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць, БССР, СССР
Адукацыя	Благавешчанскае вышэйшае танкавае каманднае вучылішча^[d] Акадэмія Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь
Дзейнасць	армія[1] і дзяржаўная служба[1]
Ваенная служба
Званне	Генерал-палкоўнік Дзяржаўны саветнік юстыцыі 1 класа
Узнагароды	Ордэн Айчыны 1 ступені, Беларусь Ордэн Айчыны 2 ступені, Беларусь Ордэн Айчыны 3 ступені, Беларусь Медаль «У памяць 10-годдзя вываду савецкіх войскаў з Афганістана», Беларусь Медаль За адзнаку ў вайсковай службе 1 ступені Медаль За ўмацаванне баявой садружнасці (Мінабароны) Медаль «За бездакорную службу» (СССР) Медаль «За бездакорную службу» (СССР) Медаль «Генерал арміі Маргелаў» Медаль Анатоля Коні

Віктар Уладзіміравіч Шэйман (26 мая 1958, в. Салтанішкі, Воранаўскі раён, Гродзенская вобласць, БССР) — беларускі дзяржаўны дзеяч.

Біяграфія

Нарадзіўся 26 мая 1958 года ў в. Салтанішкі Воранаўскага раёна Гродзенскай вобласці.

Праходзіў вайсковую службу ў Афганістане як афіцэр савецкай арміі.

Абраны Дэпутатам Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь XII склікання (1990—1994). Адзін з членаў Беларускага згуртавання вайскоўцаў. Увайшоў у каманду Аляксандра Лукашэнкі ў час прэзідэнцкіх выбараў 1994 года.

Дзяржаўны сакратар Савета бяспекі Рэспублікі Беларусь (1994—2000 і 2006—2008), в. а. Міністра ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь (1995), Генеральны пракурор Рэспублікі Беларусь (2000—2004), кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (2004—2006).

24 верасня 1999 года суд задаволіў іск Віктара Шэймана да незалежнай газеты «Навіны» і журналіста Сяргея Аніські памерам 15 млрд.; у выніку непамернага штрафу газета спыніла існаванне. Беларуская дэмакратычная апазіцыя і міжнародныя праваабарончыя структуры сцвярджаюць, што менавіта ён у свой час быў арганізатарам так званых «эскадронаў смерці», якім прыпісваюцца забойствы лідараў арганізаванай злачыннасці, кіраўнікоў апазіцыі і аператара расійскага тэлеканала ГРТ Змітра Завадскага^[2][3][4].

З 20 сакавіка 2006 года^[5] да 8 ліпеня 2008 года — дзяржаўны сакратар Савета бяспекі Рэспублікі Беларусь. Звольнены з пасады пасля тэрарыстычнага акту ў Мінску пад час святкавання Дня незалежнасці ў ноч на 4 ліпеня 2008 года.

Са студзеня 2009 года — памочнік прэзідэнта па асаблівых даручэннях. Затым кіраўнік справамі Прэзідэнта (2013—2021).

Паводле дакументаў з «Папераў Пандоры», сын Шэймана Сяргей разам з беларуска-амерыканскім прадпрымальнікам Аляксандрам Зінгманам валодае афшорнай кампаніяй (у кожнага па 50%), якая праз пасрэднікаў займаецца геалагічнай разведкай і здабычай золата ў Зімбабвэ^[6]. Віктар Шэйман як мінімум двойчы быў у Зімбабвэ, і менавіта ён абвясціў пра пагадненне аб здабычы карысных выкапняў у Зімбабвэ^[6].

Санкцыі

Як кіраўніку перадвыбарнага штаба Лукашэнкі на прэзідэнцкіх выбарах 2006 года ў красавіку 2006 года па падазрэннях ва ўдзеле ў фальсіфікацыях прэзідэнцкіх выбараў В. Шэйману быў забаронены ўезд у ЗША і краіны Еўрасаюза як асобе са спісаў спецыяльна прызначаных грамадзян і заблакіраваных асоб і Чорнага спісу Еўрасаюза.

13 кастрычніка 2008 г. міністры замежных спраў краін Еўрасаюза прыпынілі дзеянне забароны на ўезд у краіны саюза прэзідэнта Беларусі А. Лукашэнкі і «некаторых яго набліжаных». Але санкцыі супраць былога дзяржсакратара Савета бяспекі Віктара Шэймана засталіся ў сіле.

Таксама Шэйман знаходзіцца ў санкцыйных спісах Вялікабрытаніі^[7], Швейцарыі^[8]. У чэрвені 2022 года трапіў і пад санкцыі Канады^[9].

У жніўні 2023 года Канада пашырыла санкцыі на Сяргея і Вольгу – дзяцей Віктара Шэймана, а таксама на яго бізнэс-партнёрку Ганну Пушкарову^[10].

Чыны і званні

• 6 снежня 1996 года — генерал-маёр^[11] (у запасе з 27 лістапада 2000 года);
• 28 лістапада 2000 года — дзяржаўны дараднік юстыцыі II класа^[12];
• 25 лістапада 2004 года — дзяржаўны дараднік юстыцыі I класа^[13];
• 29 лістапада 2004 года — вышэйшы клас дзяржаўнага служачага.

Узнагароды

• Ордэн Чырвонага Сцяга (СССР; 1986, уручаны ў 2002 годзе)^[14];
• Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (СССР);
• Ордэн Чырвонай Зоркі (СССР);
• два медаля «За адвагу» (СССР);
• Ордэн Айчыны III ступені (1998)^[15]
• Ордэн Айчыны II ступені (2003)^[16]
• Ордэн «Зорка Карабоба» (Венесуэла, 2012);
• Ордэн Айчыны I ступені (2021)^[17],
• іншыя ўзнагароды.

Зноскі

1. Czech National Authority Database Праверана 2 снежня 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
2. Куды падзеліся «эскадроны смерці»? // Радыё Свабода
3. Прывіды(недаступная спасылка)
4. Зондэркаманда?(недаступная спасылка) // Наша Ніва
5. Указ Президента Республики Беларусь от 20 марта 2006 года № 175 «О назначении В. В. Шеймана Государственным секретарем Совета Безопасности Республики Беларусь»(недаступная спасылка)
6. «Pandora Papers»: Як сын Шэймана здабываў золата ў Афрыцы  (бел.). Белсат (4 кастрычніка 2021). Архівавана з першакрыніцы 6 кастрычніка 2021. Праверана 6 кастрычніка 2021.
7. CONSOLIDATED LIST OF FINANCIAL SANCTIONS TARGETS IN THE UK (англ.). gov.uk. Праверана 25 снежня 2020.
8. Sanctions program: Belarus: Verordnung vom 11. Dezember 2020 über Massnahmen gegenüber Belarus (SR 946.231.116.9), Anhang 1 Origin: EU Sanctions: Art. 2 Abs. 1 (Finanzsanktionen) und Art. 3 Abs. 1 (Ein- und Durchreiseverbot) (англ.). Staatssekretariat für Wirtschaft (7 ліпеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 7 ліпеня 2021. Праверана 10 ліпеня 2021.
9. Regulations Amending the Special Economic Measures (Belarus) Regulations (англ.)(недаступная спасылка). Cabinet of Canada (24 чэрвеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 29 ліпеня 2022. Праверана 8 жніўня 2022.
10. Санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі пашырыла Канада (нявызн.). Наша Ніва (9 жніўня 2023).
11. Указ Президента Республики Беларусь от 6 декабря 1996 г. № 512 «О присвоении В. В. Шейману воинского звания генерал-майора» (руск.)
12. Указ Президента Республики Беларусь от 28 ноября 2000 г. № 635 «О присвоении В. В. Шейману классного чина» Архівавана 7 ліпеня 2011. (руск.)
13. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ 25 ноября 2004 г. № 578 О ПРИСВОЕНИИ В. В. ШЕЙМАНУ КЛАССНОГО ЧИНА (руск.)
14. Орден нашел владельца Архівавана 10 сакавіка 2008. (руск.)
15. Указ президента Республики Беларусь 26 мая 1998 г. N 285 г. Минск о награждении В. В. Шеймана орденом Отечества III степени (руск.)
16. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ 10 ноября 2003 г. № 495 О НАГРАЖДЕНИИ В. В. ШЕЙМАНА И Л. С. МАЛЬЦЕВА(недаступная спасылка) (руск.)
17. Аляксандр Лукашэнка: Шмат таленавітых, вялікіх, але я цаню велічнасць у тых людзях, якія параджаюць сабе падобных

Літаратура

• Шэйман Віктар Уладзіміравіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1. — С. 25. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0295-4 (т. 18. Кн. 1).
• Шейман Виктор Владимирович // Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.]. – Минск, 2008. – Т. 7. — С. 579—580.