Yaşayış məntəqəsi Arvana çayının yaxınlığında yerləşir.[1][2]
Toponomikası
"Cənubi Qafqaz Təqvimi"nin 1856-cı il nəşrində kəndin adı yerli dilin hərfləri ilə (ﺍﺮﻮﺍﻧه) qeyd olunub.[3]Rusiyanın inqilabdan əvvəlki ədəbiyyatında "Arvane"[3] və ya iki fərqli yazılışda "Arvan (Arvana)" formasında göstərilir.[1][2]
19-cu və 20-ci əsrlərdə Arvana Rusiya İmperiyasına aid idi. Kənd Şamaxı qəzasının Səbidəj mahalına mənsub idi.[3] Daha sonra isə Bakı quberniyasının Lənkəran qəzasına daxil olmuşdur.[1][4][5]
1880-ci illərdə "Kurakçı", "Məmulğan", "Mila" (Urakaran kəndi ilə birlikdə), "Peştəsər" (Əsədabad kəndi ilə birlikdə) və "Uzu" adlı məskənlərlə yanaşı, Arvana da qeyd olunan qəzanın Zuvand sahəsinin Peştəsər icmasına daxil idi.[6]
20-ci əsrin əvvəllərində həmin məskənlər (Arvana, Abasabad, Kurakçı, Məmulğan, Mila, Peştəsər, Urakaran və Uzu) Peştəsər icmasının bir hissəsi idi.
1930-cu ildə Vərgədüz rayonu təşkil edildi, daha sonra bu rayon Yardımlı adlandırıldı.
Əhalisi
19-cu əsr
"Cənubi Qafqaz Təqvimi"nin 1856-cı il nəşrinə görə, Səbidəj mahalının Arvana kəndində bir-birilə "Tatar" (Azərbaycan) dilində danışan, şiə məzhəbli "Tatarlar" (Azərbaycanlılar-şiələr) yaşayırdı.[7]
1870-ci ildə Bakı quberniyasının məskunlaşma məntəqələrinin siyahılarına əsasən, 1859–1864-cü illərdə quberniyanın ofis təsvirinə əsaslanaraq tərtib edilən məlumatlara görə, kənddə 11 təsərrüfat və 87 sakin (44 kişi və 43 qadın) yaşayırdı, bunlar da "Tatarlar"-şiələr (Azərbaycanlılar-şiələr) idi.[1] According to the information of 1873, published in the "Collection of Information about the Caucasus" edited by N. K. Seidlitz in 1879, the village already had 14 households and 91 residents (54 men and 37 women), consisting of "Tatars"-Shiites (Azerbaijani-Shiites).[1]1879-cu ildə N. K. Seydlitzin redaktorluğu ilə nəşr olunan "Qafqaz haqqında məlumat toplusu"nda 1873-cü il məlumatlarına görə, kənddə artıq 14 təsərrüfat və 91 sakin (54 kişi və 37 qadın) var idi, bunlar da "Tatarlar"-şiələrdən (Azərbaycanlılar-şiələrdən) ibarət idi.[2]
1886-cı il üçün ailə siyahılarından götürülmüş materiallardan məlum olur ki, Arvana kəndinin bütün 116 sakini (56 kişi və 60 qadın; 12 dəyirmi qeyd olunur) "Tatarlar", yəni azərbaycanlılar və dini baxımdan şiə, sinfi baxımdan isə kəndlilər idi.[4]
20-ci əsr
1910-cu il "Cənubi Qafqaz Təqvimi"ndə Lənkəran sahəsinin Zuvand qəzasına daxil olan Arvan kəndində 1908-ci ildə 109 sakinin yaşadığı, onların əksəriyyətinin "Tatar" (Azərbaycanlı) olduğu göstərilir.[8] Həmin təqvimdə eyni sahəyə daxil olan "Arveran" (orijinal yazılış saxlanılıb) kəndi haqqında da məlumat verilir ki, burada 1905-ci ildə 115 sakin yaşamış, onların da əksəriyyəti "Tatar" (Azərbaycanlı) olmuşdur.[8]
1933-cü ildə Azərbaycan SSR-in Xalq Təsərrüfatı Uçotu İdarəsi (AzNEA) tərəfindən hazırlanmış və nəşr olunmuş "Azərbaycan SSR-in inzibati bölgüsü"nə əsasən, 1933-cü ilin 1 yanvar tarixinə Arvanada 50 təsərrüfat və 290 yerli sakin (bu kənddə qeydiyyatda olan) var idi, onların 148-i kişi, 142-si qadın idi. Həmin materiallar göstərir ki, Vərgədüz rayonunun Kurakçı kənd sovetinə daxil olan bütün kəndlər (Arvana, Avur, Kirəviç, Kurakçı və Qarauldaş) milli tərkibinə görə 100% "Türk" (Azərbaycanlı) idi.[9]
↑ 12Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлечённых из посемейных списков 1886 г. Тифлис. 1893.
↑Сборник сведений по Бакинской губернии. Вып. 1. Список населённых мест, количество земли и податное обложение поселян. Баку: Типография губернского правления. 1911. 116–117.
↑Сборник сведений по Бакинской губернии. Вып. 1. Список населённых мест, количество земли и податное обложение поселян. Баку: Типография губернского правления. 1911. 116–117.
↑Кавказский календарь на 1856 год. Тифлис. 1855. 473.
