İslam mitolojisi, İslam ile ilişkili bazı dini anlatıların ve kavramların işlendiği mitoloji dalıdır. Geleneksel dinî literatürde genellikle İsrâîliyyât olarak ifade edilen mitolojik unsurların, İsrâîliyyât teriminden daha kapsayıcı ve bilimsel bir çerçeveye sahip olan "İslam mitolojisi" başlığı altında ele alınmaları önerilmiştir.[1] İslam, dini ritüel veya mitlerden çok toplumsal düzen ve hukukla ilgilenen bir dindir.[2]Oxford Companion to World Mythology, bir dizi geleneksel anlatıyı "İslami mitler" olarak tanımlar.[2] İslam'ın diğer İbrahimi dinlerle paylaştığı bir yaratılış efsanesi ve ahiret vizyonu ve ayrıca Kabe'nin kendine özgü İslami hikâyesi bunlar arasındadır.[2]
İslami öğretilerde merkezi bir rol oynayan İslam peygamberi Muhammed'in geleneksel biyografisi, doğası gereği büyük ölçüde tarihsel kabul edilir ve İslam, mitolojiye Yahudilik ve Hristiyanlıktan daha az bağlıdır.[2] Bununla birlikte, kanonik anlatı iki doğaüstü olayı içerir: Kuran'ın vahyedilmesi ve İsra ve Miraç - Kudüs'e gece yolculuğu ve ardından Yedinci gök'e yükseliş.[2] Buna ek olarak, İslami yazılar, İncil karakterleri hakkında bazı ayrıntılarda Yahudi ve Hristiyan geleneklerinden ayrılan bir dizi efsanevi anlatı içerir.[2]
Din ve mitoloji
Dinin mitoloji açısından değerlendirilmesi tartışmalı bir konudur.[3] "Mit" kelimesi, klasik mitolojiye atıfta bulunmak için "masal, kurgu, yalan" anlamında Yunanca mitos kelimesinin aşağılayıcı erken Hristiyan kullanımının bir mirasını yansıtan bir kelimedir.[4][5] Ancak kelime akademik söylemde "Bir kültürün temel dünya görüşünü tanımlamaya hizmet eden bir hikaye"[5] veya belirli bir kültürün doğru olarak kabul ettiği hikâyelere atıfta bulunabilir.[6]
İslami literatürde sadece peygamberlere atfedilen olağanüstü hallere Mucize, vahiy gelmeden önce, ileride peygamber olacağına delil olan olaylara irhas, veli olduğuna inanılan kişilere atfedilen olağanüstü durumlara keramet, fasık olduğu düşünülen kişilere atfedilenine istidraç, kâfir olduğu düşünülen kişiye atfedilen olağan dışı hallere ise sihir ya da büyü denir.[7][7]
İlahiyatçıyazarİhsan EliaçıkMuhammed'in mucizelerinin anlatıldığı bir Nur risalesi için şunları demiştir: "Mucize-i Ahmediye'deki Mektubat'ta 19. Mektup. Neredeyse 150 sayfaya yaklaşan bir bölüm burası. Peygamberimizin yüzlerce mucizesi olduğu anlatılıyor. Onların hiçbirinin aslı yok. Peygamberi kitlelere olağanüstü gösterme amaçlı anlatılmış rivayetler."[8] Prof. Dr. Mehmet Özdemir Siyer yazıcılığı ile ilgili makalesinde, İbni İshak-İbni Hişam örneklerine, bu kitap ve risalelerde anlatılan yüceltmeci, olağanüstücü ve "mucize" olarak anlatılan rivayetlerin zaman içerisinde artan sayılarına dikkat çekmektedir. Bu tespitlerden bir diğeri de ilk yazılan siyer kitaplarında bulunmayan veya çok az bulunan, ancak zaman içerisinde siyer kitaplarında geniş yer işgal eden, Muhammed'in doğum mitosu, çocukluk ve gençlik dönemlerinde yaşadığı olağanüstülükleri anlatan irhasat rivayetleri ile ilgilidir.[9]
Sözlü anlatımlara dayalı, anlatıcılarına sosyal-maddi olanaklar sağlama yanında dinleyenleri eğlendirme, ders ve ibret yoluyla terbiye etme gibi fonksiyonlar yüklenen Kıssacılık İslam kültür tarihinde önemli bir yere sahiptir.
Kaynakça
Dini Kaynakça; Tevrat, İncil, Kur’an, tefsirler, hadisler ve hadis şerhleri...
Tasavvuf Kaynaklı; Klasik tasavvuf eserleri, tabakat kitapları, tezkiretu’l-evliyâlar, menâkıpnâmeler,
Vekâyinâmeler, Klasikler; İslâm tarih ve coğrafya eserleri, şehir tarihleri,
Kısasu’l-Enbiyâlar, Sîretü’n-Nebîler; peygamberlerin hayatını destansı üslupla anlatan Kaynakça, Ahmediye, Muhammediye vb.
Edebî Kaynakça; Destânsı romanlar, divanlar, dinî hikâyeler, nefesler vs.
İkonografik Kaynakça; Şiî, Alevî ve Bektaşî kültüründe yaygın olan görsel betimlemeler.[1]
Yanı sıra İsrâîliyyât ve Kabala gibi Yahudi ve Hristiyan anlatıları ve Kaynakçası ile kutsal kitapları ya da sonradan Müslüman olan toplumların eski dini inançları, örf ve adetleri ile ilgili anlatılar.
Geleneksel anlayışta İsrailiyyat İslam mitolojisinin kaynağı olmakla sorumlu tutuluyordu. Bunun dışında Araplar ve Orta Doğu, komşuluk ilişkileriyle Mezopotamya, İran, Anadolu, Kenan, Fenike, Mısır mitolojileri ve diğer yakın bölgelerin inanç hikâyeleri birtakım adaptasyonlar ile İslamileştirilmiş veya İslam dini anlatılarına eklemlenmişlerdir. Muhammed İslamda Yahudi ve Hristiyanlığı da içine alan tek tanrılı dinler silsilesinin son halkası kabul edilir ve Kur'an'da Kitab-ı Mukaddes kaynaklı birçok mitolojik hikâye bulunur.[10]
Kuran'da İncil hikayeleri
Kuran birçok İncil anlatısını içerir. Musa,[11] İbrahim,[12] Yusuf, Meryem[13] ve İsa gibi merkezi şahsiyetler, Kuran'da yeniden karşımıza çıkar. Ancak İncil'deki anlatıların aksine Kur'an, bu tür rivayetleri kronolojik bir sıra içinde sunmak yerine, kıssanın Kur'an'ın içine dağılmış, dini-ahlaki noktaya giren sadece belirli bir özetini verir, ayrıntılar, hikâyelerin Yahudi kökenli olduğunu ima eden İsrailiyat yanında Hristiyanlık veya Zerdüştlük gibi diğer İslam dışı kaynaklardan alınıyor.[14]
Hikâyelerin birçoğu Kısas-ı Enbiya olarak korundu ve Kuran tefsiri ile bütünleştirildi. Erken tefsirde önemli olmasına rağmen, daha sonraki alimler İsrailiyyatın kullanılmasını kötülediler.[15] Kanonik İncil'den gelen anlatımların yanı sıra İslam, Apokrif ve Midraşik yazıları da kendisine uyarladı.[16]
Yaratılış anlatısı
Dünyanın yaratılışı
Kuran'da gökler ve yer tek bir "yaratılış birliği" olarak birleşiktir, ardından "yarıldılar".[17][18] İkisinin ayrılmasından sonra, duman gibi oldukları bir aşamadan geçerek şimdiki hallerine geldiler.[18][19] Kuran, yaratılış sürecinin 6 gün (يوم) aldığını belirtir.[18][20] ancak Kur'an mealleri'nde çoğunlukla "çağ" olarak çevrilir.
Müfessir'lere göre İslam üç farklı yaratılış türünü kabul eder:
Ex-nihilo in time: Özellikle çoğu klasik din bilgini tarafından savunulan bir konumdur: Tanrı, ezelde tek başına vardır, ta ki Tanrı'nın " Ol " emri, bunun üzerine dünya meydana gelene kadar. Bu dünya kesinlikle Tanrı'dan ayrıdır. Buna göre, Tanrı dünyayı, ne kendi özünden, ne de yaratılıştan önce gelen, doğa yasalarına bağlı olmayan, O'nun salt buyruğuyla yaratılan ilkel bir maddeden yaratmamıştır.[21]
Tecelli: Özellikle Farabi ve İbn Sina gibi alimler arasında bulundu: Buna göre dünya yoktan yaratıldı, ama zaman içinde değil. Dünya sonsuzdu ama özünde geçiciydi.[22]
İlk maddeden yaratılış: İbni Teymiyye gibi bilginler tarafından ileri sürülmüştür: Allah bütün dünyayı ilk maddeden, su ve dumandan yarattı.[23]
Kuran'daki yaratılış anlatısına göre Allah, meleklere yeryüzünde bir halife yaratacağını bildirir. Halife'nin anlamı İslam tefsiri içinde farklı yorumlara sahiptir:
Halef: Âdem ve onun soyundan gelenler, daha önce yeryüzünde yaşayan ve hüküm süren başka bir türün yerine geçer. Buna göre cinler, insanlıktan önce geldiler, fakat Allah onların kötü huylarından dolayı onları değiştirmeye karar verdi. Bunun üzerine Allah, cinlerin yönetimini ortadan kaldırmak için bir melek ordusu gönderdi. Geleceğin şeytanı olan İblis, bu hikâyede ya ordusunu cinlere karşı savaşa götüren ve ardından onların haleflerinin itibarını kabul etmeyi reddeden bir melek olarak ya da melekler tarafından bağışlanan, ancak halefine karşı çıkarak kafir olan birkaç dindar cinden biri olarak önemli bir rol oynar.[24][25][26]
Vekil: Adem ve soyundan gelenler "Allah'ın vekili" olarak düşünülür. Buna göre insanlar, Tanrı'nın verdiği yeryüzünü korumak, Tanrı'nın isimlerini yüceltmek ve yeryüzünü Tanrı'nın iradesine göre yönetmekle yükümlüydüler.[27][28] Adem, Allah'ın isimlerini öğrenir ve kusurlu insanların olmaya çabalaması gereken İnsan-ı Kamil'in prototipidir.
Bazı hadislere dayandırılan mitolojik inançlarda ilk insanların çok uzun boylu olduklarına ve binlerce yıl yaşadıklarına inanılır. Buna göre zamanın geçmesiyle insanların vücut ölçüleri, boyları ve yaşam süreleri kısalmış ve kısalmaya davam etmektedir. Bilinmeyen bir zamanda, altı günde yaratılan Dünya ve O’na bağlı varlıklar bütününe, cennette yaratılmış Âdem ve Havva’nın gönderilmesiyle başlayan serüven devam etmektedir. Âdem ile Havva Allah’ın cennette çamurdan yarattığı ve sonra kendi Ruh’undan üfleyerek dirilttiği, bazı rivayetlere göre 38-40 metre boylarında, 1000 veya 2000 yıl yaşadığına inanılan ilk insanlardır.
Havva ile ilgili hadisler "Kadınlar hakkında hayır tavsiye ediniz. Çünkü kadın, eğri “kaburga kemiği”nden yaratılmıştır. Kaburga kemiğinin en eğri tarafı, en üst tarafıdır. Onu doğrultmaya çalışırsan kırarsın, hali üzerinde bırakırsan öyle kalır.”[29][30][31]
Tufan: Allah'ın yoldan çıkmış insan ırkını cezalandırmak için başvurduğu yöntemlerden biri, ikinci yaratılış, taşkın.
İnsanın cennetten yeryüzüne inişi Kuran'da, bazı açılardan Yaratılış Kitabı'ndan farklıdır. Adem, İslam'a göre hem ilk insan hem de ilk peygamberdi.[32] O ve karısı Cennet Bahçesi'nde oturmaktaydı. Adem'in Kuran'daki isimsiz eşi ve onun kışkırtmasıyla Ademyasak ağaçtan yer. Yasak ağaç, iyi ve kötüyü bilme Ağacı değil, Ebediyet Ağacıdır. Kuran, hikâyede şeytanı sembolize eden yılandan değil, sadece Şeytan'dan bahseder. Eski Ahit, dünyayı lanetlerken, Kuran'da, Tanrı dünyayı insanların yeni meskeni ilan eder ve Hristiyan teolojisinde Adem için yaratılan asli günah doktrininden yoksundur.[33] Bu bakımdan İslam teolojisinin insanlığın düşüşüne karşı daha iyimser bir tavır sergilediği düşünülebilir. Adem'in itaatsizliği kötülüğü yaratmışsa da, özgür irade sayesinde insanlar iyiyi üretebilir.[34] Adem ve karısının itaatsizlikleri, yaşadıkları sürede Tanrı tarafından zaten affedilmiştir.[35][36]
İslami rivayetler Kuran'ın yaratılış anlatısına daha fazla ayrıntı ekler. Yaygın bir anlatıya göre, Tanrı Büyük melekler'e yerden bir avuç toprak almalarını emreder. Ancak ne zaman bir melek toprak almak için yeryüzüne yaklaşsa, yeryüzü Tanrı'ya sığınır. Azrail hariç, bütün melekler elleri boş dönerler.[37] Bir başka rivayette ise yerden toprak almayı başaran melekler arasında yer alan Azrail değil, İblis'ti.
Adem'in henüz can verilmemiş bedenini kırk yıl yerde yatarken tasvir eden bir başka rivayete göre İblis yeni yaratığı merak eder. Cansız bedeni araştırdıktan sonra, üzerinde otorite kazanmak ve onu yok etmeye karar verir.[38][39]
Havva'nın yaratılışı hakkında müfessirler arasında geniş bir tartışma vardır. Nisa Suresi'nde "Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten ve ondan eşini yaratan Rabbinizden sakının. . " ayetine dayanarak çoğu tefsirci Havva'nın Adem'den meydana gelen ikincil bir yaratık olduğu şeklinde yorumlar.
Karen Bauer, Kuran'da Havva'nın yaratılış sürecinin belirsiz olduğunu, yorumcuların İncil'deki anlatı ve eski mitleri kullanarak Kuran metnini okumaktan başka seçeneklerinin olmadığını savunuyor.[40]
Kuranî anlatıma göre O'nun ilk eşin'den ve Adem için için (lahu) (Kr. 7:189) yaratıldığı inkâr edilemez, ancak (min)'in anlamı açık değildir. Müfessirler bunu iki temel yolla anladılar: birincisi, "eğri kaburga", ikincisi, "aynı tür". Mukaddes Kitabın anlatısı her iki yoruma da uygundur; aynı türden (Yaratılış 1:26) ve kaburgadan (Yaratılış 2:20-4) (109).
İlk Kuran yorumcularından biri olan Mukatil b.Süleyman (ö. 150 h), Havva'nın Adem'in kaburga kemiğinden yaratıldığını ve bunun onun adına (Havva canlı (hayy) kelimesinden türemişti) yansıdığını söyler.[41]
Bir diğer erken dönem müfessiri Hud b. Muhakkem el-Havvari ( ö.hicri 3.yüzyıl) de aynı yorumu, Hasan-ı Basriden rivayet edilen "Gerçekten kadın kaburga kemiğinden yaratılmıştır ve onu düzeltmek istersen kırarsın"[41] hadisi üzerinden savunuyor. Et-Taberi, İbn Ebi Hatim er-Razi, Maybudi vb. gibi birçok gelenekçi müfessir bu görüşleri aktarmışlardır.
Ancak Ebu Cafer Muhammed el-Bakır ve İbn Bahr gibi diğerleri, Havva'nın "aynı türden" yaratıldığını iddia ediyor.[42] Modern dönemde Havva'nın yaratılışı yoğun bir şekilde tartışılmaya devam ediyor. Pakistanlı Kuran âlimi Israr Ahmed (ö. 2010), modern bilim sayesinde bilgimizin gelişmesiyle, Havva'nın Adem'in kaburga kemiğinden yaratıldığı fikrinin insan gözlemi ve akla aykırı olduğu görüşündedir. "Eğri kaburga" hadisinin, kadınların psikolojik doğasına ilişkin bir metafor kullandığına inanıyor. Israr, hayvanlar aleminin biyolojik cinsiyet özelliği bulunmayan amip gibi tek hücreli bir varlıktan evrimini açık bir gösterge kabul ediyor.[43] Bir başka bilgin Ahmed Hamidi, de hadisi bir metafor olarak görüyor ve Havva'nın Adem ile aynı biyolojik cinsiyetten yaratıldığını savunuyor.
İslami rivayetler genellikle İncil anlatısına benzer figürler kullanır. Adem'in karısının adı genellikle Hawa'dır ve rivayetlerde yılan, tavus kuşuyla birlikte İblis'in Adem'in meskenine girmesini destekleyen iki hayvan olarak ortaya çıkar.[44] Adem'in eşiyle birlikte yaşadığı cennetin, ahiret cenneti ile aynı olduğunu pek çok kimse kabul etmedi. Düşmeden önce cennetsel koşullarda yaşarlarken, sonrasında hayatta kalmak için çalışmak zorundaydılar. Hristiyan mitolojisinden farklı olarak, cennetten çıkmazlar, düşerler. Havva doğum, adet görme ve aptallıkla cezalandırılırken, Adem kel kalır[33] ve yılanlar bacaklarını kaybeder.
İslam, Muhammed'in yaratılışı ile ilgili olarak, Muhammed'in önceden var olduğu inancını geliştirdi. [a] Bu, Tanrı'nın, evren veya Adem'i yaratmadan önce Muhammed'in manevi doğasını yarattığını ileri sürer.[46] Muhammed, bu inanca göre yaratılan ilk, ancak insanlığa gönderilen son peygamberdir.[45]Beyhaki'den Ömer'e atfedilen bir rivayetle Adem cennette yürüdürken Tanrı'nın Arşında yazılı olan Şehadet'i okur.[47]Şii versiyonunda, yazıt Ali'den de bahseder.[48]
Ruhani yaratıklar
Kur'an'da ateş, insanların kilden yarattığının aksine, ruhsal varlıkların[49] temel özünü oluşturur. İslami rivayetler, daha kesin olarak, farklı manevi yaratıkların nasıl yaratıldığını belirtir. İslam mitolojisi genellikle üç farklı türde ruhsal varlığı kabul eder:[49]
Ateş ve havanın karışımı veya dumansız ateşten (yaratılan cinler :[51][52] ahlaki açıdan ikircikli yaratıklar, İslam'a geçebilirler ve kurtuluşa veya lanete tabidirler.
Dumandan veya ateş (Samum)ten yaratılan şeytan :[53] genellikle şeytanın başı olan İblis'in soyu olarak kabul edilen Hristiyan şeytanları veya şeytanlarıyla karşılaştırılabilir. İnsanları (ve cinleri) günaha teşvik ederler. İslami folklorda, İfrit ve Marid genellikle iki güçlü şeytan sınıfıdır.
İslam mitolojisinde öne çıkan diğer yaratıklar Burak, Gaddar, Hinn, Huri ve Yecüc ve Mecüc'tür. Daha sonra, Farsça Peri -[54]ArapGhoul - ve Türk kökenli İye[55] gibi diğer kültürlerden manevi varlıklar Kuran'la özdeşleştirildi ve İslami irfanla asimile edildi.
Rivayetler ve Klasik İslam döneminde dünya düz, suyla çevrili ve karanlıkta örtülüdür. Kaf Dağı görünür dünyanın kenarındadır. Dünya balığın (Bahamut) sırtında duran bir öküz tarafından ayakta tutulur. Bahamut evrensel bir okyanusta yüzmekte, okyanus bir kap içerisindedir ve kap bir meleğin veya cinin sırtında durmaktadır.[57] Kozmolojik risalelerde disk şeklinde bir dünyanın izine rastlanmaz. Göksel kubbe bir dünya yılanı veya agon ile sona erer. Suyuti'nin eserlerinden yapılan çalışmalar, genellikle, yeryüzünü çevreleyen sulardan oluşan birinci gökün tanımını verir.[58]
Cennet ve cehennem bu dünya ile birlikte aynı anda var olan yerlerdir. Cehennemin yedi katmanı yedi dünya ile özdeşleştirilmiştir. Siccin cehennemin en alt katmanlarından biri, İlliyin ise cennetin en yüksek katmanıdır.[59] Cehennem, ateş denizleri, zindanlar, dikenli çalılar, zakkum ağacı, ama aynı zamanda akrepler, yılanlar, zebani ve şeytan'ların yaşadığı dipteki, muazzam soğuk ile tasvir edilir.[60]
Göklerin tasvirleri farklı renklerle, nur denizi, melek ve hurilerin yaşadığı Tuba ağacı,[61] geniş çayırlar ve akan nehirleri olan bir Bahçe olarak tanımlanır. Sakinler, dilerlerse ipekli sedirlerde dinlenebilir veya diğer ölüleri ziyaret edebilirler.[62]
İbn Hazm şunları söyler: "Kanıtlar Dünya'nın bir küre olduğunu gösteriyor, ancak halk bunun tersini söylüyor." "Müslümanların imamı olmayı hak edenlerden hiçbirinden dünyanın yuvarlak olduğunu inkara işaret eden hiçbir şey, tek bir kelime bile almadık."[64]
Diğer yerler ve nesneler; Muallak taşı (Muhammed'in miraca yükselirken ayak batığı ve beraberinde bir miktar yükseldiğine inanılan taş), Burak, Hacerü'l-Esved (Cennetten yeryüzüne indiğine, indiği sırada bembeyaz olduğuna, insanların günahları yüzünden karardığına inanılan taş), Levh-i mahfûz, Sur, (İsrafil'in borusu), Arş, Kürsi, sidret'ül münteha, gök katları.
İslam mitolojisine göre Tanrı, Adem'e Göksel Ev'in dünyadaki karşılığı olacak bir bina (Kabe) inşa etmesini emreder. Nuhtufanı'ında yıkıldıktan sonra İbrahim ve İsmail onu orijinal temelleri üzerine yeniden inşa ederler.[65][66]
Diğer görüşlere göre onu ilk inşa edenler İbrahim ve İsmail'dir.[66] İsmail köşeyi işaretlemek için bir taş ararken, melek Cebrail ile karşılaşır. Cebrail ona Kara taş'ı verir, Hadislere göre[67] gökten indiğinde süt beyazıdır, ancak ona dokunanların günahları nedeniyle siyahlaşmıştır.[68][69] Müslümanlar karataşa büyük saygı gösterseler de Kara Taş'a tapınmayı reddederler.[70]
Kabe başlangıçta tek tanrılı bir Tanrı için sembolik bir ev olarak düşünülmüştü. Ancak İslam mitolojisine göre İbrahim'in ölümünden sonra insanlar Kabe'yi "pagan putları" ile doldurmaya başladılar.
Muhammed, sürgünden sonra Mekke'yi fethettiğinde, Kabe'deki putları kaldırdı.[71][72]Kabe'nin içi artık boştur.[73]
Şimdi, tüm Müslümanların mümkünse en az bir kez ziyaret etmesi gereken önemli bir Hac yeri[73][74] ve günde beş vakit yüzlerini dönerek (kıble) ibadet ettikleri bir binadır.[73][75]
Olaylar
Yaratılış - Tanrı'nın altı aşamalı yaratıcı eylemi
Siyer hikâyeleri, içlerinde birçok mucizeyi ve ders alınması istenen olay ve korkutmaları barındırır. Örnekler: Muhammed'in doğum mitosu,[Not 1][1][76]Miraç, mucizeler, kerâmetler, ilahi yardım (Bedir Savaşı'nda meleklerin İslam ordusuna yardım etmesi), kâfirlerin cezalandırılmaları, Muhammed'in göğsünün melekler tarafından açılıp kalbinin üstün niteliklerle bezenmesi (Şakk-ı sadr), Fil Vakası, Ay’ın yarılması, Güneşin doğuşu veya batışının iki kişi hatırına geciktirilmesi (Ali ve Muhammed),[77] Muhammed'in şeytanla konuşması...
Tılsımlar, belirli miktarda okunduğunda ya da yazılı muska olarak taşındığında kişileri düşmanlardan, şeytan ve cin gibi kötü ruhani yaratıklardan, hastalıklardan felaketlerden koruduğuna inanılan kutsal isim veya yakarışlardan oluşan dualardır. Örneğin: Esma-ül Hüsna, Cevşen, Celcelutiye vb., nazar, büyü, istihareduaları.
Bilim ve teknolojinin gelişmesine paralel olarak ayet ve hadislerin bağlam ve kapsamlarından kopartılarak, ayetlerin sıra numarası, ebced değerleri vb. yöntemlerle metinlere yeni anlamlar yüklenir. Bu şekilde Kur’an ve hadislerden neredeyse bütün ilim dallarına ve gelecekteki olaylara ait işaretler çıkartılır. Embriyoloji, yer bilimleri, astrofizik, tıp, elektrik, tren, aya gidiş, görecelilik kuramı, big bang, kara delikler, pulsarlar bu konuda verilebilecek örneklerden bazılarıdır. (İlgili madde: Scientific foreknowledge in sacred texts14 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). (Ayrıca bakınız: Tıbb-ı Nebevi)
Selefi düşüncede
Avrupa'da Aydınlanma Çağı'na ve Batı sömürgeciliği tehdidine bir tepki olarak başlayan Selefi reformculuk, Muhammed'e atfedilen mistik, kozmik ve mitolojik yönleri küçümserken, " ümmeti yeniden inşa etmek" için daha pratik bir model olarak sünnetin siyasi, sosyal ve toplumsal rolünü vurgulayan bir yöntem seçti.[82]
Müslüman Kardeşler'in birçok taraftarı, geleneksel mitolojik anlatıların çoğunu reddediyor. Seyyid Kutub, 18. Surede bahsedilen Allah'ın kulu ile özdeşliğini ortadan kaldırarak Hızır ile Kuran arasındaki bağı koparmaya çalıştı. Buna göre, Kutubist düşüncenin taraftarları Hızır mitolojisini daha fazla İslam ile ilgili olarak algılamamaya başladılar.[83]Süleyman Aşkar'ın öğretileri, melekleri kullanan Klasik alimler de dahil olmak üzere, meleklerle ilgili geleneksel materyaller hakkında birçok kaydı onaylamamaktadır. Bu, meleklerin, onların kökenleriyle ilgili isimler ve hikâyelerin marjinalleşmesine yol açmıştır.[84]
Notlar
^Muhammed doğduğunda Kâbe’de 360 adet put devrilmiş, Kâbe ayağına kadar gelip ona secde etmiş, Medain'de Kisra'nın sarayının eyvanları yıkılmış, Save Gölü kurumuş, birçok kilise yıkılmıştır. Muhammed’in sünnetli olarak ve sırtında peygamberlik mührü ile doğması, şeytanların semaya çıkmalarının yasaklanması, Mekkelilerin Muhammed’i görüp onu Allah’ın elçisi olarak idrak etmeleri diğer mitolojik anlatımlardır.
^The idea of Pre-Islamic Muhammad in deeply rooted in Islamic tradition and already attested in the Sunni-canonical collection (al-Tirmidhi). The association of Muhammads pre-existence with light can also be found in Ibn Ishaq's Sira. Later, both Sunni and Shia sources extended this motif to construct cosmological scenarios.[45]
^abGrassie (March 1998). "Science as Epic? Can the modern evolutionary cosmology be a mythic story for our time?". Science & Spirit. 9 (1). The word 'myth' is popularly understood to mean idle fancy, fiction, or falsehood; but there is another meaning of the word in academic discourse. A myth, in this latter sense of the word, is a story that serves to define the fundamental worldview of a culture
^Eliade, Myth and Reality, p. 1, 8-10; The Sacred and the Profane, p. 95
^Isabel Lang Intertextualität als hermeneutischer Zugang zur Auslegung des Korans: Eine Betrachtung am Beispiel der Verwendung von Israiliyyat in der Rezeption der Davidserzählung in Sure 38: 21-25 Logos Verlag Berlin GmbH, 31.12.2015 9783832541514 p. 30 (German)
^Scott B. Noegel, Brannon M. Wheeler The A to Z of Prophets in Islam and Judaism Scarecrow Press 2010 978-1-461-71895-6 page 158
^Isabel Lang Intertextualität als hermeneutischer Zugang zur Auslegung des Korans: Eine Betrachtung am Beispiel der Verwendung von Israiliyyat in der Rezeption der Davidserzählung in Sure 38: 21-25 Logos Verlag Berlin GmbH, 31.12.2015 9783832541514 p. 98 (German)
^Husam Muhi Eldin al- Alousi The Problem of Creation in Islamic Thought, Qur'an, Hadith, Commentaries, and KalamNational Printing and Publishing, Bagdad, 1968 p. 29 and 96
^Husam Muhi Eldin al- Alousi The Problem of Creation in Islamic Thought, Qur'an, Hadith, Commentaries, and KalamNational Printing and Publishing, Bagdad, 1968 p. 179
^Husam Muhi Eldin al- Alousi The Problem of Creation in Islamic Thought, Qur'an, Hadith, Commentaries, and KalamNational Printing and Publishing, Bagdad, 1968 p. 53
^Patricia Crone The Qurʾānic Pagans and Related Matters: Collected Studies in Three Volumes, Band 1 BRILL, 09.06.2016 9789004319288 p. 200
^Mahmoud Ayoub The Qur'an and Its Interpreters, Volume 1 SUNY Press, 1984 9780873957274 p. 73
^Brannon Wheeler Prophets in the Quran: An Introduction to the Quran and Muslim Exegesis A&C Black 2002 9780826449566 Page 16
^Annemarie Schimmel Mystical Dimensions of Islam Univ of North Carolina Press, 1975 9780807812716 p. 188
^Mahmoud Ayoub The Qur'an and Its Interpreters, Volume 1 SUNY Press, 1984 9780873957274 p. 79
^abPatricia Crone Medieval Islamic Political Thought Edinburgh University Press, 11.03.2014 9780748696505
^P. Koslowski The Origin and the Overcoming of Evil and Suffering in the World Religions Springer Science & Business Media 2013 9789401597890 pp. 34-35
^Amina Wadud Qur'an and Woman: Rereading the Sacred Text from a Woman's Perspective Oxford University Press 1999 9780198029434 p.25
^Scott B. Noegel, Brannon M. Wheeler The A to Z of Prophets in Islam and Judaism Scarecrow Press 2010 978-1-461-71895-6 page 13
^Alexander Kulik, Catherine Mary MacRobert, Svetlina Nikolova, Moshe Taube, Cynthia M. Vakareliyska The Bible in Slavic Tradition BRILL 2016 9789004313675 p. 351
^Leigh N. B. Chipman. “Mythic Aspects of the Process of Adam's Creation in Judaism and Islam.” Studia Islamica, no. 93, 2001, pp. 5–25. JSTOR, www.jstor.org/stable/1596106.
^Amira El-Zein Islam, Arabs, and Intelligent World of the Jinn Syracuse University Press 2009 9780815650706 page 98-99
^abMarion Holmes Katz The Birth of The Prophet Muhammad: Devotional Piety in Sunni Islam Routledge 2007 978-1-135-98394-9 page 13
^Macdonald, John. The Creation of Man and Angels in the Eschatological Literature: [Translated Excerpts from an Unpublished Collection of Traditions]. Islamic Studies, vol. 3, no. 3, 1964, pp. 285–308. JSTOR, www.jstor.org/stable/20832755.
^Uri Rubin, “Pre-Existence and Light—Aspects of the Concept of Nūr Muḥammad”, Israel Oriental Studies 5 (1975), 62–119 [Reprinted in: Uri Rubin, Muhammad the Prophet and Arabia, Variorum Collected Studies Series (Ashgate, 2011) p. 106
^M.J. Kister Adam: A Study of Some Legends in Tafsir and Hadit Literature Approaches to the History of the Interpretation of The Qur'an, Oxford 1988 p.129
^abTobias Nünlist Dämonenglaube im Islam Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 2015 978-3-110-33168-4 p. 47 (German)
^Jane Dammen McAuliffe Encyclopaedia of the Qurʼān: vol. 5 Brill, 2005 9789004123564 p. 118
^Jane Dammen McAuliffe Encyclopaedia of the Qurʼān: vol. 3 Brill, 2005 9789004123564 p. 48
^Beatrice Gruendler, Michael Cooperson Classical Arabic Humanities in Their Own Terms: Festschrift for Wolfhart Heinrichs on His 65th Birthday BRILL, 2008 9789004165731 p. 104
^Tobias Nünlist Dämonenglaube im Islam Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 2015 978-3-110-33168-4 p. 49 (German)
^Frederick M. Smith The Self Possessed: Deity and Spirit Possession in South Asian Literature and Civilization Columbia University Press 2012 978-0-231-51065-3 page 570
^Fuzuli Bayat Türk Mitolojik Sistemi 2: Kutsal Dişi – Mitolojik Ana, Umay Paradigmasında İlkel Mitolojik Kategoriler – İyeler ve Demonoloji Ötüken Neşriyat A.Ş 2016 9786051554075 (Turkish)
^M. Th. Houtsma E. J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, Band 4 BRILL, 1993 9789004097902 p. 615
^Zakariya al-Qazwini. ʿAjā'ib al-makhlūqāt wa gharā'ib al-mawjūdāt (The Wonders of Creation). Original published in 1553 AD
^Anton M. Heinen Islamic Cosmology 1982 Beirut Franz Steiner Verlag Wiesbaden isbn 3515-03177-4 p. 86
^Christian Lange Locating Hell in Islamic Traditions BRILL 978-90-04-30121-4 p. 12
^Christian Lange Locating Hell in Islamic Traditions BRILL 978-90-04-30121-4 p. 14
^Abu Ashaq Ahmad At-Talabi, Aḥmad ibn Muḥammad Thaʻlabī Islamische Erzählungen von Propheten und Gottesmännern: Qiṣaṣ al-anbiyāʼ oder ʻArāʼis al-maǧālis Otto Harrassowitz Verlag, 2006 9783447052665 pp. 20-22
^Christian Lange Paradise and Hell in Islamic Traditions Cambridge University Press, 2015 978-0-521-50637-3 pp. 125, 132
^abRagep, F. Jamil: "Astronomy", in: Krämer, Gudrun (ed.) et al.: Encyclopaedia of Islam, THREE, Brill 2010, without page numbers
^"Aspects of Ancient Muslim Scholars' Induction Drawn from the Holy Qur'an in Proving Earth is Spherical". Zarqa University. 2014: 217.Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
^ab"Kaaba - Oxford Islamic Studies Online". www.oxfordislamicstudies.com (İngilizce). 15 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2018. Cube-shaped “House of God” located in Mecca, Saudi Arabia. Focal point of the hajj pilgrimage and a world spiritual center that all Muslims face during prayer. Muslims believe that it was built by Abraham (Ibrahim) and Ishmael (Ismail); some believe Adam built it and Abraham and Ishmael only rebuilt it. Often called the earthly counterpart to God's throne in heaven. Circumambulated seven times during the hajj ritual in imitation of angels circumambulating God's throne. Contains the Black Stone, which pilgrims often try to touch or kiss during circumambulations, believing that it physically absorbs sin; all pilgrims salute the stone as a gesture of their renewed covenant with God. Covered with a cloth called kiswah, which is embroidered with verses from the Quran.
^Jami` at-Tirmidhi, hadith #877 / Book 9, Hadith 70 / Vol. 2, Book 4, Hadith 877
^"New Light on the Origin of the Holy Black Stone of the Ka'ba". Meteoritics. 15 (1): 87-91. 1980. doi:10.1111/j.1945-5100.1980.tb00176.x.Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
^Hedin. "Muslim Pilgrimage as Education by Experience": 176.
У этого термина существуют и другие значения, см. Чапельник (значения). Запрос «Сковородник» перенаправляется сюда; см. также другие значения. Эту страницу предлагается переименовать в «Сковородник».Пояснение причин и обсуждение — на странице Википедия:К переимено...
2002 single by Will Young You and IOne of artwork variantsSingle by Will Youngfrom the album From Now On B-side If That's What You Want Ready or Not Released18 November 2002 (2002-11-18)Length4:06Label 19 S RCA BMG Songwriter(s) Mike Peden Ed Johnson Henry Johnson Producer(s)Mike PedenWill Young singles chronology The Long and Winding Road / Suspicious Minds(2002) Don't Let Me Down / You and I (2002) Leave Right Now (2003) You and I is a song by English singer Will Young. It wa...
Franz von Winckel, um 1900 Franz Wilhelm Carl Ludwig Winckel, ab 1891 Ritter von Winckel (* 5. Juni 1837 in Berleburg; † 31. Dezember 1911 in München) war ein deutscher Gynäkologe und Geburtshelfer. Er prägte 1909 das Wort „Frauenkunde“. Inhaltsverzeichnis 1 Leben und Werk 2 Veröffentlichungen (Auswahl) 3 Literatur 4 Weblinks 5 Einzelnachweise Leben und Werk Franz Winckel war ein Sohn des Gummersbacher und später Mülheimer Kreisphysikus, Sanitätsrat Ludwig Winckel.[1] Er ...
نسيمة بن حمودة معلومات شخصية الميلاد 20 أكتوبر 1973 (العمر 50 سنة)الجزائر مواطنة الجزائر الطول 180 سنتيمتر الحياة العملية المهنة لاعبة كرة طائرة اللغات العربية الرياضة الكرة الطائرة تعديل مصدري - تعديل هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. ف...
Martin HillMartin HillHighest pointElevation2,775 ft (846 m) NGVD 29[1]Coordinates39°50′52″N 78°33′33″W / 39.847907°N 78.55924°W / 39.847907; -78.55924[1]GeographyMartin HillBedford County, Pennsylvania, U.S. Parent rangeAppalachian MountainsTopo mapUSGS Beans Cove (PA) QuadrangleClimbingEasiest routeRoad Martin Hill is a mountain ridge which connects Tussey Mountain to its east and Evitts Mountain to its west. Marti...
Louis Renault (* 21. Mai 1843 in Autun; † 8. Februar 1918 in Barbizon) war ein französischer Jurist. Für seine Mitwirkung bei den Haager Friedenskonferenzen erhielt er 1907 zusammen mit Ernesto Teodoro Moneta den Friedensnobelpreis. Louis Renault Inhaltsverzeichnis 1 Leben und Werk 2 Literatur 3 Weblinks 4 Einzelnachweise Leben und Werk Louis Renault wurde 1843 in Autun geboren. Der Sohn eines Buchhändlers erlangte 1860 das Baccaleuréat-des-lettres der Fakultät in Dijon und studierte a...
العلاقات البلجيكية القطرية بلجيكا قطر بلجيكا قطر تعديل مصدري - تعديل العلاقات البلجيكية القطرية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين بلجيكا وقطر.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: وجه المقارنة بلجيكا قطر المس
1900 Japanese stamp overprinted for use in Korea The Japanese post office in Korea (在朝鮮日本郵便局, Zai-Chōsen-Nippon Yūbin Kyoku) was a postal administration established by the Meiji period Empire of Japan in late Joseon dynasty Korea. History The first Japanese post office in Korea was established in 1876 under the terms of the Japan–Korea Treaty of 1876[1] in Japanese consulate district within the open port of Busan. Post offices in Wonsan and Incheon (Chemulpo), port...
Halaman ini berisi artikel tentang transkripsi fonetik. Untuk kegunaan lain, lihat Transkripsi (disambiguasi). Transkripsi fonetik (dikenal juga sebagai skrip fonetik atau notasi fonetik) adalah wujud representasi dari bunyi ujaran (atau bunyi) melalui makna simbol. Hal yang paling umum dari transkripsi fonetik adalah menggunakan abjad fonetik, seperti Alfabet Fonetik Internasional (Inggris: the International Phonetic Alphabet). Pengertian Transkripsi Transkripsi merupakan pengubahan ujaran k...
Television channel in Central and Eastern Europe This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article's tone or style may not reflect the encyclopedic tone used on Wikipedia. See Wikipedia's guide to writing better articles for suggestions. (February 2014) (Learn how and when to remove this template message) This article may be confusing or unclear to readers. Please help clarify ...
2016 Finnish drama film The Happiest Day in the Life of Olli MäkiFilm posterDirected byJuho KuosmanenWritten byJuho KuosmanenMikko MyllylahtiProduced byJussi RantamäkiStarringJarkko LahtiOona AirolaEero MilonoffCinematographyJani-Petteri PassiEdited byJussi RautaniemiDistributed byB-Plan DistributionRelease dates 19 May 2016 (2016-05-19) (Cannes) 2 September 2016 (2016-09-02) (Finland) Running time92 minutesCountriesFinlandGermanySwedenLanguagesFinnishE...
2014 single by Ninja Sex PartyDragon SlayerSingle by Ninja Sex Partyfrom the album Attitude City ReleasedFebruary 19, 2014 (2014-02-19)Recorded2013–2014GenreComedy rock, electronic rock, synthpopLength3:18LabelSelf-releasedSongwriter(s)Dan Avidan, Brian WechtProducer(s)Dan Avidan, Brian WechtNinja Sex Party singles chronology Party of Three (2013) Dragon Slayer (2014) Attitude City (2014) Dragon Slayer is a song written and performed by American comedy rock band Ninja Sex Par...
Canadian ice hockey governing body This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Hockey North – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2015) (Learn how and when to remove this template message) Hockey NorthSportIce hockeyJurisdictionNorthwest Territories, NunavutFounded2008PresidentMike Grav...
Bosnian football fan club Ultras-ZrinjskiAbbreviationUM94Founded10 April 1994; 29 years ago (1994-04-10)TypeSupporter's group, Ultras groupClubHŠK Zrinjski MostarLocationMostar, Bosnia and HerzegovinaArenasStadion pod Bijelim Brijegom Bijeli Brijeg HallStandEast (Tribina Stajanje)Colours Websiteultras-zrinjski.net Ultras Mostar is a HŠK Zrinjski Mostar supporters' group in Bosnia and Herzegovina.[1] Officially, the Ultras-Zrinjski Fan Club was fo...
British musician Ratan CoomaraswamyRatan Devi with a tanpura in 1917 in ManhattanBornAlice Ethel RichardsonOctober 1889 (October 1889)Sheffield, EnglandDiedJuly 15, 1958(1958-07-15) (aged 68)Boston, MassachusettsNationalityBritishOther namesRatan DeviOccupationMusicianSpouse(s)Ananda Kentish CoomaraswamyFrancis Bitter Ratan Devi Coomaraswamy (born Alice Ethel Richardson; 1889 – July 15, 1958) worked under the stage name of Ratan Devī. She recorded Indian music and was a perf...
Al-Ayoubi, (also El-Ayoubi, Al-Ayyubi, Arabic: آل الأَيّوبيّ), is the name of a prominent Levantine family of royal and noble lineage, dating back to the 11th century. Having originated in the ancient Armenian city Dvin, Al-Ayoubi Family عائِلَة الأَيّوبيّBadge of the Al-Ayoubi FamilyCurrent regionSyria, Lebanon, Saudi Arabia, Kuwait.EtymologyNamed after Najm ad-Din Ayyub, a noble knight and governor from Dvin, Armenia[1]Place of originDvin, ArmeniaFounded...
Hospital in EnglandSouth Ockendon HospitalOne of the few remaining hospital buildings (now used as a community club)Shown in EssexGeographyLocationSouth Ockendon, Essex, England, United KingdomCoordinates51°31′06″N 0°18′05″E / 51.5182°N 0.3013°E / 51.5182; 0.3013OrganisationCare systemPublic NHSTypeMental healthHistoryOpened1932Closed1994LinksListsHospitals in England South Ockendon Hospital (known locally as The Colony) was a hospital for patients with sev...
English singer (born 1993) Liam PaynePayne in 2023BornLiam James Payne (1993-08-29) 29 August 1993 (age 30)[1]Wolverhampton, West Midlands, EnglandOccupationSingerYears active2008–presentWorksSolo discographyOne Direction discographyChildren1Musical careerGenresPopR&BInstrument(s)VocalsLabelsSycoColumbiaCapitolRepublicMember ofOne DirectionWebsiteliampayneofficial.com Musical artistSignature Liam James Payne (born 29 August 1993) is an English singer. He rose to fame a...
San Antonio Osnovni podaci Država Meksiko Savezna država Oaxaca Opština Villa de Tututepec de Melchor Ocampo Stanovništvo Stanovništvo (2014.) 10[1] Geografija Koordinate 15°57′03″N 97°20′04″W / 15.95083°N 97.33444°W / 15.95083; -97.33444 Vremenska zona UTC-6, leti UTC-5 Nadmorska visina 14[1] m San AntonioSan Antonio na karti Meksika San Antonio je naselje u Meksiku, u saveznoj državi Oaxaca, u opštini Villa de Tututepec de Me...