Dramalı Mahmut Paşa, kısaca Dramalı diye de bilinir, Yunanlar Dramalis diye yazar (y.1770 Drama - 26 Ekim 1822 Gördüş, bugünkü Korinth).
Osmanlı Devleti'nin Drama, Larisa kentleri ile Mora valisidir. Yunan Bağımsızlık Savaşı'nda Yunan isyanını bastırmakla görevlendirilmiş Osmanlı Paşasıdır.
Hayatı ve yükselişi
Kavalalılar Hanedanı'na mensup olan Dramalı Mahmut, 1770'li yıllarda Drama şehrinde doğmuştur. Sultan III. Selim cülûsunun Silahtar Ağası (1779-1783) Halil Mehmet Bey ile Sultan III. Ahmed'in kızı Zeynep Sultan'ın oğludur.
Mısır Hidivi Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın yeğeni olarak Sultan III. Selim döneminde Topkapı Sarayı'nda eğitim görmüş ve 1820 yılında Osmanlı Devleti'nin Drama ve Larisa kentlerinin valisi konumuna ulaşmıştır. Valisi olduğu kentlerde ordularını hazırlayarak Hurşit Paşa ile beraber, Tepedelenli Ali Paşa İsyanı'nı bastırmakla görevlendirilmiştir.[1] Hurşit Paşa'nın gözden düşüp intihar etmesinden sonra II. Mahmud tarafından Mora valiliğine getirilerek Mora'da çıkan Yunan İsyanını bastırmakla görevlendirildi.
Yunan İsyanı
Dramalı Mahmut Paşa, 1821'de Yunan ayaklanmasında, Sultan II. Mahmud tarafından Osmanlı ordularının bölgedeki komutanlığına getirildi. 20.000 kişinin üzerinde bir ordu topladı ve 1822 yılının Temmuz ayında İzdin (Lamya) şehrinden ilerlemeye başladı. 17 Temmuz'da Korinth'i ele geçirdi ve Nafplion'u da ele geçirmek için ilerledi. Nafplion'u kuşatmak için 24 Temmuz'da vardığı Argos'ta bir karargah kurdu.[2] Ancak Yunan kumandan Teodoros Kolokotronis'in kuvvetleri, Korinth ile Argos'u birbirine bağlayan Dervenakia Boğazı'nı ele geçirerek Argos'ta bulunan orduya destek gelmesine engel oldu. Dramalı Mahmut Paşa'nın ordusu Argos'ta açlık ve hastalıklar yüzünden zayıfladı. Bunun üzerine ordu Korinth'e geri çekilmek zorunda kaldı. Dramalı Mahmut Paşa, Korinth'e döndükten bir süre sonra hastalıktan dolayı ölmüştür.[1] Dramalı Mahmut Paşa, 1822'de Korinth'te (o günkü adıyla Gördüş) tifoya bağlı yüksek ateş nedeniyle ölmüştür.
Osmanlı askerleri arasında çıkan salgın hastalıklar, Yunan isyancılar tarafından Osmanlı ordusu yararlanmasın diye yakılmış olan ekili topraklar ve zehirlenmiş sulara karşın Rumeli'den kendisine yardım gelmeyişi, Sultan'ın gözünde yükselmesinden çekinen diğer Osmanlı paşalarının kendisine bilerek yardım etmeyişi, Dramalı Mahmut Paşa'nın Mora'da zafere çok yaklaşmışken yenilmesinde en önemli faktörlerdir. Mora'da kuzeni Kavalalı İbrahim Paşa ile beraber yer aldığı savaşta Dramalı Mahmut Paşa'nın kırk iki bin askerinden sadece altı bini hayatta kalabilmiştir.
Adına Drama'da yapılan Mahmut Paşa Medresesi, 1858 yılında onarım görmüştür. Dramalı Mahmut Paşa'nın evi, Balkan Savaşı'ndan itibaren Drama'da Yunan hükûmet binası olarak hâlâ korunmaktadır. Mahmut Paşa'nın oğlu olan Tahir Bey (daha sonra paşa), Plevne Müdafaası'na katılmıştır. 20. yüzyıl başında Dramalı Mahmut Paşa'nın soyundan gelenler, I. Balkan Savaşı sonrasında Yunanistan'ı terk etmiş, daha sonra Türkiye ve Yunanistan arasında yapılan mübadele ile İstanbul, Samsun ve İzmir gibi Türkiye'nin çeşitli yerlerine dağılmıştır.
Kaynakça
