จักรวรรดิกุษาณะ

จักรวรรดิกุษาณะ कुषाणसाम्राज्यम् (สันสกฤต) Κοϸανο (Bactrian) Βασιλεία Κοσσανῶν (กรีกโบราณ)
ค.ศ. 30–ค.ศ. 375
แผนที่อินเดียในคริสต์ศตวรรษที่ 2 แสดงการขยายตัวของจักรวรรดิกุษาณะ (สีเขียว) ในรัชสมัยพระเจ้ากนิษกะ โดยนักประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่ถือว่าจักรวรรดิได้ขยายอาณาเขตไปทางตะวันออกไกลสู่ที่ราบลุ่มแม่น้ำคงคาตอนกลาง[1] จนถึงพาราณสีในที่ราบลุ่มแม่น้ำสินธุตะวันออก[2][3] หรืออาจไปถึงปาฏลีบุตร[4][5]
เมืองหลวง	ปุรุษปุระ ตักษศิลา มถุรา
ศาสนา	ฮินดู[6] พุทธศาสนา[7] ศาสนาโซโรอัสเตอร์[8]
การปกครอง	ราชาธิปไตย
จักรพรรดิ
• 30–80	กุชุลา กัทผิเสส (ปฐมกษัตริย์)
• 350–375	Kipunada (สิ้นสุด)
ยุคประวัติศาสตร์	สมัยคลาสสิก
• จักรพรรดิกุชุลา กัทผิเสสรวมเผ่าเยฺว่จือเป็นหนึ่งเดียว	ค.ศ. 30
• ถูกพิชิตโดยจักรวรรดิซาเซเนียน จักรวรรดิคุปตะ และชนเผ่าเฮฟทาไลต์	ค.ศ. 375
ก่อนหน้า ถัดไป อาณาจักรอินโด-กรีก อาณาจักรอินโด-พาร์เธีย อินโด-ไซเทีย จักรวรรดิซาเซเนียน จักรวรรดิคุปตะ

ประวัติศาสตร์อิหร่านแผ่นดินใหญ่
กษัตริย์แห่งเปอร์เชีย
ก่อนยุคใหม่
ก่อน อิสลาม ก่อนคริสต์ศักราช ก่อนประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมก่อนเอลาไมท์ 3200–2800 จักรวรรดิเอลาไมท์ 2800–550 แหล่งโบราณคดีบัคเตรีย-มาร์เกียนา 2200–1700 ราชอาณาจักรมานไน ศตวรรษที่ 10-7 จักรวรรดิมีเดีย 728–550 จักรวรรดิอคีเมนียะห์ 550–330 จักรวรรดิซิลูซิด 330–150 ราชอาณาจักรกรีก-บัคเตรีย 250-125 จักรวรรดิพาร์เธีย 248–ค.ศ.  224 หลังคริสต์ศักราช จักรวรรดิกุษาณะ 30–275 จักรวรรดิซาสซานิยะห์ 224–651 จักรวรรดิเฮพธาไลท์ 425–557 เฮพธาไลท์-กุษาณะ 565–670
หลัง อิสลาม อาณาจักรกาหลิป 637–651 จักรวรรดิอุมัยยะฮ์ 661–750 จักรวรรดิอับบาซียะฮ์ 750–1258 จักรวรรดิทาฮิริยะห์ 821–873 ราชวงศ์อาลาวิยะห์ 864–928 จักรวรรดิซัฟฟาริยะห์ 861–1003 จักรวรรดิซามานิยะห์ 819–999 จักรวรรดิไซยาริยะห์ 928–1043 จักรวรรดิไบอิยะห์ 934–1055 จักรวรรดิกาสนาวิยะห์ 975–1187 จักรวรรดิกอร์ 1149–1212 จักรวรรดิเซลจุค 1037–1194 จักรวรรดิควาเรซเมีย 1077–1231 ราชวงศ์คาร์ติยะห์ 1231-1389 จักรวรรดิข่านอิล 1256–1353 ราชวงศ์มุซาฟฟาริยะห์ 1314–1393 ราชวงศ์จุพานิยะห์ 1337–1357 ราชวงศ์จาไลยิริยะห์ 1339–1432 ราชวงศ์เตมือร์ 1370–1506 คารา โคยันลู เตอร์โคมันส์ 1407–1468 อัค โคยันลู เตอร์โคมันส์ 1378–1508 จักรวรรดิซาฟาวิยะห์ 1501–1722* จักรวรรดิโมกุล 1526–1857 ราชวงศ์โฮทาคิ 1722–1738 จักรวรรดิอาฟชาริยะห์ 1736–1750 * หรือ 1736
ยุคใหม่ สสซ = สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต
อัฟกานิสถาน จักรวรรดิดุรรานี 1747–1823 เอมิเรตอัฟกานิสถาน 1823–1929 อิทธิพลของบริติชและรัสเซีย 1826–1919 อิสรภาพและสงครามกลางเมือง 1919–1929 สมัยปกครองของมุฮัมมัดเมดไซ 1929–1973 สาธารณรัฐอัฟกานิสถาน 1973–1978 สาธารณรัฐประชาธิปไตยอัฟกานิสถาน 1978–1992 ประวัติศาสตร์อัฟกานิสถานสมัยปัจจุบัน ตั้งแต่ 1992 ลำดับเหตุการณ์
อาเซอร์ไบจาน อาณาจักรข่านแห่งคอเคซัส 1722–1828 ภายใต้การปกครองของรัสเซีย 1828–1917 สาธารณรัฐประชาธิปไตย 1918–1920 สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต 1920–1991 สาธารณรัฐอาเซอร์ไบจาน ตั้งแต่ 1991
ตุรกี รัฐสุลต่านรูม 1077–1308 จักรวรรดิออตโตมัน 1299–1923 สาธารณรัฐตุรกี ตั้งแต่ 1923
อิหร่าน ราชวงศ์ซานด์ 1750–1794 ราชวงศ์กอญัร 1781–1925 ราชวงศ์ปาห์ลาวี 1925–1979 การปฏิวัติอิหร่าน 1979 รัฐบาลชั่วคราว 1979 สาธารณรัฐอิสลามอิหร่าน ตั้งแต่ 1979
อิรัก อีรักออตโตมัน 1632–1919 กษัตริย์ฮาชิไมท์ 1920–1958 การปฏิวัติและสาธารณรัฐ 1958–2003 สาธารณรัฐอิรัก ตั้งแต่ 2004
ทาจิกิสถาน เอมิเรตบูคารา 1785–1920 สาธารณรัฐประชาชนโซเวียตบุฮารา / อุซเบก 1920–1929 สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอิสระทาจิก 1929 สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตทาจิก 1929–1991 สาธารณรัฐทาจิกิสถาน ตั้งแต่ 1991
อุซเบกิสถาน เอมิเรตบูคารา 1785–1920 สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอุซเบก 1924–1991 อิสรภาพ 1991 สาธารณรัฐอุซเบกิสถาน ตั้งแต่ 1991

จักรวรรดิกุษาณะ (กุชาน หรือ กุษาณ) ทางตะวันตกเฉียงเหนือของอินเดีย (เมืองหลวงของอาณาจักรนี้ปัจจุบันคือเมืองเปศวาร์ ในประเทศปากีสถาน)

อ้างอิง

1. Romila Thapar (2004). Early India: From the Origins to AD 1300. University of California Press. p. 221. ISBN 978-0-520-24225-8.
2. Burton Stein (2010). A History of India. John Wiley & Sons. p. 86. ISBN 978-1-4443-2351-1.
3. Peter Robb (2011). A History of India. Macmillan International Higher Education. p. 55. ISBN 978-0-230-34549-2.^{[ลิงก์เสีย]}
4. Hermann Kulke; Dietmar Rothermund (2016). A History of India. Taylor & Francis. ISBN 978-1-317-24212-3.
5. Di Castro, Angelo Andrea; Hope, Colin A. (2005). "The Barbarisation of Bactria". Cultural Interaction in Afghanistan c 300 BCE to 300 CE. Melbourne: Monash University Press. pp. 1–18, map visible online page 2 of Hestia, a Tabula Iliaca and Poseidon's trident. ISBN 978-1876924393.
6. Bopearachchi 2007, p. 45. sfn error: no target: CITEREFBopearachchi2007 (help)
7. Liu 2010, p. 61. sfn error: no target: CITEREFLiu2010 (help)
8. Golden 1992, p. 56. sfn error: no target: CITEREFGolden1992 (help)

ดูเพิ่ม

• พระเจ้ากนิษกะ