โรงพยาบาลอานันทมหิดล

โรงพยาบาลอานันทมหิดล
Ananda Mahidol Hospital
ประเภท	โรงพยาบาลทหารและโรงพยาบาลทั่วไป
ที่ตั้ง	เลขที่ 35 ถนนพิชัยดาบหัก ตำบลเขาสามยอด อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี รหัสไปรษณีย์ 15000
ข้อมูลทั่วไป
ก่อตั้ง	พ.ศ. 2480
วันเปิดทำการ	6 มกราคม พ.ศ. 2481
สังกัด	กรมแพทย์ทหารบก กระทรวงกลาโหม
ผู้อำนวยการ	พลตรี คิมห์ อิทธิกุล [1]
จำนวนเตียง	306 เตียง[2]
แพทย์	74 คน
บุคลากร	1,016 คน
เว็บไซต์	https://anan-hosp.go.th/

โรงพยาบาลอานันทมหิดล (อังกฤษ: Ananda Mahidol Hospital) (อักษรย่อ: รพ.อ.ป.ร.) สังกัดกรมแพทย์ทหารบก ตั้งอยู่ในตำบลเขาสามยอด อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี เป็นโรงพยาบาลทหารขนาดใหญ่ในส่วนภูมิภาค ให้บริการระดับทุติยภูมิขั้นสูง เป็นโรงพยาบาลแห่งแรกของกองทัพบกไทย ให้บริการทั้งข้าราชการทหารและพลเรือนรวมถึงประชาชนทั่วไป และมีขนาดใหญ่เป็นลำดับที่สามรองจากโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า และโรงพยาบาลค่ายสุรนารี

ศัยภาพของโรงพยาบาล

ในปี 2560 โรงพยาบาลอานันทมหิดล มีการลงทุนเพื่อพัฒนาศักยภาพของโรงพยาบาลในการให้บริการด้านโรคหัวใจมากขึ้น ทั้งการพัฒนาแพทย์ด้านหัวใจ แพทย์สวนหัวใจเพิ่มขึ้น รวมถึงการลงทุนพัฒนาห้องปฏิบัติการสวนหัวใจและหลอดเลือด (Cardiac Catheterization Laboratory) ทำให้มีบุคลากรทางการแพทย์ อุปกรณ์เครื่องมือ และห้อง ที่สามารถดูแลผู้ป่วยด้านหัวใจได้อย่างครบถ้วน

จากเดิมก่อนที่จะพัฒนาศักยภาพด้านโรคหัวใจและสวนหัวใจ ต้องส่งต่อคนไข้ไปรักษาที่กรุงเทพฯ เช่น รพ.พระมงกุฎ หรือส่งไปยังจังหวัดที่มีศักยภาพสูงกว่า เมื่อมีการพัฒนาศักยภาพของ รพ.อานันทมหิดล ขึ้นมาเอง ก็ช่วยให้การดูแลผู้ป่วยในพื้นที่ได้มากขึ้น ลดจำนวนการส่งต่อ ลดปัญหาการเดินทางไกล และการรอคิวนาน^[3]

ประวัติโรงพยาบาล

จอมพล ป.พิบูลสงคราม

ในอดีตจังหวัดลพบุรียังเป็นขนาดจังหวัดเล็ก ชุมชนยังไม่หนาแน่นมากจากบริเวณท่าหินไปถึงท่าโพธิ์ ซึ่งในปีนั้นกระทรวงกลาโหมโดยมี พันเอกหลวงพิบูลสงคราม (ยศขณะนั้น) เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ได้มีดำริที่จะย้ายหน่วยทหารบางส่วนจากกรุงเทพมหานครมาตั้งที่จังหวัดลพบุรี ใน พ.ศ. 2480 พร้อมกับเล็งเห็นว่า เมื่อมีหน่วยทหารและครอบครัวมาตั้งรกรากมากขึ้นในจังหวัดลพบุรี หากมีการเจ็บป่วยก็ย่อมเป็นปัญหาใหญ่ทางการรักษาพยาบาลจึงได้คิดวางแนวทางที่จะตั้งโรงพยาบาลไว้ในจังหวัดลพบุรีอีกแห่งหนึ่ง เพื่อรองรับการแก้ปัญหาการเจ็บไข้ได้ป่วยของทหาร, ครอบครัว, ประชาชนและพลเรือนในจังหวัดลพบุรี รวมทั้งจังหวัดใกล้เคียง เพราะในระยะเวลานั้นทั้งจังหวัดสิงห์บุรี, จังหวัดเพชรบูรณ์, จังหวัดสระบุรี และจังหวัดลพบุรียังไม่มีโรงพยาบาลประจำจังหวัด นับว่าเป็นความคิดที่รอบคอบในการวางแผนระยะยาวในสมัยนั้น ดังนั้นโรงพยาบาลอานันทมหิดลก็ได้เริ่มก่อสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2480 และแล้วเสร็จในปีถัดมาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล มีพระมหากรุณาธิคุณเสด็จฯ มากระทำพิธีเปิดเป็นปฐมฤกษ์ เมื่อวันที่ 6 มกราคม พ.ศ. 2481 ซึ่งเป็นวันเดียวกันกับวันเปิดค่ายสมเด็จพระนารายณ์มหาราช

พ.ศ. 2481 โรงพยาบาลอานันทมหิดล ได้เปิดดำเนินการโดยสามารถให้การพยาบาลแก่ผู้ป่วยไม่เกิน 200 เตียงตัวอาคารของโรงพยาบาลไม่สามารถสร้างเสริมให้ครบตามแผนได้ เนื่องจากเกิดสงครามมหาเอเชียบูรพา จึงมีเพียงอาคารศัลยกรรมหนึ่งหลังอายุรกรรมหนึ่งหลังและสูตินรีเวชกรรมหนึ่งหลังเท่านั้น

พ.ศ. 2482 พลตรี หลวงพิบูลสงคราม ซึ่งดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมและผู้บัญชาการทหารบกในขณะนั้น ก็ได้มองเห็นว่าประเทศไทยยังขาดบุคลากรด้านการแพทย์อีกมากมาย จึงได้วางแผนผลิตแพทย์ชั้นหนึ่งภายใต้โครงการร่วมกันระหว่างกระทรวงกลาโหมและกระทรวงมหาดไทยให้กรมแพทย์ทหารบกจัดตั้งโรงเรียนเสนารักษ์เพื่อผลิตนายแพทย์ทหารไว้ใช้ในการสงคราม เป็นการเตรียมพร้อมกำลังพลในด้านการแพทย์ และความประสงค์ในอันดับต่อมาก็คือการกระจายแพทย์แผนปัจจุบันชั้นหนึ่งออกไปสู่ชนบททั่วประเทศโครงการผลิตแพทย์จากโรงพยาบาลอานันทมหิดลซึ่งนับว่าเป็นโรงเรียนแพทย์แห่งที่สอง แต่เป็นที่น่าเสียดายที่ผลผลิตไม่สามารถดำเนินการได้ตามโครงการ เพราะการผลิตแพทย์ไม่เหมือนกับการผลิตบุคลากรอื่น ดังนั้นเมื่อจบโครงการจึงสามารถผลิตบุคลากรสำเร็จออกมาเป็นแพทย์ได้เพียง 167 คน

พ.ศ. 2486 เนื่องจากสงครามมหาเอเชียบูรพาได้ทวีความรุนแรงขึ้น ประเทศไทยเข้าร่วมเป็นพันธมิตรกับประเทศอังกฤษ กองทัพไทยต้องส่งทหารเข้าร่วมในการรบด้วย เช่น กองทัพพายัพทำให้ทหารต้องเจ็บป่วยและบาดเจ็บมาก โรงพยาบาลในเขตแนวหน้าและเขตหลังคือกองพยาบาลมณฑลที่ 1 (โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า) ไม่สามารถรับผู้ป่วยได้เพียงพอ กรมเสนารักษ์กรมแพทย์ทหารบกจึงได้ดำเนินการปรับปรุงโรงพยาบาลอนันทมหิดล เพื่อให้มีขีดความสามารถรับทหารป่วยเจ็บเพิ่มขึ้นและจัดตั้งศูนย์พักฟื้นทหารป่วยเจ็บของกองทัพบก อีกทั้งได้อาคารชั่วคราวขึ้น 4 หลัง แต่ละหลังรับผู้ป่วยได้ 200 เตียง รวมอาคารเดิมแล้วสามารถรับผู้ป่วยได้ถึง 1,000 เตียง

พ.ศ. 2514 ในการรับผู้ป่วยที่ส่งกลับจากโรงพยาบาลประจำถิ่นและหน่วยสนับสนุนทางการแพทย์ในเขตหน้าและในพื้นที่การรบ จากภารกิจซึ่งต้องสนับสนุนกองทัพบกตลอดมา รวมทั้งการต้องดูแลทหาร, ครอบครัวและพลเรือนที่เจ็บป่วยเป็นจำนวนมากในพื้นที่จังหวัดลพบุรี พันเอกยง วัชระคุปต์ ผู้อำนวยการ ได้เสนอแผนและโครงการต่อกองทัพบกขออนุมัติสร้างอาคารใหม่ 6 ชั้น ซึ่งมีสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ครบสมบูรณ์ภายในอาคารเดียวกันและได้รับความเห็นชอบสนับสนุนจาก พลเอกสุรกิจ มัยลาภ (เสนาธิการทหารบกขณะนั้น) จัดสรรงบประมาณและกรุณามาเป็นประธานในพิธีวางศิลาฤกษ์เมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2514 เวลา 18.30 น. อาคาร 6 ชั้น ใช้เวลาในการก่อสร้าง 5 ปีเศษ ใช้งบประมาณ 50 กว่าล้านบาท เมื่อสร้างเสร็จเรียบร้อยแล้วนับว่าเป็นโรงพยาบาลระดับโรงพยาบาลทั่วไปที่ทันสมัยที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย

รายชื่อผู้อำนวยการโรงพยาบาลอานันทมหิดล

รายนาม	ปีที่ดำรงตำแหน่ง
พ.อ.พระพิทักษ์อาพาธพล พ.อ.หลวงวินิจเวชการ พ.อ.ขุนจรัสโยธารักษ์ พ.อ.ขุนพิมลนพรัตน์ พ.อ.พนม บุญนิยม พ.อ.อภัย รักแผน พ.อ.พัฒน์ วงษ์สนิท พ.อ.ประดิษฐ์ ตู้จินดา (พล.ต.) พล.จ.สิริ สุวัณณะสังข์ พ.อ. (พ) บุญยัง เวชบูล (พล.ต.) พ.อ. (พ) ผิน ทรัพย์สาร พ.อ. (พ) แสวง ไพทีกุล (พล.ต.) พ.อ. (พ) ยง วัชระคุปต์ (พล.ท.) พ.อ. (พ) สมาน หัชยกุล (พล.ต.) พล.ต.วราภรณ์ อิศรางกูล ณ อยุธยา พล.ต.สิงหา เสาวภาพ (พล.อ.) พล.ต.ชนะ แย้มบุญเรือง (พล.ท.) พล.ต.อมฤต ณ สงขลา (พล.ท.) พล.ต.ปัญญา อยู่ประเสริฐ (พล.ท.) พล.ต.ธรรมนูญ ยงใจยุทธ พล.ต.ทวีวุฒิ เหราบัตย์ พล.ต.ณรงค์ วัยวุฒิ พล.ต.ปรียพาส นิลอุบล (พล.ท.) พล.ต.จุลเทพ ธีระธาดา พล.ต.สวง ไพบูลย์ พล.ต.ชัยโรจน์ ธรรมศารทูล พล.ต.ชายชาญ ตาตะนันทน์ พล.ต.รณวิทย์ อุปถัมภ์นรากร พล.ต.ประดิษฐ์ ลิ้มไพบูลย์ พล.ต.พรเลิศ จำเรียง พล.ต.ดิตถ์ สิงหเสนี พล.ต.สุรพงศ์ ปราการรัตน์ พล.ต.ไตรโรจน์ ครุธเวโช พล.ต.สาโรช เขียวขจี พล.ต.วิสุทธิ์ ศรีจันทราพันธุ์ พล.ต.นิมิตร์ สะโมทาน พล.ต.ชัชวาล บูรณรัช พล.ต.สุพัษชัย เมฆะสุวรรณดิษฐ์ พล.ต.ชัชชัย เต็มยอด พล.ต.ชูสิทธิ์ ศรีอุทโยภาส พล.ต.อำนวย เติมเกาะ พล.ต.ณัฐนนท์ ภุคุกะ	พ.ศ. 2481 - 2482 พ.ศ. 2482 - 2487 พ.ศ. 2487 - 2488 พ.ศ. 2488 - 2489 พ.ศ. 2489 - 2491 พ.ศ. 2491 - 2493 และ พ.ศ. 2497 - 2498 พ.ศ. 2493 - 2495 ,พ.ศ. 2498 - 2499 ,พ.ศ. 2503 - 2506 (พ.อ. (พ)) พ.ศ. 2496 - 2497 พ.ศ. 2499 - 2503 พ.ศ. 2506 - 2507 พ.ศ. 2507 - 2509 พ.ศ. 2509 - 2510 พ.ศ. 2510 - 2515 พ.ศ. 2515 - 2516 พ.ศ. 2516 - 2520 พ.ศ. 2520 - 2524 พ.ศ. 2524 - 2526 พ.ศ. 2526 - 2527 พ.ศ. 2527 - 2531 พ.ศ. 2531 - 2532 พ.ศ. 2532 - 2533 พ.ศ. 2533 - 2535 พ.ศ. 2535 - 2536 พ.ศ. 2536 - 2538 พ.ศ. 2538 - 2541 พ.ศ. 2541 - 2544 พ.ศ. 2544 - 2546 พ.ศ. 2546 - 2548 พ.ศ. 2548 - 2551 พ.ศ. 2551 - 2552 พ.ศ. 2552 - 2553 พ.ศ. 2553 - 2555 พ.ศ. 2555 - 2556 พ.ศ. 2556 - 2557 พ.ศ. 2557 - 2559 พ.ศ. 2559 - 2560 พ.ศ. 2560 - 2561 พ.ศ. 2561 - 2562 พ.ศ. 2562 - 2564 พ.ศ. 2564 - 2565 พ.ศ. 2565 - 2566 พ.ศ. 2566 - ปัจจุบัน

การฝึกอบรมหรือเป็นสถาบันสมทบในการฝึกอบรม

โรงพยาบาลอานันทมหิดล เป็นสถานที่ฝึกอบรมแพทย์เพิ่มพูนทักษะ ซึ่งได้รับอนุมัติจากแพทยสภาและเป็นสถานที่ฝึกปฏิบัติงานทางคลินิกของนักเรียนพยาบาล วิทยาลัยพยาบาลกองทัพบกชั้นปีที่ 4 และนักเรียนนายสิบเหล่าแพทย์ นอกจากนี้ ยังเป็นสถานที่ฝึกปฏิบัติงานของนักศึกษาในสาขาที่เกี่ยวกับงาน ทางสาธารณสุขด้านต่าง ๆ เช่น งานกายภาพบำบัด งานพยาธิวิทยา งานเวชระเบียน เป็นต้น  

อ้างอิง

1. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้นายทหารรับราชการ ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 141 ตอนพิเศษ 262 ง 21 กันยายน พ.ศ. 2567
2. "ระบบรายงานทรัพยากรสาธารณสุข". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-01-10. สืบค้นเมื่อ 2010-02-09.
3. https://mgronline.com/qol/detail/9600000085231

แหล่งข้อมูลอื่น

• โรงพยาบาลอานันทมหิดล เก็บถาวร 2010-08-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ โรงพยาบาลอานันทมหิดล
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

14.848785°N 100.663272°E / 14.848785; 100.663272