เหรียญปราบฮ่อ เป็นสร้างในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ใช้อักษรย่อ ร.ป.ฮ. โปรดเกล้าฯ เป็นเหรียญราชอิสริยาภรณ์ขึ้นเพื่อเป็นบำเหน็จความดีความชอบแก่ผู้ไปราชการสงครามปราบฮ่อเมื่อปีพ.ศ. 2427
ลักษณะ
เป็นเหรียญเงินรูปกลม ด้านหน้าเป็นพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระพักตร์เสี้ยว ผินพระพักตร์ไปทางซ้าย มีพวงมาลัยรองรับ เบื้องบนเป็นแถวอักษรตามแนวขอบเหรียญเป็นข้อความ "จุฬาลงกรณ บรมราชาธิราช" ด้านหลังเป็นรูปพระสยามเทวาธิราชทรงช้างถือพระแสงของ้าว มีควาญอยู่ท้ายช้างคนหนึ่ง รองรับด้วยกลุ่มแพรแถบ เบื้องบนของรูปนั้นมีอักษรตามแนวขอบเหรียญเป็นข้อความ "ปราบฮ่อ ๑๒๓๙ ๑๒๔๗ ๑๒๔๙" เหรียญนี้ใช้ห้อยกับแพรแถบสีดำริมสีเหลือง ขนาดกว้าง 2.5 เซนติเมตร ที่แพรแถบประดับเข็มบอกปีจุลศักราชที่มีการปราบฮ่อ ได้แก่ "๑๒๓๙" (พ.ศ. 2420) "๑๒๔๗" (พ.ศ. 2428) และ "๑๒๔๙" (พ.ศ. 2430) ใช้ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย เข็มปีจุลศักราชที่ประดับบนแพรแถบจะประดับให้สำหรับผู้ที่ไปราชการสงครามปราบฮ่อแต่ละคราว ๆ ไป เหรียญนี้ไม่มีการกำหนดอัตราการพระราชทาน ผู้ได้รับพระราชทานเหรียญนี้จะไม่ได้รับประกาศนียบัตรกำกับ แต่จะได้รับการประกาศชื่อลงในราชกิจจานุเบกษา ปัจจุบันเหรียญนี้พ้นสมัยการพระราชทานแล้ว[1]
การผลิตเหรียญ
รัฐบาลสยามได้ว่าจ้างให้บริษัทบีกริมแอนด์โกผลิตเหรียญปราบฮ่อที่ประเทศเยอรมนี โดยมีจำนวนผลิตเพียง 500 เหรียญ เมื่อปี พ.ศ. 2436 และได้จัดส่งมายังประเทศสยามในปีถัดมา และได้เริ่มพระราชทานแจกเป็นระยะ ๆ โดยเริ่มพระราชทานครั้งแรกเมื่อวันที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2441 จำนวน 49 คน[2]
อ้างอิง