Województwo brzeskie, później brzeskokujawskie (łac. Palatinatus Brestensis) – jednostka terytorialna Korony Królestwa Polskiego, później Rzeczypospolitej Obojga Narodów, tworząca prowincję wielkopolską. Istniało od XIV wieku do 1793 r., obejmowało powierzchnię 3000 km²[potrzebny przypis], posiadało 5 powiatów. Siedzibą wojewody był Brześć Kujawski, a sejmiki ziemskie odbywały się w Radziejowie.
Województwo brzeskie utworzono w XIV w. Po unii lubelskiej dla odróżnienia od brzeskolitewskiego nazwane brzeskokujawskim.
Terytorium
Było to jedno z najmniejszych województw I Rzeczypospolitej – liczyło tylko 60 mil², ale jednocześnie najgęściej zaludnione.
Obecnie obszar ten wchodzi w skład woj. kujawsko-pomorskiego[a].
Administracja
Senatorów większych posiadało województwo 3, którymi byli: biskup kujawski oraz wojewoda i kasztelan brzeskokujawscy; mniejszych senatorów także 3, to jest kasztelanów: kruszwickiego, kowalskiego i konarskokujawskiego.
Sejmiki odbywały się wspólnie dla województw inowrocławskiego i brzeskokujawskiego w Radziejowie. Województwo przestało istnieć po II rozbiorze Polski.
Powiaty województwa brzeskokujawskiego wg Adolfa Pawińskiego[3]
| Powiat
|
Powierzchnia w mil²
|
Powierzchnia w km²
|
| powiat brzeskokujawski (brzeski)
|
19,57
|
1077,94
|
| powiat kowalski
|
11,32
|
623,56
|
| powiat kruszwicki (kruświcki)
|
6,26
|
345,05
|
| powiat przedecki
|
9,03
|
498,59
|
| powiat radziejowski
|
13,30
|
732,83
|
| Razem (województwo) Σ
|
59,48
|
3276,97
|
Symbolika
Herb był taki sam jak województwa inowrocławskiego, to jest pół orła czarnego i pół lwa czarnego, grzbietami do siebie obróconych i zwieńczonych jedną koroną na polu złotym. Mundurem posłów sejmowych był kontusz karmazynowy, a wyłogi i żupan granatowe, poza sejmem zaś odwrotnie: kontusz granatowy, a wyłogi i żupan karmazynowe.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
