Władysław Wojciech Nowakowski (ur. 23 kwietnia 1916 w Kołaczycach, zm. 26 kwietnia 1980 w Bielsku-Białej) – inżynier, konstruktor szybowcowy.
Życiorys
Syn Władysława[1], nauczyciela. Ukończył szkołę powszechną w Czudcu, następnie do 1930 uczył się w I Gimnazjum Męskim w Rzeszowie[2]. W 1934 r. zdał egzamin maturalny w Liceum Państwowym we Lwowie i rozpoczął studia na kierunku lotniczym Politechniki Lwowskiej, które ukończył w 1939 r. uzyskując tytuł magistra inżyniera[3].
W latach 1940–1941 pracował jako konstruktor w Lwowskich Warsztatach Lotniczych, a następnie w Zakładach Szybowcowych Nr 5[4]. Do końca II wojny światowej pracował w Krakowie w biurze konstrukcyjnym firmy Solvay. Pod koniec wojny trafił do obozu koncentracyjnego w Płaszowie[3].
Po wojnie, mieszkając w Krakowie, rozpoczął wykłady na Wydziale Komunikacji Akademii Górniczo-Hutniczej. W rok później, ówczesny szef Instytutu Szybownictwa, inż. Rudolf Weigl zaproponował mu współpracę. Młody zespół inżynierów-konstruktorów (Marian Gracz, I. Kaniewska, T. Kostia, Franciszek Kotowski, Rudolf Matz, Piotr Mynarski, Justyn Sandauer, Marian Wasilewski, Roman Zatwarnicki, i konstruktor Józef Niespał) przyczynił się do powstania po II wojnie polskich szybowców i rozwoju sportu szybowcowego.
W 1948 r. został awansowany na stanowisko dyrektora Instytutu Szybownictwa (przemianowanego następnie na Szybowcowy Zakład Doświadczalny), które pełnił do 1977 r.[5]
Przez dłuższy czas łączył pracę konstruktora z funkcją wykładowcy na AGH w Krakowie. Był inicjatorem powołania Liceum Lotniczego w Bielsku-Białej, prowadził tam zajęcia z młodzieżą. Był autorem publikacji książkowych. Współorganizował Centralną Szkołę Instruktorów Szybownictwa w Aleksandrowicach[3]. Brał udział w pracach Ligi Lotniczej, Ligi Przyjaciół Żołnierza, Ligi Obrony Kraju oraz Aeroklubu PRL, zasiadał w Radzie i Komisji Szybowcowej APRL. Na forum Międzynarodowej Organizacji Naukowo-Technicznej Szybownictwa (OSTIV) propagował polską technikę szybowcową[4].
W 1952 r. otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia (zespołową) za opracowanie konstrukcji szybowców „Mucha”, „Jastrząb”, „Nietoperz”, „Sęp”, „Kaczka” i „Jaskółka”[6][3].
W latach 1954–1955 przebywał w Chińskiej Republice Ludowej, gdzie brał udział w organizacji i rozwoju chińskiego szybownictwa, za co otrzymał Chińską Gwiazdę Przyjaźni[4].
Pracując jako szef SZD odwiedzał biuro konstrukcyjne i swymi uwagami przyczyniał się do sukcesów konstrukcyjnych powstających tam szybowców. Pierwszą jego konstrukcją był IS-1 Sęp, ostatnią jego pracą był szybowiec SZD-22 Mucha Standard, projektowany specjalnie na Mistrzostwa Świata w Lesznie w roku 1958 (zwyciężył na niej Adam Witek).
W zakresie konstrukcji interesował się szczególnie bezogonowcami, będąc współkonstruktorem SZD-6 Nietoperz i popierając następną konstrukcje, jaką był SZD-13X Wampir i SZD-20X Wampir2.
Był współautorem (ze swoim uczniem Andrzejem Abłamowiczem) podręcznika pilotażu szybowcowego Podręcznik pilota szybowcowego (1967, rozdz. I: Aerodynamika i mechanika lotu), Podstawowe wiadomości z teorii lotu (1953), Aerodynamika i mechanika lotu (1970), Podstawy aerodynamiki i mechaniki lotu (1980)[5].
W 1977 r. przeszedł na emeryturę.
Zmarł 26 kwietnia 1980 r., kilka dni po swych 64 urodzinach. Pochowany w Bielsku-Białej.
Ordery i odznaczenia
Przypisy
- ↑ a b M.P. z 1955 r. nr 98, poz. 1342 „za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie transportu drogowego i lotniczego”.
- ↑ Skrzydlata Polska 1982 ↓, s. 10.
- ↑ a b c d Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9, s. 108-109
- ↑ a b c Nowakowski Władysław Wojciech [online], www.samolotypolskie.pl [dostęp 2018-10-20] .
- ↑ a b Nowakowski Władysław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-10-20] .
- ↑ Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 2024-07-30. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-07-30].
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 95, poz. 178 „w uznaniu zasług przy organizacji administracji państwowej oraz za gorliwą i wydajną pracę”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 125, poz. 1624 - Uchwała Rady Państwa z dnia 14 lipca 1955 r. nr 0/1128 - na wniosek Ministra Transportu Drogowego i Lotniczego.
Bibliografia
