Tramwaj wodny w Gdańsku

Tramwaj wodny w Gdańsku

tramwaj wodny
Statek Sonica I w pobliżu Targu Rybnego
Państwo	Polska
Lokalizacja	Gdańsk
Organizator	ZTM w Gdańsku
Operator	Żegluga Gdańska
Liczba linii	3 (2006–2011) 5 (2012) 2 (2013–2019)
Roczna liczba pasażerów	65 627 (2018)

Tramwaj wodny w Gdańsku – sieć linii tramwaju wodnego, organizowanych przez Zarząd Transportu Miejskiego w Gdańsku w latach 2006–2019, pływający po wodach śródlądowych Gdańska, a do końca sezonu letniego 2012 także między Gdańskiem, Sopotem i Helem. Połączenia, obsługiwane przez Żeglugę Gdańską, funkcjonowały w sezonie letnim, od maja do września.

Historia

Lata 2006–2012

Gdańska żegluga śródlądowa w tej formie została reaktywowana w 2006, dzięki porozumieniu władz Gdańska, Sopotu i Helu. Połączenia, organizowane przez miejskiego przewoźnika (ZTM w Gdańsku) i obsługiwane przez wyłonioną w przetargu Żeglugę Gdańską, funkcjonowały na trasach Gdańsk – Hel, Sopot – Hel i Gdańsk – Sopot, wykonując 3–4 kursy dziennie^[1]. Połączenia okazały się bardzo dobrym pomysłem, w pierwszym roku z połączeń skorzystało z nich 165 tysięcy pasażerów^[2]. W 2008 wybrane rejsy do Sopotu zaczęły zatrzymywać się przy nabrzeżu w Nowym Porcie^[3]. Większe zmiany miały miejsce w 2009. Uruchomiono połączenie Gdańsk – Wyspa Sobieszewska, jednocześnie, z powodu zbyt wysokich kosztów, zlikwidowano rejsy z Gdańska do Sopotu^[4]. Taka sieć połączeń funkcjonowała do 2012. Po sezonie letnim 2012, z powodu wycofania się z finansowania rejsów przez miasto Hel i samorząd województwa pomorskiego oraz rosnących kosztów władze Gdańska i Sopotu zrezygnowały z finansowania tych połączeń^[5]. W następnym roku Żegluga Gdańska ponownie uruchomiła rejsy na Hel, tym razem w charakterze komercyjnym^[6].

Lata 2012–2019

Pierwsze plany uruchomienia rejsów po wodach śródlądowych Gdańska pojawiły się w 2009. Proponowano uruchomienie połączeń z centrum Gdańska do Świbna^[7]. Dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 2007-2013 (fundusze Unii Europejskiej), w ramach projektu „Program ożywienia dróg wodnych w Gdańsku”^[8], w 2012 uruchomiono połączenia na trasie Żabi Kruk – Westerplatte (wybrane rejsy do Latarni Morskiej – F5) oraz Targ Rybny – Narodowe Centrum Żeglarstwa (F6)^[9]. W wyniku przetargu obsługę tych linii przejęła Żegluga Gdańska. W tym celu z Sankt Petersburga zostały zakupione 2 używane jednostki: Sonica i Sonica I, mogące pomieścić 50 pasażerów i 5 rowerów^[10][11], a także wybudowano 10 przystanków i 3 przystanie^[12]. W 2012 roku przewiozły one 11 375 osób i 270 rowerów, a w roku 2013, tylko w okresie od 1 maja do 20 sierpnia ponad 20 tysięcy pasażerów oraz 354 rowery^[13].

W 2015 połączenie do Narodowego Centrum Żeglarstwa zostało wydłużone o dodatkowy przystanek w Sobieszewie, przy jednoczesnym zachowaniu dotychczasowej przystani końcowej^[14]. Rok później linię F5 wydłużono do Brzeźna^[15]. Wtedy też zmieniono trasę linii F6 na Targ Rybny – Narodowe Centrum Żeglarstwa – Sobieszewo^[16]. Dalsze zmiany miały miejsce w 2018, wraz z zakończeniem projektu „Program ożywienia dróg wodnych w Gdańsku”. Wtedy to zaprzestano obsługi części przystanków tramwaju wodnego (m.in. na Stogach)^[17]. Dodatkowo uruchomiono przedsprzedaż internetową (do 50% miejsc na statku) oraz sprzedaż przekąsek na pokładzie statku. Ponadto kursowanie statków na odcinkach do Brzeźna i Sobieszewa zapoczątkowano już 1 maja i realizowano do 16 września, ale do 22 czerwca i od 3 września linie F5 i F6 funkcjonowały wyłącznie w weekendy. W sezonie letnim liczba kursów na linii F5 wzrosła z 3 do 6 (obsługa statkami Sonica i Sonica I)^[11], a trasę do Sobieszewa zaczął obsługiwać statek m/s Elżbieta, mogący przewieźć 140 pasażerów^[17].

Frekwencja w gdańskich tramwajach wodnych w latach 2012–2018[18]
Rok	Liczba pasażerów	Liczba rowerów
2012	11375	270
2013	25794	488
2014	31801	587
2015	43885	921
2016	47240	1225
2017	48367	1477
2018	65627	2451

Z biegiem lat koszty utrzymania połączeń rosły (miasto musiało dopłacać nawet 2 mln złotych)^[19]. Z powodu pandemii COVID-19 w Polsce, w 2020 rozpoczęcie sezonu żeglugowego przełożono na lipiec^[20], a następnie odwołano całkowicie^[21]. We wrześniu 2020 wygasła umowa między miastem a przewoźnikiem – Żeglugą Gdańską. Nie została ona przedłużona z powodu nieopłacalności połączeń, wobec czego zostały one zlikwidowane^[19].

Połączenia

Lata 2006–2012

Linia	Trasa
F1[22]	Gdańsk – Hel
F2[23]	Sopot – Hel
F3[1]	Gdańsk – Hel Funkcjonowała do 2009
F4[24]	Gdańsk – Sobieszewo Funkcjonowała od 2009

Lata 2012–2019

Linia	Trasa
F5[25]	Żabi Kruk – Zielony Most – Targ Rybny – Wiosny Ludów – Nabrzeże Zbożowe – Twierdza Wisłoujście – Westerplatte – Latarnia Morska – Brzeźno Stan na 2016
F6[26]	Targ Rybny – Wiosny Ludów – Sienna Grobla – Tamka – Stogi-Górki Zachodnie – Narodowe Centrum Żeglarstwa – Sobieszewo Stan na 2016

Galeria

Jednostki pływające

Statek Marina na Motławie w Gdańsku

Statek Elżbieta

Statek Smiltyne

Przystanki wodne

Przystanek Targ Rybny

Przystanek Nabrzeże Zbożowe

Przystanek Westerplatte

Zobacz też

• Tramwaj wodny ZKM w Gdyni

Przypisy

1. TRAMWAJ WODNY GDAŃSK-SOPOT-HEL [online], web.archive.org [dostęp 2022-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2006-07-01] .
2. Tramwaj – strzał w dziesiątkę! [online], trojmiasto.pl, 4 września 2006 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
3. Tramwaje wodne ruszają na Zatokę [online], trojmiasto.pl, 28 kwietnia 2008 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
4. Tramwaj wodny rusza w maju [online], trojmiasto.pl, 18 kwietnia 2009 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
5. Gdański tramwaj nie popłynie. Gdynia: nasz na pewno [online], trojmiasto.pl, 1 marca 2013 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
6. W weekend wystartują rejsy na Hel [online], trojmiasto.pl, 24 kwietnia 2013 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
7. Tramwajem wodnym po Gdańsku [online], trojmiasto.pl, 10 grudnia 2008 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
8. Tramwaj wodny popłynie przez Gdańsk od 2012 r. [online], trojmiasto.pl, 17 marca 2011 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
9. Startują nowe przystanie dla wodniaków w Gdańsku [online], trojmiasto.pl, 31 maja 2012 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
10. Tramwaje wodne wypłynęły już na Motławę [online], trojmiasto.pl, 5 czerwca 2012 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
11. Tramwaje wodne z gastronomią i biletami przez internet [online], trojmiasto.pl, 5 kwietnia 2018 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
12. Tramwaje wodne za ponad 7 mln zł ruszą w rejsy 1 maja [online], trojmiasto.pl, 13 kwietnia 2015 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
13. Maciej Sandecki: Rekordowy sezon turystyczny na Pomorzu. Tak dobrze tu jeszcze nie było. gazeta.pl, 2013-09-06. [dostęp 2013-10-05].
14. Tramwaj wodny znów ma pływać do Sobieszewa [online], trojmiasto.pl, 17 czerwca 2015 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
15. Od soboty tramwajem wodnym do falochronu [online], trojmiasto.pl, 28 lipca 2016 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
16. W weekend ruszają tramwaje wodne. Jest kilka niespodzianek [online], trojmiasto.pl, 27 kwietnia 2017 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
17. Mniej przystanków tramwaju wodnego [online], trojmiasto.pl, 16 czerwca 2018 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
18. O 100 proc. drożeją bilety na miejskie tramwaje wodne [online], trojmiasto.pl, 28 marca 2019 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
19. Co dalej z tramwajem wodnym? [online], trojmiasto.pl, 27 kwietnia 2021 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
20. ZTM Zarząd Transportu Miejskiego [online], ztm.gda.pl [dostęp 2022-02-01] .
21. Letni sezon bez tramwajów wodnych [online], trojmiasto.pl, 24 czerwca 2020 [dostęp 2022-02-01]  (pol.).
22. ZTM Gdańsk » Rozkłady jazdy [online], web.archive.org, 6 sierpnia 2012 [dostęp 2022-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-06] .
23. ZTM Gdańsk » Rozkłady jazdy [online], web.archive.org, 6 sierpnia 2012 [dostęp 2022-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-06] .
24. ZTM Gdańsk » Rozkłady jazdy [online], web.archive.org, 6 sierpnia 2012 [dostęp 2022-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-06] .
25. ZTM Gdańsk » Rozkłady jazdy [online], web.archive.org, 3 sierpnia 2016 [dostęp 2022-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-03] .
26. ZTM Gdańsk » Rozkłady jazdy [online], web.archive.org, 8 sierpnia 2016 [dostęp 2022-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-08] .