Tajfuny – polski zespół instrumentalny i wokalno-instrumentalny, powstały w październiku 1963 roku w warszawskimKlubie „Stodoła” na bazie Big Beat Sextetu. Wzorował się na zagranicznych grupach gitarowych, takich jak: The Shadows, The Ventures, Outlaws i The Spotnicks. W swoim repertuarze oprócz kompozycji własnych i współpracujących z zespołem kompozytorów (Sadowski, Korzyński, Loranc) miał również opracowania najróżniejszych tematów muzycznych[1], m.in. polskie wersje piosenek Cliffa Richarda (It’ll Be Me – Kiedy będziesz moją, When The Girl In Your Arms – Gdybyś ją tylko znał, Lucky Lips – Takie nic) w wykonaniu Janusza Godlewskiego[2].
Repertuar? Początkowo rzeczywiście królowały w nim utwory instrumentalne „pożyczane” od Niebiesko-Czarnych (Głos prerii) czy francuskich Les Chaussettes Noires (Czas rozmowy), potem zdarzały się przeróbki przebojów Fogga (Bluzeczka zamszowa) i Mirskiej (Zachodni wiatr), surfy Sadowskiego (Tramwaj numer 24, Na kosmodromie), a także, traktowane wyłącznie jako ciekawostki muzyczne, wspólne nagrania z polskim Murzynem Janem Florczykiem (Dlaczego niedźwiedź w zimie śpi?, BeatlesowskieYesterday, czyli Zwykły dzień w 1966) oraz występy wokalne perkusisty Tumidajskiego (Barwy uśmiechu, rok później). Bez wątpienia warte uwagi i godne pochwały są w repertuarze Tajfunów kompozycje Kendelewicza: Sezam otwarty, Pod niebem takim jasnym (dla Florczyka), Bo róża też kolce ma, Przejdźmy wreszcie na ty (dla Gąssowskiego). Dużo dała Tajfunom przyjaźń i współpraca z Maciejem Kossowskim i Zbigniewem Bizoniem, którzy w 1967 tak szybko zaopiekowali się warszawskim zespołem, że błyskawicznie zdominowali trójkę instrumentalistów. Nic więc dziwnego, że z początkiem następnego roku Tajfuny przekształciły się w Bizony – formację, której styl i repertuar wyznaczał oczywiście Bizoń
Dariusz Michalski, [Trzysta tysięcy gitar nam gra. Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej – lata 1958–1973, Iskry, Warszawa 2014]
Dlaczego Tajfuny? Nazwa wiązała mi się z burzowym charakterem naszej muzyki, z resztą naszym pierwszym przebojem było Przed Burzą. Na pewno chcieliśmy odciąć się, przynajmniej nazwą, od kolorowych zespołów, od Czerwono-Czarnych i Niebiesko-Czarnych. Tajfuny zostały przegłosowane przez kolegów, którzy również proponowali swoje nazwy
Bohdan Kendelewicz, [Dariusz Michalski: Trzysta tysięcy gitar nam gra, Iskry Warszawa 2014]
Mimo iż grupa wykonywała głównie utwory instrumentalne, szybko zdobyła popularność w całym kraju za sprawą której umożliwiono jej rejestrację pierwszych nagrań radiowych i płytowych (także tych, które trzeba było nagrać ze względu na potrzeby komercyjnego rynku), co miało miejsce wiosną 1964 roku[1]. Po radiowym sukcesie nagrań Białe wzgórza i Zwrotnik Raka nawiązujących brzmieniem do zachodnich zespołów gitarowych Tajfuny wraz z J. Godlewskim wystąpiły na II KFPP w Opolu[1].
Sukces odniesiony u boku największych gwiazd piosenki oraz entuzjastyczne przyjęcie serii lipcowych i sierpniowych koncertów w sopockim „Non Stopie” i w Halii Gwardii zaowocowały wieloma propozycjami ze strony piosenkarzy, którzy szukali zespołu akompaniującego[1]. Zespół objechał Polskę z programem Zgaduj Zgaduli i towarzyszył Helen Shapiro[2] w jej krajowym tournée. I miejsce w plebiscycie miesięcznika Jazz na najpopularniejszych wykonawców 1964 roku w którym grupa wyprzedziła Niebiesko-Czarnych stanowiło pomyślne podsumowanie roku[3].
W 1965 roku zespół zarejestrował kolejne utwory w Polskim Radio. Sesja nagraniowa zaowocowała przebojami: Rozstanie z morzem (inaczej Zachodni wiatr), Stalowa woda, Sezam otwarty. Od wiosny do jesieni 1965 r. muzycy zespołu często nagrywali i występowali pod nazwą Ricercar 64. Była to nazwa ansamblu Andrzeja Korzyńskiego.
W czerwcu w 1966 roku grupa wystąpiła na IV KFPP w Opolu ze swoim nowym wokalistą Janem Florczykiem. W tym samym roku Tajfuny (B. Kendelewicz – gitara, K. Bańkowski – gitara, Z. Antoszewski – gitara basowa, J. Tumidajski – perkusja) wystąpiły jako zespół „Żywioły” w komedii w reż. Jana Rutkiewicza, pt. Kochajmy syrenki (premiera: 25 kwietnia 1967)[5].
Latem dłuższą współpracę z zespołem rozpoczyna Wojciech Gąssowski z którym muzycy nagrali jego ówczesne przeboje, na czele z piosenkami: Żal i Zielone wzgórza nad Soliną[1][2].
Soliści, owszem, byli bliscy Tajfunom temperamentem, motorycznością, przede wszystkim zainteresowaniami muzycznymi, co obu stronom wychodziło na dobre. Byli to kolejno: Janusz Godlewski, Marek Tarnowski, Wojciech Gąssowski, Maciej Kossowski, Zbigniew Bizoń, Juliusz Wystup
Dariusz Michalski, [Trzysta tysięcy gitar nam gra. Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej – lata 1958–1973, Iskry, Warszawa 2014]
Wkrótce jednak grupa rozpoczęła współpracę z radiowym „Studiem M-2”[1] i stała się częścią zespołu studyjnego Młodzieżowego Studia „Rytm” pod kierunkiem A. Korzyńskiego (ex- Ricercar 64). Skład formacji był płynny. Czasami obok grającego na organach lidera tworzyli ją w całości muzycy Tajfunów, którzy nagrywali również z zespołami Piotra Figla i Krzysztofa Sadowskiego oraz orkiestrami Stefana Rachonia i Edwarda Czernego.
Wiosną zespół opuścił Antoszewski, a funkcję basisty przejął Bańkowski. We wrześniu po zarejestrowaniu swych ostatnich nagrań radiowych dla Młodzieżowego Studio „Rytm” Tajfuny wyjechały do Soczi na koncerty z okazji Tygodnia Kultury Polskiej. Nakładem Melodii ukazał się longplay, pt. Польская Эстрада (1968) na którym zaśpiewali: M. Kossowski, Hanna Konieczna i Nina Urbano[8] (na czwórce już tylko Kossowski i Konieczna[9]). Po powrocie z ZSRR zespół odbył jeszcze dwie trasy po kraju, akompaniując H. Majdaniec i D. Lerskiej. Były to ostatnie występy pod tą nazwą.
W styczniu 1968 roku Tajfuny po raz kolejny zmieniły skład i przekształciły się w Bizony. Kossowski wybrał karierę solową. 24 maja 1996 roku reaktywowane Tajfuny wystąpiły w klubie Stodoła podczas koncertu, zatytułowanego Warszawski rock and roll lat 60. Z brzytwą na poziomki (został udokumentowany na płycie, pt. Warszawski Rock & Roll. Live in Concert[3][10]), a następnie w Centrum Łowicka (1997) i w Sali Kongresowej (1999).
W 2008 roku, nakładem Polskiego Radia ukazała pierwsza w historii grupy płyta kompaktowa z serii Z Archiwum Polskiego Radia, Vol. 7[1][6]. Znajduje się tutaj komplet instrumentalnych nagrań radiowych zarejestrowanych w latach 1964–1966 (cztery z nich z udziałem Grupy Wokalnej „Meteory” i jedno z udziałem klarnecisty Józefa Mazurkiewicza) oraz nagrania koncertowe z opolskich festiwali z udziałem J. Godlewskiego, J. Florczyka i ze stołecznej Gitariady, która odbyła się w Sali Kongresowej w grudniu 1965 roku z gościnnym udziałem W. Czerwińskiego (organy)[1][4].
W 2012 roku Polskie Nagrania wydały kolejny kompakt Tajfunów z serii Gwiazdy Polskiego Big Beatu[11], gdzie tym razem przeważały piosenki w wykonaniu: J. Godlewskiego, Meteorów (wokalizy), W. Gąssowskiego, Alibabek, M. Kossowskiego, Krystyny Konarskiej, J. Wystupa i J. Florczyka (Zielone wzgórza nad Soliną z gościnnym udziałem Cezarego Szlązaka – fortepian)[2].
1967: Niech zawsze będzie słońce (LP, Muza XL-0380)
1967: 1000 taktów młodości (LP, Pronit XL-0370)
1967: B. Łazuka Życzenia dla pań (LP, Muza XL-0407)
1967: Coctail młodości (LP, Pronit XL-0417)
1967: Z młodością na ty (LP, Muza XL-0435)
1968: Tajfuny, Оркестр П/У А. Бадхена, Оркестр П/У В. Людвиковского Польская Эстрада (LP, Melodia 33D-22595/33D-22596) (zbiór nagrań zespołu z piosenkarzami)
Ponadto wiele kasetowych i kompaktowych składanek z nagraniami Piotra Szczepanika. Niekiedy trudno jest ustalić, czy daną płytę nagrywał Zespół instr. „Studia Rytm”, czy Ricercar 64 z muzykami Tajfunów, ponieważ nie wszędzie podano skład.
Kompilacje bez podanego roku wydania
Polonezem przez Polskę (MC, Wifon NK-443)
Dancing w Ciechocinku (3 CD, Muza PNCD 1393)
M. Kossowski Wakacje z blondynką (CD, Muza PNCD 1438)
Nagrania radiowe
1964: Białe wzgórza (instr.), Czas rozmowy (instr.), Niespokojna noc (instr.), Przed burzą (instr.)[1], Zwrotnik Raka (instr.);
1966: Ostatni podmuch wiatru (nagranie odnalezione w P. R. Lublin[18][19]), My i oni (nagranie odnalezione w P. R. Lublin)[19], Na kosmodromie (voc. Meteory; instr.)[1], Nieoczekiwane rozwiązanie (instr. z J. Mazurkiewiczem na klarnecie), Optymistyczna melodia (voc. Meteory; instr.)[1], Przez mrok (instr.)[1], Spacer przy księżycu (voc. Meteory; instr.)[1], Tramwaj numer 24 (instr.)[1], Dlaczego niedźwiedź w zimie śpi (voc. J. Florczyk), Różowy dzień (voc. J. Florczyk), Pod niebem tak jasnym (voc. J. Florczyk), Zwykły dzień [Yesterday] (voc. J. Florczyk), Jak jest mnie tak jest tobie (voc. Siostry Panas), Żal (voc. W. Gąssowski), Bo róża też kolce ma (voc. W. Gąssowski), Spójrz wszystko jest tak samo (voc. W. Gąssowski), Dziś nie mam nic (voc. W. Gąssowski);
1967: Mój ulubiony kwiat (voc. D. Lerska), Ballada o nocnym ekspresie (voc. M. Kossowski), Duże drzewa (voc. Z. Bizoń), Nie pozwól mi (voc. M. Kossowski), Mnie się nie śpieszy (voc. M. Kossowski), Gdzie odnajdę swoje szczęście (voc. M. Kossowski), Przecież nie jest źle (voc. M. Kossowski), Barwy uśmiechu (voc. J. Tumidajski), Dlaczego jesteś smutny (voc. J. Wystup), Taka mgła (voc. M. Kossowski), Królewna kruków (voc. J. Wystup), Co niesie nam cza (voc. M. Dąbrowska), Wiatr od Klimczoka (voc. M. Kossowski), Zielone wzgórza nad Soliną (voc. W. Gąssowski), Powiedz jaką chcesz piosenkę (voc. W. Gąssowski), Tysiąc szans (voc. zespół), Przejdźmy wreszcie na ty (voc. W. Gąssowski).
Nagrania koncertowe zarejestrowane przez Polskie Radio[1]
1964: Białe wzgórza (II KFPP w Opolu), Droga na księżyc (II KFPP w Opolu), Powiem nie (voc. J. Godlewski; II KFPP w Opolu), Tramwaj numer 24 (voc. J. Godlewski; II KFPP w Opolu), Zwrotnik raka (II KFPP w Opolu);
1965: Dom wschodzącego słońca [The House Of The Rising Sun] (instr.; Gitariada), Taniec z szablami (instr.; Gitariada)[4];
1966: Sygnał zespołu Tajfuny (IV KFPP w Opolu), Ej, ta droga (IV KFPP w Opolu), My i oni (IV KFPP w Opolu), Bo róża też kolce ma (voc. J. Florczyk; IV KFPP w Opolu), Dlaczego niedźwiedź w zimie śpi (voc. J. Florczyk; KFPP w Opolu).
Dariusz Michalski: Trzysta tysięcy gitar nam gra. Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej – lata 1958–1973. Warszawa: Iskry, 2014, s. 95, 111–112, 515–519, 566–567. ISBN 978-83-244-0378-3.
Jan Kawecki, Wojciech Zajac: Encyklopedia Polskiej Muzyki Rockowej – Rock ‘n’ roll 1959-1973. Kraków: Rock Serwis, 1995. ISBN 83-85335-25-0. Brak numerów stron w książce