Stowarzyszenie „Republikanie”

Stowarzyszenie „Republikanie”

Państwo	Polska
Siedziba	ul. Tyniecka 27 lok. 3, 02-615 Warszawa
Data założenia	22 czerwca 2013
Rodzaj stowarzyszenia	polityczny
Zasięg	Polska
Prezes Zarządu	Karol Rabenda
Nr KRS	0000472238
Data rejestracji	2 sierpnia 2013
Powiązania	Partia Republikańska, Fundacja Republikańska
brak współrzędnych
Strona internetowa

Stowarzyszenie „Republikanie” – polskie stowarzyszenie polityczne o profilu republikańskim i konserwatywno-liberalnym, założone w 2013. Od lutego do września 2017 posiadało koło poselskie w Sejmie VIII kadencji. W 2021 powołało Partię Republikańską, posiadającą kilku posłów i eurodeputowanego oraz przedstawicieli w rządzie.

Historia

3 czerwca 2013 założyciel powołanej w 2009 Fundacji Republikańskiej, poseł Przemysław Wipler, opuścił Prawo i Sprawiedliwość, zapowiadając powołanie stowarzyszenia o charakterze politycznym o nazwie „Republikanie” (zarejestrowane zostało ono 2 sierpnia)^[1]. 22 odbyła się jego konwencja założycielska, na której gościli m.in. Paweł Kukiz^[2], Cezary Kaźmierczak (prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców) i Jakub Kulesza (prezes Stowarzyszenia KoLiber). Przemysław Wipler objął w nim funkcję prezesa, zaś wiceprezesem została Anna Streżyńska (była prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej), która na przełomie października i listopada na ponad trzy tygodnie przejęła obowiązki prezesa^[3]. 23 listopada, w wyniku wyboru nowych władz, prezesem ponownie został Przemysław Wipler (pokonując Annę Streżyńską w głosowaniu). Do „Republikanów” przystąpił m.in. wieloletni burmistrz Marek, Janusz Werczyński.

7 grudnia działacze stowarzyszenia współtworzyli na bazie ruchu „Godzina dla Polski” (wraz m.in. z PJN i byłymi politykami PO) partię Polska Razem Jarosława Gowina^[4]. Działacz „Republikanów” Łukasz Wróbel został jednym z wiceprezesów tego ugrupowania, członkiem prezydium zarządu został także Przemysław Wipler. Na przełomie lat 2013 i 2014 Anna Streżyńska opuściła „Republikanów”. 20 lutego 2014 grupa działaczy „Republikanów” (na czele z Przemysławem Wiplerem i Łukaszem Wróblem) opuściła Polskę Razem, jednak duża część działaczy stowarzyszenia pozostała w tej partii^[5][6]. 10 marca Przemysław Wipler zawarł porozumienie o współpracy z Kongresem Nowej Prawicy^[7] (a 15 maja przystąpił do tej partii). Stowarzyszenie od tamtej pory zmieniło charakter jednolitego ruchu na rzecz wspierania swoich członków w innych podmiotach politycznych. Jeden z wiceprezesów „Republikanów” Piotr Zając został w marcu nowym wiceprezesem Polski Razem, lecz kilka miesięcy później przeszedł do KNP^[8] (podobnie jak szereg innych działaczy stowarzyszenia). Niektórzy działacze Stowarzyszenia „Republikanie” (na czele z Jackiem Sierpińskim) przystąpili do Partii Libertariańskiej.

W styczniu 2015 działacze „Republikanów” będący w KNP współtworzyli partię KORWiN, a Przemysław Wipler został jej wiceprezesem. Część działaczy stowarzyszenia, głównie związana z ruchem na rzecz JOW, zaangażowała się w 2015 w kampanię prezydencką Pawła Kukiza oraz wystartowała w wyborach parlamentarnych z list komitetu Kukiz’15. W wyborach parlamentarnych do Sejmu weszło dwoje ówczesnych członków stowarzyszenia (Magdalena Błeńska i Tomasz Jaskóła) oraz kilka innych osób związanych z Fundacją Republikańską. 28 listopada 2015, na III Zjeździe Republikańskim, Przemysław Wipler ustąpił z funkcji prezesa. Nowym prezesem stowarzyszenia został dotychczasowy członek zarządu Karol Rabenda, jednocześnie będący szefem pomorskich struktur KORWiN.

10 czerwca 2016 powstał Klub Republikański w Sejmie, który utworzyli należący wówczas do stowarzyszenia posłowie VIII kadencji (wszyscy reprezentujący klub poselski Kukiz’15): Magdalena Błeńska (koordynator), Józef Brynkus, Tomasz Jaskóła, Anna Siarkowska i Rafał Wójcikowski^[9]. 19 stycznia 2017 Rafał Wójcikowski zginął w wypadku drogowym, a mandat poselski po nim objęła 8 lutego Małgorzata Janowska, która nie przystąpiła do klubu Kukiz’15.

23 lutego prezes „Republikanów” Karol Rabenda zrezygnował z członkostwa w partii KORWiN (Wolność), a Magdalena Błeńska i wiceprezes „Republikanów” Anna Siarkowska wystąpiły z klubu poselskiego Kukiz’15. Dzień później obie posłanki utworzyły wraz z Małgorzatą Janowską koło poselskie stowarzyszenia „Republikanie” (jego przewodniczącą została Anna Siarkowska)^[10].

20 września tego samego roku sejmowe koło „Republikanów” rozpadło się poprzez przejście do klubu Prawa i Sprawiedliwości Anny Siarkowskiej i Małgorzaty Janowskiej, które ogłosiły jednocześnie powołanie Partii Republikańskiej (wśród jej założycieli znaleźli się także Michał Połuboczek, Marek Wróbel i Radosław Żydok). Od ich decyzji odciął się zarząd stowarzyszenia^[11][12]. Partia Republikańska stała się reprezentacją polityczną Fundacji Republikańskiej^[13][14]. W 2019 Małgorzata Janowska przeszła do PiS, a Anna Siarkowska (zastąpiona na początku roku na czele partii przez Marcina Wolaka) w kolejnych wyborach uzyskała z listy PiS poselską reelekcję. W listopadzie tegoż roku Partia Republikańska została wyrejestrowana.

4 listopada 2017 działacze „Republikanów” współtworzyli powstałą z przekształcenia Polski Razem partię Porozumienie. Prezes stowarzyszenia Karol Rabenda i posłanka Magdalena Błeńska zostali jej wiceprezesami, w prezydium zarządu zasiadł także Marcel Klinowski^[15] (został zastępcą sekretarza generalnego). W 2019 Magdalena Błeńska nie ubiegała się o poselską reelekcję, a Karol Rabenda kandydował do Sejmu bez powodzenia. 13 lutego 2021 Karol Rabenda, Magdalena Błeńska i będący niedługo wcześniej skarbnikiem partii inny czołowy działacz „Republikanów” Paweł Skotarek zostali wykluczeni z Porozumienia, po tym jak wbrew Jarosławowi Gowinowi uznali oni Adama Bielana (wykluczonego z ugrupowania, a wcześniej zawieszonego wraz z m.in. Marcelem Klinowskim, usuniętym z partii tuż po zawieszeniu) za p.o. prezesa partii^[16]. 7 stycznia 2021 została zarejestrowana Partia Republikańska, zgłoszona do ewidencji w październiku 2017 przez działaczy „Republikanów” (Monikę Baran, Piotra Opaczewskiego i Agatę Żemetro) przeciwnych działaniom tworzącej wówczas partię o tej samej nazwie Anny Siarkowskiej, współtworzących w 2017 Porozumienie^[17]. W 2021 działacze ci, podobnie jak liderzy Stowarzyszenia „Republikanie”, opowiedzieli się w sporze o przywództwo w Porozumieniu po stronie Adama Bielana, którego grupa na zjeździe 20 czerwca 2021 weszła w skład Partii Republikańskiej (jej prezesem został Adam Bielan, a prezes stowarzyszenia Karol Rabenda jednym z wiceprezesów), która 16 grudnia 2023 rozwiązała się, zasilając PiS.

Program

Stowarzyszenie „Republikanie” opowiada się za systemem jednomandatowych okręgów wyborczych i głosowaniem wyborczym przez Internet, a także za zwiększeniem demokracji bezpośredniej. „Republikanie” proponują obniżenie podatków i uproszczenie systemu podatkowego, m.in. zastąpienie podatków PIT i CIT podatkiem od funduszu płac dla pracowników oraz jednolitym podatkiem od działalności gospodarczej. Stowarzyszenie opowiada się również za zmniejszeniem liczby etatów w administracji państwowej i samorządowej o co najmniej 20%. W ramach polityki prorodzinnej proponuje dwuletnie płatne urlopy macierzyńskie, bony wychowawcze oraz zwiększone ulgi na dzieci. W gospodarce „Republikanie” opowiadają się za deregulacją wielu zawodów, zasadą milczącej zgody w postępowaniu administracyjnym, a także likwidacją ograniczeń dla przedsiębiorców i inwestorów. W dziedzinie edukacji stowarzyszenie opowiada się za wprowadzeniem bonu edukacyjnego i systemu kredytów studenckich; było przeciwko gimnazjom oraz za przywróceniem szkolnictwa zawodowego. „Republikanie” postulują wprowadzenie emerytury obywatelskiej oraz docelowo likwidację ZUS i KRUS. Proponują także działania naprawcze w systemie opieki zdrowotnej^[18].

Odłamy partyjne

Kongres Republikański / Normalny Kraj, Ruch Wolności / Partia Wolności

Odłam działaczy Stowarzyszenia „Republikanie” sprzeciwiający się polityce Przemysława Wiplera postanowił utworzyć partię Kongres Republikański^[19], zarejestrowaną 30 kwietnia 2015, której prezesem został Krzysztof Fluder^[20]. Na I kongresie partii 14 czerwca tego samego roku zastąpił go były działacz KNP Wiesław Lewicki, a KR przyjął nową nazwę Normalny Kraj^[21], odcinając się od republikanizmu. Partia przyjęła charakter antysystemowy i silnie prawicowy.

Wiesław Lewicki był również liderem innej partii Ruch Wolności, zarejestrowanej 6 lipca 2015^[22]. 3 stycznia 2016 jej nowym prezesem została także działająca wcześniej w KNP Anna Karbowska^[23], a 26 czerwca 2016 formacja przemianowała się na Partię Wolności^[24]. Wiesław Lewicki wnioskował ponadto w styczniu 2015 o rejestrację partii Wolna Europa, która nastąpiła 21 września 2022^[25]. 30 listopada 2023 została zarejestrowana kolejna kierowana przez niego partia, Normalna Polska^[26].

Republikanie RP

W wyniku rozłamu w Kongresie Republikańskim powstała partia Republikanie RP, zarejestrowana 29 grudnia 2015, której prezesem został Krzysztof Fluder^[27][28] (utrzymał to stanowisko na I kongresie partii 1 października 2016^[29]). Partia przyjęła charakter umiarkowany i centroprawicowy. 24 stycznia 2017, wskutek niezłożenia sprawozdania finansowego za 2015 rok, została wykreślona z ewidencji^[30].

Partia Republikańska (Anny Siarkowskiej i Marcina Wolaka)

Partia Republikańska (Moniki Baran i Adama Bielana)

Zobacz też

Przypisy

1. Informacje w wyszukiwarce podmiotów KRS. [dostęp 2017-02-24].
2. Agata Kondzińska: Kukiz u republikanów: Połączymy siły i rozpirzymy ich w dym!. wyborcza.pl, 22 czerwca 2013. [dostęp 2017-02-24].
3. Wipler nie jest już szefem Republikanów. tvp.info, 1 listopada 2013. [dostęp 2017-09-28].
4. „Polska Razem, bo Polska jest najważniejsza”. Gowin, PJN i Republikanie stworzyli nową partię. gazeta.pl, 7 grudnia 2013. [dostęp 2017-02-24].
5. Jarosław Gowin: Przemysław Wipler poza Polską Razem. wp.pl, 20 lutego 2014. [dostęp 2017-02-24].
6. Paweł Majewski: Wipler odchodzi, część Republikanów z Gowinem. rp.pl, 21 lutego 2014. [dostęp 2017-02-24].
7. Przemysław Wipler i Janusz Korwin-Mikke podpisali porozumienie programowe. wp.pl, 10 marca 2014. [dostęp 2017-02-24].
8. Wiceszef Polski Razem Piotr Zając przechodzi do Kongresu Nowej Prawicy. wp.pl. [dostęp 2017-02-24].
9. Posłowie Kukiza tworzą Klub Republikański w Sejmie. 300polityka.pl, 10 czerwca 2016. [dostęp 2018-04-07].
10. Maciej Deja: Sejm: Anna Maria Siarkowska, Magdalena Błeńska i Małgorzata Janowska tworzą koło „Republikanie”. polskatimes.pl, 24 lutego 2017. [dostęp 2020-01-23].
11. Powstała Partia Republikańska. „Republikanie wreszcie mają swoją reprezentację polityczną”. polskieradio.pl, 20 września 2017. [dostęp 2017-09-20].
12. Oświadczenie Zarządu w sprawie opuszczenia przez Annę Marię Siarkowską i Małgorzatę Janowską Koła Poselskiego „Republikanie”. republikanie.net, 20 września 2017. [dostęp 2018-04-07].
13. Oświadczenie o utworzeniu Partii Republikańskiej. republikanie.org, 20 września 2017. [dostęp 2018-07-25].
14. Natalia Durman: Kulisy przejścia nowych posłanek do PiS. Burza po publikacji WP. wp.pl, 21 września 2017. [dostęp 2017-09-21].
15. Informacja po Konwencji Zjednoczeniowej Partii Porozumienie. pap-mediaroom.pl, 4 listopada 2017. [dostęp 2021-02-15].
16. Konflikt w Porozumieniu. Wyrzucono ośmiu polityków z partii. onet.pl, 13 lutego 2021. [dostęp 2021-02-13].
17. Partia Republikańska (postanowienie nieprawomocne). bip.warszawa.so.gov.pl. [dostęp 2021-02-23].
18. Priorytety dla Polski. republikanie.net. [dostęp 2018-04-07].
19. Po czystce w stowarzyszeniu Wiplera powstała Partia Republikanów. polskiepiekielko.pl, 19 stycznia 2015. [dostęp 2018-04-07].
20. Pozycja 9036. Monitor Sądowy i Gospodarczy nr 121/2015, 25 czerwca 2015. [dostęp 2017-02-24].
21. Oficjalna strona Normalnego Kraju. [dostęp 2017-03-18].
22. Pozycja 12213. Monitor Sądowy i Gospodarczy nr 159/2015, 18 sierpnia 2015. [dostęp 2017-02-24].
23. Pozycja 11828. Monitor Sądowy i Gospodarczy nr 94/2016, 17 maja 2016. [dostęp 2016-10-21].
24. Pozycja 27115. Monitor Sądowy i Gospodarczy nr 205/2016, 21 października 2016. [dostęp 2017-02-24].
25. Wolna Europa. bip.warszawa.so.gov.pl. [dostęp 2022-09-24].
26. Normalna Polska. bip.warszawa.so.gov.pl. [dostęp 2024-06-11].
27. Pozycja 5795. Monitor Sądowy i Gospodarczy nr 51/2016, 15 marca 2016. [dostęp 2017-02-24].
28. Archiwalna strona Republikanów RP. [dostęp 2019-05-11].
29. I Kongres partii za nami. republikanierp.pl, 19 października 2016. [dostęp 2019-05-11].
30. Pozycja 9711. Monitor Sądowy i Gospodarczy nr 54/2017, 17 marca 2017. [dostęp 2017-03-18].

Linki zewnętrzne

• Archiwalna strona Stowarzyszenia „Republikanie”
• Strona związanej ze stowarzyszeniem Partii Republikańskiej (2021–2023)