Stornia

Stornia

Platichthys flesus[1]
(Linnaeus, 1758)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	flądrokształtne
Rodzina	flądrowate
Rodzaj	Platichthys
Gatunek	stornia
Synonimy Flesus vulgaris Moreau, 1881 Platessa carnaria Brown, 1830 Platessa flesus var. marmorata Nordmann, 1840 Platessa glabra Rathke, 1837 Pleuronectes bogdanovii Sandeberg, 1878 Pleuronectes flesoides Pontoppidan, 1766 Pleuronectes flesus Linnaeus, 1758 Pleuronectes flesus baltica Suvorov, 1925 Pleuronectes flesus caninensis Suvorov, 1929 Pleuronectes flesus leiurus Duncker, 1892 Pleuronectes flesus septentrionalis Surorov, 1925 Pleuronectes passer Linnaeus, 1758 Pleuronectes roseus Shaw, 1796
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski

Stornia^[3], flądra^[4] (Platichthys flesus) – gatunek ryby flądrokształtnej z rodziny flądrowatych (Pleuronectidae).

Zasięg występowania

Europejskie wybrzeża Oceanu Atlantyckiego, Morze Śródziemne, Bałtyckie (do środkowej części Zatoki Botnickiej), Czarne i Białe. Introdukowana przypadkowo (prawdopodobnie zawleczona w wodach balastowych statków) na terenie Stanów Zjednoczonych i Kanady.

Żyje na głębokościach do 100 m. Wpływa do wód słonawych. Często wędruje w górę rzek.

Budowa

Charakteryzuje się niesymetrycznym ciałem, z oczami przesuniętymi na górną stronę ciała. Osiąga przeciętnie ok. 50 cm, maksymalnie 60 cm długości. Ciało wydłużone, wysokość mniejsza od połowy długości. Płetwy grzbietowa i ogonowa okalają ciało. Płetwa ogonowa dość wąska. Mały otwór gębowy. Łuski drobne, część z nich przekształcona w szorstkie, kostne płytki, szczególnie ostre wzdłuż linii nabocznej oraz u podstawy płetw nieparzystych (bardzo ważna cecha odróżniająca flądrę od innych płastug)^[5].

Górna strona ciała zmienna, od zielonkawo- lub żółtawoszarego po brunatne z nierównomiernie rozłożonymi czerwonymi cętkami. Czasami występują bladopomarańczowe plamy zachodzące na płetwy. Spodnia strona biała z żółtawymi plamami. Ok. 70% osobników leży na lewej stronie – u nich oczy, skierowane ku górze, znajdują się po prawej stronie ciała. U pozostałych 30% osobników występuje sytuacja odwrotna^[5].

Odżywianie

Prowadzi przydenny tryb życia. Młode żywią się planktonem i larwami owadów, dorosłe pierścienicami, mięczakami, skorupiakami i małymi rybami.

Rozród

Dojrzałość płciową osiąga w trzecim roku życia. Przed tarłem odbywa wędrówki w stronę otwartego morza. Trze się w wodzie o dużym zasoleniu i o temperaturze 3–7 stopni C na głębokości 30–300 metrów. W południowym Bałtyku tarło odbywa się od marca do maja, w Rynnie Słupskiej oraz na głębiach Gdańskiej, Bornholmskiej i Arkony. Samica składa od 100 000 do 2 000 000 ziaren ikry. Wylęg po 5–11 dniach. Larwy tuż po wykluciu mają 2–3 mm długości. Gdy osiągną 7 mm zaczynają przeistaczać się w postać asymetryczną. Gdy osiągną 1 cm oko znajduje się na środku głowy. Kilkumilimetrowe larwy płyną do brzegów, gdzie przebywają na średnich głębokościach do zimy. W tym czasie dochodzi do dalszych zmian pokroju ciała. W południowym Bałtyku flądra w wieku 8 lat ma średnio 35 cm długości i waży 600 g. Żyje 8–9 lat.

Podgatunki

W obrębie gatunku Platichthys flesus wyróżniane są następujące podgatunki^[3][1]:

• Platichthys flesus flesus (Linnaeus, 1758) – podgatunek nominatywny
• Platichthys flesus bogdanovii (Sandeberg, 1878) – stornia białomorska^[3]
• Platichthys flesus italicus (Günther, 1862) – stornia śródziemnomorska^[3]
• Platichthys flesus luscus (Pallas, 1814) – stornia czarnomorska^[3]
• Platichthys flesus septentrionalis (Berg, 1949) – stornia północna^[3]
• Platichthys flesus trachurus (Duncker, 1892) – stornia bałtycka^[3]

Znaczenie gospodarcze i odżywcze

Sprzedawana przez rybaków bezpośrednio po połowie (Niechorze)

Ceniona w rybołówstwie i wędkarstwie^[6]. Spotykana w akwariach morskich, publicznych.

Wartość odżywcza Flądra świeża (100 g)

Wartość energetyczna 347 kJ (83 kcal) Białka 16,5 g szczegółowe informacje RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 36% 36% 36% 36% M 29% 29% 29% 29% Węglowodany 0,0 g Tłuszcze 1,8 g szczegółowe informacje Kwasy tł. nasycone 0,3 g Kwasy tł. nienasycone Jednonienasycone 0,34 g Wielonienasycone 0,45 g omega-3 0,39 g α-Linolenowy (ALA) 0,00 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% omega-6 0,06 g Linolowy (LA) 0,03 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% M 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% Woda 80,4 g szczegółowe informacje AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,0% 3,0% 3,0% 3,0% M 2,2% 2,2% 2,2% 2,2%

Witaminy Witamina C 0,0 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Tiamina (B1) 0,22 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 20% 20% 20% 20% M 18% 18% 18% 18% Ryboflawina (B2) 0,21 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 19% 19% 19% 19% M 16% 16% 16% 16% Niacyna (B3) 3,4 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 24% 24% 24% 24% M 21% 21% 21% 21% Witamina B6 0,25 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 19% 19% 17% 17% M 19% 19% 15% 15% Foliany 0,011 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,8% 2,8% 2,8% 2,8% M 2,8% 2,8% 2,8% 2,8% Kobalamina (B12) 0,0012 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 50% 50% 50% 50% M 50% 50% 50% 50% Witamina A 0,009 mg RAE RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,3% 1,3% 1,3% 1,3% M 1,0% 1,0% 1,0% 1,0% Witamina D 0,0008 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,3% 5,3% 5,3% 4,0% M 5,3% 5,3% 5,3% 4,0% Witamina E 0,36 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,4% 2,4% 2,4% 2,4% M 2,4% 2,4% 2,4% 2,4% Makroelementy Fosfor 200 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 29% 29% 29% 29% M 29% 29% 29% 29% Wapń 27 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,7% 2,7% 2,3% 2,3% M 2,7% 2,7% 2,7% 2,3% Magnez 24 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 7,7% 7,5% 7,5% 7,5% M 6,0% 5,7% 5,7% 5,7% Potas 332 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 7,1% 7,1% 7,1% 7,1% M 7,1% 7,1% 7,1% 7,1% Sód 92 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,1% 6,1% 7,1% 7,7% M 6,1% 6,1% 7,1% 7,7% Mikroelementy Jod 0,02 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 13% 13% 13% 13% M 13% 13% 13% 13% Żelazo 0,4 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,2% 2,2% 5,0% 5,0% M 5,0% 5,0% 5,0% 5,0% Miedź 0,05 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,6% 5,6% 5,6% 5,6% M 5,6% 5,6% 5,6% 5,6% Cynk 0,5 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,3% 6,3% 6,3% 6,3% M 4,5% 4,5% 4,5% 4,5% Mangan 0,04 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,2% 2,2% 2,2% 2,2% M 1,7% 1,7% 1,7% 1,7%

Dane liczbowe na podstawie: [7] Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[8]

Zobacz też

• ryby Polski
• flądra

Przypisy

1. Platichthys flesus, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
2. Platichthys flesus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species  (ang.).
3. G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970. Brak numerów stron w książce
4. Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7. Brak numerów stron w książce
5. Roman Kujawa: Stornia czy flądra? [w:] "Przyroda Polska" nr 971, kwiecień 2029, s. 32-33
6. Flądra, stornia, fląderka - Platichthys flesus - Opis ryby w Atlasie Ryb online [online], Flądra, stornia, fląderka - AtlasRyb.online [dostęp 2017-04-05]  (pol.).
7. Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 250. ISBN 978-83-200-5311-1.
8. Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.). Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Opis w Fishbase (ang.)

Kontrola autorytatywna (takson):

• LCCN: sh85103302
• GND: 4274358-8
• J9U: 987007555841405171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: animal/European-flounder
• SNL: skrubbe
• Catalana: 0239090
• DSDE: skrubbe

Identyfikatory zewnętrzne:

• BioLib: 126469
• GBIF: 2409330
• identyfikator iNaturalist: 109631
• ITIS: 172894
• NCBI: 8260
• identyfikator taksonu Fossilworks: 302146
• CoL: 4JNBQ