Stanisław Szostak (pułkownik)

Stanisław Szostak

podpułkownik broni pancernych
Data i miejsce urodzenia	14 stycznia 1898 Berezyna, Imperium Rosyjskie
Data śmierci	11 lutego 1961
Przebieg służby
Lata służby	od 1917
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	32 Dywizjon Pancerny
Stanowiska	dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa kampania włoska
Odznaczenia

Stanisław Szostak

Porucznik Stanisław Szostak

Kapitan Stanisław Szostak

Major Stanisław Szostak

Ppłk Stanisław Szostak

Stanisław Szostak – maturzysta

Legitymacja mjr. Szostaka

Kartka świąteczna adresowana do mjr. Szostaka

Miniatura Shermana – prezent wręczony przez podwładnych ppłk. Szostakowi

Grób Stanisława Szostaka w Londynie

Stanisław Szostak (ur. 2 stycznia^?/14 stycznia 1898 w Berezynie, zm. 11 lutego 1961) – podpułkownik broni pancernych Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, mianowany przez władze emigracyjne pułkownikiem.

Życiorys

Syn Władysława i Marii z Nieciejowskich z Hrynicy.

W II Rzeczypospolitej

W 1917 zdał maturę, za którą został nagrodzony złotym medalem. Następnie został przyjęty na studia dla podchorążych (junkrów) do Mikołajewskiej Szkoły Inżynieryjnej w Piotrogrodzie. Po nieudanym buncie junkrów, 29 października 1917, których celem było aresztowanie rządu bolszewickiego i bolszewickich dowódców, został uwieziony w fortecy Piotra i Pawła. 18 grudnia 1917, po wypuszczeniu z więzienia przy pomocy Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego w Piotrogrodzie, Stanisław Szostak wstąpił do kompanii junkerskiej I Legionu Rycerskiego w l Korpusie Polskim, a po utworzeniu Legionu Podchorążych służył w nim do 9 czerwca 1918. W styczniu 1918 brał udział w zdobyciu twierdzy w Bobrujsku okupowanej przez bolszewików.

Po rozwiązaniu I Korpusu, 9 grudnia 1918 przerwał studia na Politechnice Warszawskiej i wstąpił ochotniczo do Białoruskiego pułku strzelców^[1] Dywizji Litewsko-Białoruskiej dowodzonej przez gen. Jana Rzadkowskiego jako dowódca sekcji (w stopniu szeregowego), a następnie dowódca plutonu (w stopniu kaprala). Walczył na Froncie Litewsko-Białoruskim w kompanii technicznej pułku. W pułku przebywał do 20 maja 1920.

Od 25 maja do 18 sierpnia 1920 był słuchaczem 30. klasy Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. Po ukończeniu kursu przydzielony został do batalionu zapasowego 56 pułku piechoty wielkopolskiej na stanowisko dowódcy plutonu. Z dniem 15 grudnia 1920 mianowany podporucznikiem. 3 maja 1922 zweryfikowany został w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 2116 lokatą w korpusie oficerów piechoty. W czerwcu tego roku został adiutantem II batalionu 56 pułku piechoty wielkopolskiej.

Na początku 1924 był słuchaczem Centralnej Szkoły Czołgów. Z dniem 1 sierpnia tego roku został przydzielony z 56 pp do 1 pułku czołgów^[2], w którym dowodził plutonem 7 kompanii czołgów. W latach 1928–1931 dowodził 6, 7, a potem 4 kompanią czołgów. 19 marca 1928 awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 226 lokatą w korpusie oficerów piechoty. Od czerwca 1931 do kwietnia 1934 był wykładowcą w Centrum Wyszkolenia Czołgów i Samochodów Pancernych w Warszawie. W latach 1935–1938 kierował Referatem Wyszkolenia w Dowództwie Broni Pancernej MSWojsk. 19 marca 1937 awansował na majora z 8 lokata w korpusie oficerów broni pancernej. Od kwietnia 1938 był zastępcą dowódcy 7 batalionu pancernego w Grodnie. W sierpniu 1939 wyznaczony został na stanowisko dowódcy mobilizowanego 32 dywizjonu pancernego. W jego składzie walczył pod Grajewem i Szczuczynem. Osłaniał odwrót Podlaskiej Brygady Kawalerii. 12 września brał udział w walkach w m. Kita. Od 16 września dowodził już spieszonym dywizjonem walcząc o Grodno a następnie Giby. 24 września na czele grupy żołnierzy dywizjonu przekroczył granicę litewską i został internowany.

Do lipca 1940 przebywał w obozach internowania: Kalwaria, Kurszany i Fort V w Kownie. Po inwazji na Litwę przez Związek Radziecki przetransportowany został do Kozielska II, a później obozu jenieckiego NKWD w Griazowcu. Latem 1941, po podpisaniu układu Sikorski-Majski z 30 lipca 1941 został zwolniony, a od 25 sierpnia ponownie w Wojsku Polskim.

W Polskich Siłach Zbrojnych

7 września 1941 mianowany dowódcą 5 batalionu pancernego 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty. Od 20 września przeniesiony na stanowisko dowódcy broni pancernej Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, na którym to stanowisku pozostawał do 28 marca 1942, czyli do czasu ewakuacji do Iranu. Do 23 stycznia 1942 był równocześnie szefem Służby Samochodowej Armii. Od 3 kwietnia do 14 maja był dowódcą broni pancernej i szefem służby samochodowej w sztabie gen. bryg. Boruty Spiechowicza (wojska ewakuowane do Iranu). 15 maja ewakuowany z Teheranu do Palestyny, a 1 czerwca przybył do obozu WP w Gederze. Tutaj został zastępcą dowódcy batalionu czołgów w Ośrodku Organizacyjnym Broni Pancernej Armii Polskiej na Wschodzie, a w sierpniu pełnił obowiązki dowódcy 4 batalionu czołgów. Od listopada 1942 był dowódcą Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej, a następnie Ośrodka Wyszkolenia Motorowego i Broni Pancernej. Od kwietnia 1944 był dowódcą Ośrodka Zapasowego Broni Pancernej. Pułkownik Zebrowski na stronie 491 swojej monografii pisze: Całokształtem wyszkolenia pancernego 2 Korpusu zajmował się mjr Szostak. Jego wiedzy i wysiłkowi zawdzięcza broń pancerna wysoki poziom jaki osiągnęła. Był on autorem wszystkich instrukcji szkoleniowych i programów wyszkolenia oficerów, podchorążych, podoficerów i kontyngentu szeregowych z wyszkoleniem technicznym włącznie. Na tych programach wyszkolenia wzorowały się bataliony czołgów, a później pułki pancerne.

Od 15 września 1944 ppłk Szostak dowodził 7 pułkiem pancernym. Od stycznia 1945 do stycznia 1946 był komendantem Centrum Wyszkolenia Wojsk Pancernych, a następnie inspektorem Wyszkolenia Motorowego w Bazie 2 Korpusu. Latem 1946 przybył do Wielkiej Brytanii, a w maju 1947 wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. W czasie 2 letniego kontraktu w PKPR był komendantem obozu Foxley I, a następnie Barons Cross koło Leominster. Po zwolnieniu z wojska osiadł z rodziną w Londynie. Po rozłamie w rządzie w 1954, pozostał wierny ośrodkowi „Zamkowemu”^[3]. Był członkiem Koła Stowarzyszenia Polskich Kombatantów nr 120 oraz Koła Żołnierzy Dowództwa 2 Korpusu.

W lutym 1961 został ranny w wypadku samochodowym i zmarł 11 lutego 1961. Pochowany został na cmentarzu Old Bromptom^[4] w Londynie.

Awanse

• podporucznik – 15 grudnia 1920
• porucznik – 3 maja 1922 starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919
• kapitan – 19 marca 1928 starszeństwo z dniem 1 stycznia 1928
• major – 19 marca 1937^[5]
• podpułkownik – 3 maja 1943^[6]
• pułkownik – 19 marca 1961^[7]

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Medal Wojska (dwukrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1938)^[8]
• Medal Niepodległości (4 listopada 1933)^[9]
• Srebrny Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)^[10]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Znak Pancerny^[11]
• Państwowa Odznaka Sportowa^[11]

• Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania)
• Gwiazda Afryki (Wielka Brytania)
• Gwiazda Italii (Wielka Brytania)
• Medal Obrony (Wielka Brytania)
• Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania)

• Medal Zwycięstwa (Medal Międzysojuszniczy)

Przypisy

1. Wroński: Barwa pułku 7 Pancernego s. 82. Być może chodzi jednak o Białostocki Pułk Strzelców.
2. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 73 z 30 lipca 1924 roku, s. 416.
3. Osobie urzędującego ówcześnie Prezydenta RP Augusta Zaleskiego.
4. Znany także pod nazwą Westminster Cemetery.
5. W korpusie oficerów broni pancernej – grupa liniowa.
6. Rozkaz Naczelnego Wodza z 1 maja 1943 L.dz.902/Tjn. Pers. 43.
7. Ze starszeństwem od 1 stycznia 1961, awans pośmiertny.
8. M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612. „za zasługi w służbie wojskowej”.
9. M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
10. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470 „za zasługi w służbie wojskowej”.
11. Na podstawie Plik:Kpt. szostak.jpg

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• A. Suchcitz, M. Wroński: Barwa Pułku 7 Pancernego - zarys monograficzny, Wydawnictwo Instytutu Tarnogórskiego, Tarnowskie Góry 2002.
• Zbigniew Lalak: Broń pancerna w PSZ 1939–1945. Warsaw: Pegaz-Bis : O.K. Media, 2004. ISBN 83-922002-0-9. Brak numerów stron w książce
• Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918–1947, Zarząd Zrzeszenia Kół Oddz. Broni Pancernej. Londyn 1971.