Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 4346 mieszkańców, będąc 34. najludniejszym miastem w województwie[1].
Ośrodek usługowy i handlowy; drobny przemysł: metalowy, tworzyw sztucznych, materiałów budowlanych, drzewny i spożywczy.
Nazwa i herb miasta
Sokołów Małopolski swoją nazwę bierze jeszcze z czasów przed lokacją miasta – z założonej tutaj jeszcze prawdopodobnie w XIV wieku szkółki sokolniczej i obudowanej wokół niej osady w środku Puszczy Sandomierskiej.
Według jednej z miejscowych legend osada powstała na rozkaz Króla Kazimierza Wielkiego. Według niej władca w czasie podróży nowo wytyczonym szlakiem z Rzeszowa do Lublina zatrzymał się na postój na polanie w okolicy obecnego Kościoła św. Ducha. I gdy na rozłożystym dębie ujrzał sokole gniazdo, nakazał w tym miejscu założyć leśnictwo wraz z szkółką przyuczającą sokoły do polowań[6].
Miasto zostało w dokumentach lokacyjnych zostało wzmiankowane jako Sokolow.
Teren gminy leży na obszarze dawnej Puszczy Sandomierskiej, a najbardziej wartościowe fragmenty tego kompleksu leśnego zostały objęte ochroną krajoznawczą tworząc Sokołowsko-Wilczowolski Obszar Chronionego Krajobrazu. Miasto i Gmina Sokołów Małopolski posiada łagodny klimat, z niewielką ilością opadów.
Początek miastu Sokołów Małopolski dała stara osada łowiecka i targowa w Puszczy Sandomierskiej, powstała prawdopodobnie w XIV wieku. Funkcję targową (Rynku) pełnił obecny Plac Świętego Jana, który po lokacji zmienił swoje pierwotne przeznaczenie, a w jego centralnym punkcie w późniejszym okresie wybudowano Kościół parafialny.
Lokacja miasta
W 1569 roku Jan z Pilczy Pilecki otrzymał od Zygmunta Augusta prawa miejskie dla Sokołowa i nakreślił renesansowe rozplanowanie sieci ulic z centralnie położonym obszernym rynkiem o wymiarach 150 x 150 metrów. Miasto zostało ulokowane kilkaset metrów na północ od centrum przedlokacyjnej osady, na prawie chełmińskim, a mieszkańcy zwolnieni byli z podatków na kolejnych 20 lat.
Król Zygmunt II August, który zezwolił na lokację miasta Sokołowa w 1569 roku
XVII wiek
Rozwój miasta zostaje przerwany w roku 1608, kiedy to Sokołów zniszczył i ograbił Stanisław Stadnicki z Łańcuta zwany „Diabłem Łańcuckim”.
Miasto rozwijało się szybko, uzyskując status prężnego ośrodka rzemieślniczego, którego wyroby szewskie, stolarskie, garncarskie, tkackie i kowalskie słynęły w szerokiej okolicy. W roku 1641 wydany zostaje ponadto dekret powołujący do życia w Sokołowie cech wspólny obejmujący bednarzy, stolarzy, kołodziejów i garncarzy.
W roku 1657 Sokołów po raz kolejny zostaje zniszczony, tym razem za sprawą węgierskich wojsk pod wodzą księcia Siedmiogrodu, Jerzego II Rakoczego. Miasto zostaje wtedy spalone, a wraz z nim miejscowy kościół. W XVII w. próbą obrony, przeciw rozmaitym najazdom, była budowa fortyfikacji. Wcześniej miasto nękali między innymi Węgrzy oraz Tatarzy, pustosząc również okoliczne miejscowości.
Okres pod zaborami i po uzyskaniu niepodległości
Po 1772 roku Sokołowszczyzna wraz z samym Sokołowem wcielona zostaje do zaboru austriackiego.
Mimo licznych tragicznych wydarzeń miasto szybko się rozwija. W 1786 roku liczy już ponad 450 domów mieszkalnych. W 1793 roku powstaje Sokołowska Szkoła Miejska (Stadtschule), jeden z siedmiu tego typu obiektów w całym cyrkule rzeszowskim.
W połowie XIX wieku zostaje stolicą powiatu sokołowskiego[8]. Niepomyślny koniec XIX wieku i pierwsza połowa wieku XX przyhamowują jednak rozwój gospodarczy miasta[9].
W 1863 roku dochodzi do dużego pożaru dzielnicy żydowskiej, a następnie – 25 lipca 1904 roku w wielkim pożarze, w ciągu zaledwie trzech godzin Sokołów doszczętnie spłonął, co zmusiło dużą część mieszkańców do opuszczenia miasta. Zmniejszyła się również liczba ludności żydowskiej w mieście, szczególnie tej bogatszej, która udaje się na emigrację m.in. do Stanów Zjednoczonych.
W czasie pożaru spłonęło ponad 600 domów spośród wszystkich około 740, które znajdowały się w mieście. W związku z czym dach nad głową straciło około 700 sokołowskich rodzin. Przed ogniem ocalała wschodnia część miasta w okolicy ulic Leżajskiej, Łańcuckiej i południowego odcinka ulicy Rzeszowskiej[10].
Miasto po tych wydarzeniach wyraźnie podupada, a w okresie międzywojennym staje się to jeszcze bardziej widoczne. Likwidowane zostają urzędy, zniesiony zostaje urząd podatkowy, a w mieście nie zostaje wybudowana żadna fabryka, podczas gdy miasto leżało w obrębie Centralnego Okręgu Przemysłowego, nie powstała również planowana linia kolejowa, która miała przebiegać przez Sokołów.
W październiku 1938 honorowe obywatelstwo miasta otrzymał premier Felicjan Sławoj Składkowski[11]. W czasie II wojny światowej w 1944 roku część zabudowy Sokołowa, w tym m.in. stadion sportowy, uległy zniszczeniu w wyniku bombardowania wojsk nazistowskich.
Od czasów lokacji Sokołów Małopolski był miastem prywatnym. W ciągu swojej historii (aż do rozparcelowania po 1906 roku) należał do rodów Pileckich (od lokacji miasta do 1631), Kostków (do 1640), Działyńskich (do 1671), Branickich (do 1733), Lubomirskich (do 1749), Grabińskich herbu Pomian (do 1825).
Do 1869 roku dobra sokołowskie po bezpotomnej śmierci Marianny Grabińskiej trafiają w ręce m.in. baronowej Alviny von Schlippenbach i hrabiego Carla von Lachmana, a w 1869 majątek sokołowski kupuje Jan Władysław Zamoyski – ostatni dziedzic Sokołowa.
Demografia
Piramida wieku mieszkańców Sokołowa Małopolskiego w 2014 roku[13].
Pierwotny układ ulic wpisany został do rejestru zabytków. W wyniku pożarów (szczególnie z 1904 roku) nie przetrwało zbyt wiele budowli z dawniejszych okresów. Miasto posiada zwartą zabudowę z XIX i XX wieku. Charakterystyczna dla ulic Sokołowa Małopolskiego jest zwarta, głównie parterowa-murowana zabudowa oraz drewniane budownictwo mieszkalne z ozdobnymi gankami z XIX wieku.
Magistrat miejski z 1907 roku będący siedzibą władz gminy, z charakterystyczną facjatą pośrodku dachu z neogotyckim szczytem.
Kościół św. Jana Chrzciciela wybudowany w stylu neogotyckim w latach 1908–1916 według projektu Jana Sas Zubrzyckiego. Nowy hełm wyniosłej wieży tego kościoła, zniszczonej w wyniku działań wojennych w lipcu 1944 roku zaprojektował Wiktor Zin. Wieża kościoła jest najwyższym obiektem budowlanym Sokołowa Małopolskiego.
Kompleks dawnej Szkoły Podstawowej przy ul. Rzeszowskiej, z którego najstarsza część pochodzi z lat 1883–1885. Obecnie siedziba m.in. Muzeum Regionalnego.
Nowa Synagoga z XIX wieku, po przebudowie po zakończeniu II wojny światowej służąca jako dom kultury i muzeum, mieszcząca się przy ulicy Kazimierza Wielkiego.
Pomnik Wdzięczności za Odzyskaną Wolność z figurą Maryi jako królowej w centrum Rynku. Odsłonięty w 1933 roku z inicjatywy m.in. pochodzącej z Sokołowa Polonii z Chicago.
Kapliczka św. Onufrego z połowy XVIII wieku, ulokowana przy ulicy Wojska Polskiego, z kamienną figurą przedstawiającą Świętego. Według miejscowej legendy monument miał chronić tę część miasta przed klęską powodzi. Ufundowana przez miejscowych kupców.
Fragmenty miejskich wałów obronnych z lat 30. XVII wieku. W XVII wieku Sokołów Małopolski posiadał wały ziemne zwieńczone kilkumetrowym, drewnianym parkanem wraz z pięcioma bramami wjazdowymi i fosą. Ich pozostałości zachowały się obecnie w południowej części miasta w plebańskim ogrodzie oraz od strony wschodniej przy ulicy Zawale.
Nowy cmentarz żydowski. Najlepiej zachowany w województwie podkarpackim z 300 nagrobkami pochodzącymi z wieków od XVII do XX.
Willa Janina z 1906 roku przy ulicy Podstawskiego. Neobarokowy budynek, zdobiony od frontu ryzalitem, werandą oraz zdobionym szczytem. Obecnie w stanie dewastacji. W przeszłości siedziba miejskiego komisarza, w okresie PRL przekształcony na mieszkania komunalne.
Na obrzeżach Sokołowa znajduje się wiele XVIII-wiecznych krzyży i figur.
Nowa Synagoga (obecnie Dom Kultury przy ul. Kazimierza Wielkiego)
Cmentarz żydowski przy ulicy Okulickiego
Macewy nowego cmentarza żydowskiego w Sokołowie Małopolskim
Historyczne (nieistniejące) już obiekty
Duża część najważniejszych miejskich obiektów przestała istnieć wraz z Wielkim Pożarem Sokołowa z 1904 roku.
Stary Ratusz z XVI wieku o długości ponad 15 metrów i szerokości 10 metrów z gontowym dachem, z krytym gankiem na drewnianych słupach. Ulokowany był w samym środku sokołowskiego Rynku. Najstarszy zapis o ratuszu pochodzi z 1586 roku. Spłonął w 1904 roku[16].
Pierwszy kościół św. Jana Chrzciciela sprzed 1579 roku o bezwieżowej bryle na planie krzyża. Spalony przez wojska Siedmiogrodu Jerzego Rakoczego w 1657 roku[17].
Modrzewiowy kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła, św. Jana Chrzciciela i św. Michała Archanioła z lat 1670-1699. Duży, trzynawowy, z sobotami i wieżyczką oraz siedmioma ołtarzami. Spłonął doszczętnie w 1904 roku[18].
Stary cmentarz żydowski przy ul. Kochanowskiego powstały w XVII wieku. Zdewastowany przez wojska niemieckie i radzieckie w czasie II wojny światowej. Jedynym śladem po nekropolii jest odbudowany ohel z macewami ku pamięci sokołowskiego rabina Meilecha Weichselbauma.
Stara Synagoga drewniana, z XVII wieku, zburzona w XIX wieku. W jej miejscu wybudowano obecnie istniejący budynek kolejnej synagogi.
Na dzień dzisiejszy miasto nie jest skomunikowane poprzez sieć kolejową. W planach jest budowa nitki kolejowej z Rzeszowa do Łętowni, a w okolicy węzła linii drogowej S19 Sokołów Małopolski Wschód zaplanowano budowę Dworca Kolejowego (jako części inwestycji w ramach skomunikowania z Centralnym Portem Komunikacyjnym.[20]
Edukacja
Zespół Szkół im. Tadeusza Kościuszki (Liceum Ogólnokształcące, Technikum, Szkoła Branżowa) ul. Lubelska 37 – link
Zespół Szkół im. Jana Pawła II, ul. Lubelska 41 (Szkoła Podstawowa) – link
Niepaństwowa Szkoła Muzyczna I i II st., ul. Lubelska 41 – link
Najbardziej popularną dyscypliną sportu w Sokołowie Małopolskim jest piłka nożna, którą w sekcji sportowej uprawia regularnie prawie 200 osób. Sama piłka nożna pojawiła się w mieście w 1912 roku. W przeszłości klub TG Sokół z Sokołowa zrzeszał wiele sekcji sportowych. Obecnie jest on jednosekcyjny.
Zawody sportowe
W mieście w okresie letnim organizowane są zawody triathlonowe (Triathlon Sokoła).[25]. Miasto organizuje także cyklicznie biegi uliczne (Bieg Sokoła).[26]
Obiekty sportowe
Początkowo za boisko do piłki nożnej mieszkańcom Sokołowa i okolic służyły błonia pod Turzą. Tuż po I wojnie światowej podjęto działania mające na celu budowę dużego stadionu sportowego przy wylocie ulicy Raniżowskiej (obecnie Podstawskiego). Stadion został oddany do użytku na początku lat dwudziestych.
Stadion przy ul. Polnej – piłka nożna; obiekt TG Sokół Sokołów Małopolski powstał w l. 1919-1921; po remoncie na przełomie 2011 i 2012 posiada 820 miejsc siedzących i wymiary boiska 104 × 63 m (wcześniej odpowiednio 200 i 105m x 68m). W lipcu 1961 rozpoczęto budowę pawilonu sportowego, który oficjalnie otwarto 8 maja 1966. W 1972 nastąpiło poszerzenie terenu stadionu, a w 1986 po raz kolejny rozbudowano pawilon sportowy. Remont stadionu na przełomie 2011 i 2012 objął płytę stadionu, budynek pawilonu klubowego oraz trybuny[27].
Okolice Sokołowa Małopolskiego obfitują w dużą liczbę ścieżek, które idealnie nadają się do letniej turystyki rowerowej i pieszej. W zimie natomiast leśne ścieżki w okolicy Turzy wykorzystywane są przez amatorów biegów narciarskich.
Przez miasto, w którym zlokalizowana jest mała baza hotelowa i restauracja, przebiega niebieski szlak turystyczny z Głogowa Małopolskiego do Leżajska[28].
Po zachodniej części miasta (ulica Leśna, Osiedle "Pod Lasem") znajduje się niewielki zbiornik wodny z przeznaczeniem do rekreacji, a samo miasto graniczy od strony zachodniej i południowo-zachodniej z kompleksem leśnym.
↑Walicki B., Walicki L., W biało-niebieskich barwach. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” i jego dziedzictwo w latach 1894–2004. Towarzystwo Miłośników Ziemi Sokołowskiej. Sokołów Młp. 2005.
↑ abcdepodczas okupacji 1939–45 większość gmin powiatu zniesiono kosztem utworzenia obszarów specjalnych; jedynie miasta Kolbuszowa i Sokołów oraz gminę Sokołów włączono do Landkreis Reichshof (dystrykt krakowski, GG)
У этого термина существуют и другие значения, см. Терни (значения). Населённый пунктТерниTerni Флаг Герб 42°34′ с. ш. 12°39′ в. д.HGЯO Страна Италия Административный регион Умбрия Провинция Терни Бургомистр Леонардо Латини (с 25-06-2018) История и география Площадь 211,90 к...
English ballet dancer (1946–2013) David WallCBEJeté, a sculpture by Enzo Plazzotta based on David WallBorn(1946-03-15)15 March 1946Chiswick, London, EnglandDied18 June 2013(2013-06-18) (aged 67)Croydon, London, EnglandOccupationBallet dancer David Richard Wall CBE (15 March 1946 – 18 June 2013) was an English ballet dancer of The Royal Ballet, where he was promoted to the rank of principal at the age of 21, the youngest in company history at the time. Early life and education Wall w...
У этого термина существуют и другие значения, см. Пашковский сельсовет. Сельское поселение России (МО 2-го уровня)Пашковский сельсовет 55°15′00″ с. ш. 68°10′28″ в. д.HGЯO Страна Россия Субъект РФ Курганская область Район Петуховский Включает 2 населённых пункта ...
Maurice Wilkins Maurice Hugh Frederick Wilkins CBE (* 15. Dezember 1916 in Pongaroa/Tararua District in Nord-Wairarapa, Neuseeland; † 5. Oktober 2004 in London) war ein neuseeländischer Physiker und Nobelpreisträger. Er forschte vor allem im Bereich der Röntgenkristallographie. Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Auszeichnungen und Mitgliedschaften 3 Schriften 4 Literatur 5 Weblinks 6 Einzelnachweise Leben Im Alter von sechs Jahren wurde der Sohn eines irischen Arztes nach England gebracht...
Johann Georg Meusel, Frontispiz (1790) Johann Georg Meusel, Scherenschnitt (um 1790) Johann Georg Meusel (* 17. März 1743 in Eyrichshof; † 19. September 1820 in Erlangen) war ein deutscher Historiker, Lexiko- und Bibliograf. Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Wirken 3 Bedeutung 4 Werke (Auswahl) 5 Literatur 6 Weblinks 7 Einzelnachweise Leben Johann Georg Meusel war das älteste von zehn Kindern des Schulmeisters und Kantors Johann Nikolaus Meusel und seiner Ehefrau Susanna Margaretha geb. Roth. ...
Die innere Mariahilfer Straße an der Bundesländerplatz genannten Kreuzung mit Neubaugasse (links) und Amerlingstraße; rechts die abzweigende Schadekgasse Die Mariahilfer Straße ist die größte und eine der bekanntesten Einkaufsstraßen von Wien. Sie verbindet die Innere Stadt mit dem Westbahnhof und dem 15. Bezirk, Rudolfsheim-Fünfhaus. Inhaltsverzeichnis 1 Name 2 Verlauf 2.1 Innere Mariahilfer Straße 2.2 Äußere Mariahilfer Straße 3 Geschichte 3.1 Mariahilfer Straße neu 4 Verkehr 5...
This article is about relations with the Republic of China. For relations between the People's Republic of China and the United Kingdom, see China–United Kingdom relations. Bilateral relationsTaiwan–United Kingdom relations Taiwan United Kingdom Diplomatic missionTaipei Representative Office in the U.K.British Office TaipeiEnvoyKelly Wu-Chiao HsiehJohn Dennis Taipei Representative Office in the U.K. Taiwan–United Kingdom relations refers to bilateral relations between Taiwan (officially...
This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Israel Fire and Rescue Services – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2010) (Learn how and when to remove this template message) Israel Fire and Rescue Servicesכבאות והצלה לישראלEmblem of Israel Fire and Rescue ServicesFlag of ...
Administrative or political division in some countries For other uses, see Department (disambiguation). Map showing countries in the world that have departments as administrative divisions. As first level As second level A department (French: département, Spanish: departamento) is an administrative or political division in several countries. Departments are the first-level divisions of 11 countries, nine in the Americas and two in Africa. An additional 10 countries use...
Metronomy discographyJoseph Mount performing at Open Source Festival on 27 June 2015Studio albums7EPs5Singles17 The discography of the English electronic group Metronomy consists of seven albums, five EPs and a number of singles. Lead vocalist and main songwriter of the band Joseph Mount also releases remixes under the name. Studio albums List of studio albums, with selected chart positions and certifications Title Details Peak chart positions Certifications UK[1] BEL(Fl)[2] B...
For the bar in Texas, see Dixie Chicken (bar). 1973 studio album by Little FeatDixie ChickenStudio album by Little FeatReleasedJanuary 25, 1973RecordedLate 1972StudioClover Recorders, Los Angeles, Warner Bros. Recording Studios, North Hollywood, Sunset Sound, Los Angeles[1]Genre Swamp rock[2] funk rock[2] Length36:12LabelWarner Bros.ProducerLowell GeorgeLittle Feat chronology Sailin' Shoes(1972) Dixie Chicken(1973) Feats Don't Fail Me Now(1974) Professional rat...
Hon.Sarath Chandrasiri Mayadunneසරත් චන්ද්රසිරි මායාදුන්නේ36th Auditor General of Sri LankaIn office13 August 2000 – 23 October 2006Preceded byS. M. SabrySucceeded byP. A. PematilakaMember of Parliamentfor the National ListIn office1 September 2015 – 3 September 2015Succeeded byBimal Rathnayaka Personal detailsNationalitySri LankanPolitical partyJanatha Vimukthi PeramunaAlma materUniversity of Ceylon Sarath Chandrasi...
العلاقات الصومالية المالية الصومال مالي الصومال مالي تعديل مصدري - تعديل العلاقات الصومالية المالية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين الصومال ومالي.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: وجه المقارنة الصومال...
Soviet military area Transcaucasian Military DistrictLocation of the Transcaucasian Military District (red) in the Soviet Union, 1991Active1935 – September 1992 or December 1992CountrySoviet UnionTypeMilitary districtPart ofSoviet Armed ForcesHeadquartersTbilisiEngagementsWorld War IICommandersNotablecommanders Fyodor Tolbukhin Konstantin Rokossovsky Igor Rodionov Military unit The Transcaucasian Military District, a military district of the Soviet Armed Forces, traces its history to M...
Fictional Dwarf in The Lord of the Rings Fictional character Gimli, son of GlóinTolkien characterIn-universe informationAliasesElf-friend Lockbearer Lord of the Glittering CavesRaceDwarfAffiliationFellowship of the RingBooksThe Fellowship of the Ring (1954) The Two Towers (1955) The Return of the King (1956) Unfinished Tales (1980) Gimli is a fictional character in J. R. R. Tolkien's Middle-earth, appearing in The Lord of the Rings. A dwarf warrior, he is the son of Glóin, a member of Thori...
У этого термина существуют и другие значения, см. Тибет (значения). Историческая областьТибет Окрестности монастыря Самье в Тибете Экзотопонимы кит. 西藏, Сицзан Географический регион Центральная Азия Период VII век — настоящее время Локализация юго-запад КНР Население 10,4...
Ura SundayURLurasunday.comTipeLayanan komik webPendaftaranYaSubjek utamakomik web dan manga BahasaJepangPemilikShogakukanBerdiri sejak18 April 2012; 12 tahun lalu (2012-04-18)NegaraJepang Peringkat Alexa▼ 25,421 (Global, Mei 2019)StatusDaring Ura Sunday (Jepang: 裏サンデーcode: ja is deprecated , Hepburn: Ura Sandē), adalah sebuah situs web layanan komik web Jepang yang dimiliki oleh Shogakukan. Situs ini diluncurkan pada tanggal 18 April 2012, dan menyediakan seri komik web...