Sukcesy pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałemvon Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętów podwodnych. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni, oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary)[1][2].
SM[a] UC-57 zamówiony został 12 stycznia 1916 roku jako jednostka z III serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat U-Bootów[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[4][5]. Został zbudowany w stoczni Kaiserliche Werft w Gdańsku jako jeden z sześciu okrętów typu UC II zamówionych w tej wytwórni[4][6][7]. UC-57 otrzymał numer stoczniowy 39 (Werk 39)[5][8]. Stępkę okrętu położono 14 marca 1916 roku[5], a zwodowany został 7 września 1916 roku[9][10]. Koszt budowy okrętu wyniósł 1 mln 935 tys. marek[11].
Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[2][19]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów)[20][19]. Wyposażenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torpedkalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 naboi[2][13][21]. Okręt wyposażony był w dwa peryskopyZeissa: wachtowy i bojowy oraz radiostację z podnoszonym masztem o wysokości 10 metrów[22][d]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg[15].
Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[18][23].
22 stycznia 1917 roku UC-57 został przyjęty do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej[5][10], a jego dowództwo objął kpt. mar. (niem.Kapitänleutnant) Friedrich Wißmann[24]. Po okresie szkolenia okręt został 6 maja 1917 roku przydzielony do Flotylli Bałtyckiej[5]. W czerwcu okręt postawił w Zatoce Botnickiej i w rejonie Zatoki Ryskiej dwie zagrody liczące łącznie 36 min[25]. 9 czerwca U-Boot zatopił 25 Mm na północ od Oerker zbudowany w 1879 roku szwedzkiżaglowiec „Ludwig” (78 BRT), przewożący ładunek żelazokrzemu i maszyny rolnicze z Gävle do Mäntyluoto(inne języki) (obyło się bez strat ludzkich)[26]. 20 czerwca załoga okrętu podwodnego zanotowała duży sukces, zdobywając nieopodal Raumy pochodzący z 1891 roku brytyjskiparowiec „Penpol” o pojemności 2061 BRT, płynący z Piotrogrodu (na pokładzie pryzu nikt nie zginął)[27]. Cztery dni później UC-57 powtórzył osiągnięcie, zdobywając w tym samym rejonie drugi brytyjski parowiec, którym był zbudowany w 1889 roku „Meggie” (1802 BRT). Pryz, opanowany bez strat w ludziach, doprowadzony został do portu w Lipawie[28].
26 czerwca ofiarami działalności UC-57 zostały cztery rosyjskie jednostki: żaglowiec „Georg” o pojemności 18 BRT[29] oraz holownik „Martiniemi” (30 BRT), holujący barki „Marie” (87 BRT) i „Tervo” (58 BRT)[30]. Wszystkie jednostki zostały zatopione przez U-Boota w rejonie Raumy[31][32][33].
2 i 4 września 1917 roku okręt wraz z bliźniaczym UC-78 uczestniczył w zdobyciu Rygi przez Niemców, ostrzeliwując wycofujące się wybrzeżem wojska rosyjskie[34]. 4 września trzy samoloty oraz obydwa U-Booty próbowały zaatakować zespół rosyjskich okrętów uchodzących z Rygi do Parnawy (niszczyciele„Pogranicznik”(inne języki) i „Gienierał Kondratienko” oraz kanonierki „Groziaszczij(inne języki)”, „Chrabrij” i „Chiwiniec”(inne języki)), jednak bez powodzenia[34]. W październiku 1917 roku SM UC-57 (wraz z siostrzanymi jednostkami UC-56, UC-58, UC-59, UC-60 i UC-78) w składzie flotylli „Kurlandia” wziął udział w operacji Albion, mającej na celu opanowanie Wysp Moonsundzkich[35][36]. W pierwszej dekadzie października okręt wyszedł z Lipawy z zadaniem obserwacji południowego wejścia do cieśniny Moonsund oraz postawienia zagród minowych na rosyjskich szlakach wodnych; po pomyślnym przedarciu się na wody Zatoki Ryskiej U-Boot powrócił do bazy między 20 a 25 października[37].
12 listopada 1917 roku UC-57 wyruszył z Gdańska na swą siódmą misję bojową, mając na pokładzie ośmiu fińskich żołnierzy i cztery tony amunicji[5]. 17 listopada, po udanym wysadzeniu żołnierzy i ładunku na wyspie Hamnskär(inne języki) w Zatoce Fińskiej okręt podwodny miał przeczekać noc leżąc na dnie, a następnie udać się w drogę powrotną do Gdańska[5]. U-Boot nigdy nie dotarł do portu, tonąc z całą załogą prawdopodobnie po wejściu na minę[5][6]. Na wyspie Hamnskär postawiono pomnik upamiętniający załogę niemieckiego okrętu[5].
Podsumowanie działalności bojowej
SM UC-57 odbył siedem misji bojowych, w wyniku których zatonęło pięć statków o łącznej pojemności 271 BRT, a dwa statki o łącznej pojemności 3863 BRT zostały zdobyte[33]. Pełne zestawienie zadanych przez niego strat przedstawia poniższa tabela[33]:
↑Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
↑Knott 2015 ↓ podaje, że okręt wyposażony był w trzy peryskopy.
↑Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto.
Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
Guðmundur Helgason: Georg. uboat.net. [dostęp 2020-01-07]. (ang.).
John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.
_(14580064668_-_UC_56).jpg)
