Puchar Świata w biathlonie

Puchar Świata w biathlonie – cykl zawodów biathlonowych rozgrywany od sezonu zimowego 1977/78 dla mężczyzn i 1982/83 dla kobiet.

Na cały cykl pucharowy składa się od 9 do 10 zawodów rozgrywanych od grudnia do marca. W czasie każdego spotkania w różnych centrach biathlonowych (głównie Europy) zawodnicy startują w kilku konkurencjach biathlonowych (sprint, bieg pościgowy, masowy, indywidualny i sztafeta). Do Pucharu Świata zaliczane są także wyniki konkurencji podczas mistrzostw świata i igrzysk olimpijskich. Wyniki uzyskane podczas Igrzysk Olimpijskich w Soczi w 2014 roku po raz pierwszy nie zaliczały się do klasyfikacji Pucharu Świata.

Punktacja

Początkowo punktacja PŚ wyglądała następująco:

Miejsce	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25
Punkty	25	24	23	22	21	20	19	18	17	16	15	14	13	12	11	10	9	8	7	6	5	4	3	2	1

W sezonie 1984/1985 wprowadzono korektę, wciąż jednak punkty do klasyfikacji Pucharu Świata otrzymywali zawodnicy, którzy plasowali się w pierwszej 25.

Punktacja była następująca:

Miejsce	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25
Punkty	30	26	24	22	21	20	19	18	17	16	15	14	13	12	11	10	9	8	7	6	5	4	3	2	1

Od początku sezonu 2000/2001 aż do końca sezonu 2007/2008 punkty do klasyfikacji Pucharu Świata otrzymywali zawodnicy, którzy plasowali się w pierwszej 30. Punktacja była następująca:

Miejsce	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30
Punkty	50	46	43	40	37	34	32	30	28	26	24	22	20	18	16	15	14	13	12	11	10	9	8	7	6	5	4	3	2	1

Od pierwszych zawodów Pucharu Świata 2008/2009 punkty otrzymywało czołowych 40 zawodników. Punktacja prezentowała się następująco:

Miejsce	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
Punkty	60	54	48	43	40	38	36	34	32	31	30	29	28	27	26	25	24	23	22	21	20	19	18	17	16	15	14	13	12	11	10	9	8	7	6	5	4	3	2	1

Od początku sezonu 2010/2011 zniesiono zasadę, według której każdemu zawodnikowi od sumy punktów z całego sezonu odejmowano punkty za 3 najgorsze jego rezultaty w sezonie, co obejmowało również zawody, w których zawodnik nie startował, w których nie zdobył punktów lub których nie ukończył. Ponadto do tego czasu w poszczególnych klasyfikacjach (np. sprintu), również odejmowano rezultaty jednego najgorszego startu, zaś w Pucharze Narodów cztery najsłabsze wyniki.

Od początku sezonu 2011/2012 wprowadzono zasadę, według której każdemu zawodnikowi od sumy punktów z całego sezonu odejmuje się punkty za 2 najgorsze jego rezultaty w sezonie, co obejmuje również zawody, w których zawodnik nie startował, w których nie zdobył punktów lub których nie ukończył.

W sezonie 2020/2021 obowiązywała zasada, według której każdemu zawodnikowi od sumy punktów z całego sezonu odejmuje się punkty za 4 najgorsze jego rezultaty w sezonie, co obejmuje również zawody, w których zawodnik nie startował, w których nie zdobył punktów lub których nie ukończył.

Międzynarodowa Unia Biathlonu postanowiła, że od sezonu 2022/2023 punktacja będzie przedstawiała się następująco:

Miejsce	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
Punkty	90	75	60	50	45	40	36	34	32	31	30	29	28	27	26	25	24	23	22	21	20	19	18	17	16	15	14	13	12	11	10	9	8	7	6	5	4	3	2	1

Poza tym zniesiono zasadę według której odliczano każdemu zawodnikowi od sumy punktów z całego sezonu punkty za najgorsze rezultaty. Postanowiono również, że Mistrzostwa Świata nie będą zaliczane do rywalizacji w Pucharze Świata^[1].

Klasyfikacja generalna PŚ

Frank Ullrich – czterokrotny zwycięzca PŚ

Sven Fischer – zwycięzca PŚ z 1997 i 1999 r.

Ole Einar Bjørndalen – sześciokrotny zwycięzca PŚ

Raphaël Poirée – czterokrotny zwycięzca PŚ

Emil Hegle Svendsen – triumfator PŚ z 2010 r.

Tarjei Bø – triumfator PŚ z 2011 r.

Martin Fourcade – najbardziej utytułowany zawodnik w historii PŚ

Johannes Thingnes Bø – pięciokrotny zwycięzca PŚ

Quentin Fillon Maillet – triumfator PŚ z 2022 r.

Magdalena Forsberg – sześciokrotna zwyciężczyni PŚ

Liv Grete Poirée – zwyciężczyni PŚ z 2004 r.

Sandrine Bailly – triumfatorka PŚ z 2005 r.

Helena Jonsson – triumfatorka PŚ z 2009 r.

Magdalena Neuner – zwyciężczyni PŚ z 2008, 2010 i 2012 r.

Kaisa Mäkäräinen – zwyciężczyni PŚ z 2011, 2014 i 2018 r.

Laura Dahlmeier – zwyciężczyni PŚ z 2017 r.

Dorothea Wierer – zwyciężczyni PŚ z 2019 i 2020 r.

Tiril Eckhoff – zwyciężczyni PŚ z 2021 r.

Marte Olsbu Røiseland – zwyciężczyni PŚ z 2022 r.

Julia Simon – zwyciężczyni PŚ z 2023 r.

Lisa Vittozzi – zwyciężczyni PŚ z 2024 r.

Mężczyźni

Sezon	Zwycięzca	2. miejsce	3. miejsce
1977/1978	Frank Ullrich	Klaus Siebert	Eberhard Rösch
1978/1979	Klaus Siebert	Frank Ullrich	Władimir Barnaszow
1979/1980	Frank Ullrich	Klaus Siebert	Eberhard Rösch
1980/1981	Frank Ullrich	Kjell Søbak	Anatolij Alabjew
1981/1982	Frank Ullrich	Matthias Jacob	Kjell Søbak
1982/1983	Peter Angerer	Eirik Kvalfoss	Frank Ullrich
1983/1984	Frank-Peter Roetsch	Peter Angerer	Eirik Kvalfoss
1984/1985	Frank-Peter Roetsch	Jurij Kaszkarow	Eirik Kvalfoss
1985/1986	Andre Sehmisch	Peter Angerer	Matthias Jacob
1986/1987	Frank-Peter Roetsch	Fritz Fischer	Jan Matouš
1987/1988	Fritz Fischer	Eirik Kvalfoss	Johann Passler
1988/1989	Eirik Kvalfoss	Aleksandr Popow	Siergiej Czepikow
1989/1990	Siergiej Czepikow	Eirik Kvalfoss	Walerij Miedwiedcew
1990/1991	Siergiej Czepikow	Mark Kirchner	Andreas Zingerle
1991/1992	Jon Åge Tyldum	Mikael Löfgren	Sylfest Glimsdal
1992/1993	Mikael Löfgren	Mark Kirchner	Pieralberto Carrara
1993/1994	Patrice Bailly-Salins	Sven Fischer	Frank Luck
1994/1995	Jon Åge Tyldum	Patrick Favre	Wilfried Pallhuber
1995/1996	Władimir Draczow	Wiktor Majgurow	Sven Fischer
1996/1997	Sven Fischer	Ole Einar Bjørndalen	Wiktor Majgurow
1997/1998	Ole Einar Bjørndalen	Ricco Groß	Sven Fischer
1998/1999	Sven Fischer	Ole Einar Bjørndalen	Frank Luck
1999/2000	Raphaël Poirée	Ole Einar Bjørndalen	Sven Fischer
2000/2001	Raphaël Poirée	Ole Einar Bjørndalen	Frode Andresen
2001/2002	Raphaël Poirée	Pawieł Rostowcew	Ole Einar Bjørndalen
2002/2003	Ole Einar Bjørndalen	Władimir Draczow[2]	Ricco Groß
2003/2004	Raphaël Poirée	Ole Einar Bjørndalen	Ricco Groß
2004/2005	Ole Einar Bjørndalen	Sven Fischer	Raphaël Poirée
2005/2006	Ole Einar Bjørndalen	Raphaël Poirée	Sven Fischer
2006/2007	Michael Greis	Ole Einar Bjørndalen	Raphaël Poirée
2007/2008	Ole Einar Bjørndalen	Dmitrij Jaroszenko	Emil Hegle Svendsen
2008/2009	Ole Einar Bjørndalen	Tomasz Sikora	Emil Hegle Svendsen
2009/2010	Emil Hegle Svendsen	Christoph Sumann	Iwan Czeriezow
2010/2011	Tarjei Bø	Emil Hegle Svendsen	Martin Fourcade
2011/2012	Martin Fourcade	Emil Hegle Svendsen	Andreas Birnbacher
2012/2013	Martin Fourcade	Emil Hegle Svendsen	Dominik Landertinger
2013/2014	Martin Fourcade	Emil Hegle Svendsen	Johannes Thingnes Bø
2014/2015	Martin Fourcade	Anton Szypulin	Jakov Fak
2015/2016	Martin Fourcade	Johannes Thingnes Bø	Anton Szypulin
2016/2017[3]	Martin Fourcade	Anton Szypulin	Johannes Thingnes Bø
2017/2018	Martin Fourcade	Johannes Thingnes Bø	Anton Szypulin
2018/2019	Johannes Thingnes Bø	Aleksandr Łoginow	Quentin Fillon Maillet
2019/2020	Johannes Thingnes Bø	Martin Fourcade	Quentin Fillon Maillet
2020/2021	Johannes Thingnes Bø	Sturla Lægreid	Quentin Fillon Maillet
2021/2022	Quentin Fillon Maillet	Sturla Lægreid	Sebastian Samuelsson
2022/2023	Johannes Thingnes Bø	Sturla Lægreid	Vetle Sjastad Christiansen
2023/2024	Johannes Thingnes Bø	Tarjei Bø	Johannes Dale-Skjevdal

Sztafety mężczyzn

Sezon	Zwycięzca	2. miejsce	3. miejsce
1992/1993	-	-	-
1993/1994	-	-	-
1994/1995	-	-	-
1995/1996	-	-	-
1996/1997	Niemcy	Norwegia	Rosja
1997/1998	Niemcy  Norwegia	-	Rosja
1998/1999	Niemcy	Rosja	Norwegia
1999/2000	Norwegia	Rosja	Niemcy
2000/2001	Norwegia	Rosja	Czechy
2001/2002	Norwegia	Niemcy	Białoruś
2002/2003	Białoruś	Rosja	Norwegia
2003/2004	Norwegia	Niemcy	Francja
2004/2005	Norwegia	Niemcy	Rosja
2005/2006	Niemcy	Rosja	Francja
2006/2007	Rosja	Norwegia	Niemcy
2007/2008	Norwegia	Rosja	Niemcy
2008/2009	Austria	Norwegia	Niemcy
2009/2010	Norwegia	Austria	Rosja
2010/2011	Norwegia	Niemcy	Ukraina
2011/2012	Francja	Norwegia	Rosja
2011/2012	Rosja	Norwegia	Francja
2012/2013	Norwegia	Rosja	Czechy
2013/2014	Niemcy	Szwecja	Austria
2014/2015	Rosja	Norwegia	Niemcy
2015/2016	Norwegia	Rosja	Niemcy
2016/2017	Rosja	Francja	Niemcy
2017/2018	Norwegia	Szwecja	Francja
2018/2019	Norwegia	Rosja	Niemcy
2019/2020	Norwegia	Francja	Niemcy
2020/2021	Norwegia	Szwecja	Francja
2021/2022	Norwegia	Francja	Niemcy
2022/2023	Norwegia	Niemcy	Francja
2023/2024	Norwegia	Niemcy	Włochy

Kobiety

Sezon	Zwyciężczyni	2. miejsce	3. miejsce
1982/1983	Gry Østvik	Siv Bråten	Aino Kallunki
1983/1984	Mette Mestad	Sanna Grønlid	Gry Østvik
1984/1985	Sanna Grønlid	Eva Korpela	Kaija Parve
1985/1986	Eva Korpela	Sanna Grønlid	Lise Meloche
1986/1987	Eva Korpela	Anne Elvebakk	Sanna Grønlid
1987/1988	Anne Elvebakk	Elin Kristiansen	Nadeżda Aleksiewa
1988/1989	Jelena Gołowina	Natalja Prikazczikowa	Swietłana Dawydowa
1989/1990	Jiřina Adamičková	Anne Elvebakk	Jelena Gołowina
1990/1991	Swietłana Dawydowa	Myriam Bédard	Anne Elvebakk
1991/1992	Anfisa Riezcowa	Anne Briand	Petra Schaaf[4]
1992/1993	Anfisa Riezcowa	Myriam Bédard	Anne Briand
1993/1994	Swietłana Paramygina	Nathalie Santer Bjørndalen	Anne Briand
1994/1995	Anne Briand	Swietłana Paramygina	Uschi Disl
1995/1996	Emmanuelle Claret	Uschi Disl	Petra Behle
1996/1997	Magdalena Forsberg	Uschi Disl	Simone G.-P.-Memm
1997/1998	Magdalena Forsberg	Uschi Disl	Martina Zellner
1998/1999	Magdalena Forsberg	Ołena Zubryłowa	Uschi Disl
1999/2000	Magdalena Forsberg	Ołena Zubryłowa	Corinne Niogret
2000/2001	Magdalena Forsberg	Liv Grete Poirée	Ołena Zubryłowa
2001/2002	Magdalena Forsberg	Liv Grete Poirée	Uschi Disl
2002/2003	Martina Glagow	Albina Achatowa	Sylvie Becaert
2003/2004	Liv Grete Poirée	Olga Miedwiedcewa	Sandrine Bailly
2004/2005	Sandrine Bailly	Kati Wilhelm	Olga Miedwiedcewa
2005/2006	Kati Wilhelm	Anna Carin Zidek	Martina Glagow
2006/2007	Andrea Henkel	Kati Wilhelm	Anna Carin Zidek
2007/2008	Magdalena Neuner	Sandrine Bailly	Andrea Henkel
2008/2009	Helena Jonsson	Kati Wilhelm	Tora Berger
2009/2010	Magdalena Neuner	Simone Hauswald	Helena Jonsson
2010/2011	Kaisa Mäkäräinen	Andrea Henkel	Helena Ekholm[5]
2011/2012	Magdalena Neuner	Darja Domraczewa	Tora Berger
2012/2013	Tora Berger	Darja Domraczewa	Andrea Henkel
2013/2014	Kaisa Mäkäräinen Tora Berger[6]	-	Darja Domraczewa
2014/2015	Darja Domraczewa	Kaisa Mäkäräinen	Wałentyna Semerenko
2015/2016	Gabriela Soukalová	Marie Dorin Habert	Dorothea Wierer
2016/2017	Laura Dahlmeier	Gabriela Koukalová	Kaisa Mäkäräinen
2017/2018	Kaisa Mäkäräinen	Anastasija Kuźmina	Darja Domraczewa
2018/2019	Dorothea Wierer	Lisa Vittozzi	Anastasija Kuźmina
2019/2020	Dorothea Wierer	Tiril Eckhoff	Denise Herrmann
2020/2021	Tiril Eckhoff	Marte Olsbu Røiseland	Franziska Preuß
2021/2022	Marte Olsbu Røiseland	Elvira Öberg	Lisa Hauser
2022/2023	Julia Simon	Dorothea Wierer	Lisa Vittozzi
2023/2024	Lisa Vittozzi	Lou Jeanmonnot-Laurent	Ingrid Landmark Tandrevold

Sztafety kobiet

Sezon	Zwyciężczynie	2. miejsce	3. miejsce
1992/1993	-	-	-
1993/1994	-	-	-
1994/1995	-	-	-
1995/1996	-	-	-
1996/1997	Rosja	Norwegia	Niemcy
1997/1998	-	-	-
1998/1999	Niemcy	Rosja	Ukraina
1999/2000	Rosja  Niemcy	-	Ukraina
2000/2001	Norwegia	Niemcy	Rosja
2001/2002	Niemcy	Norwegia  Rosja	-
2002/2003	Rosja	Niemcy	Białoruś
2003/2004	Norwegia	Rosja	Niemcy
2004/2005	Rosja	Niemcy	Norwegia
2005/2006	Rosja	Niemcy	Francja
2006/2007	Francja	Niemcy	Rosja
2007/2008	Niemcy	Rosja	Francja
2008/2009[7]	Niemcy	Francja	Ukraina
2009/2010	Rosja	Niemcy	Francja
2010/2011	Niemcy	Szwecja	Rosja
2011/2012	Francja	Norwegia	Rosja
2012/2013	Norwegia	Ukraina	Niemcy
2013/2014	Niemcy	Ukraina	Rosja
2014/2015	Czechy	Niemcy	Francja
2015/2016	Niemcy	Ukraina	Francja
2016/2017	Niemcy	Francja	Ukraina
2017/2018	Niemcy	Francja	Włochy
2018/2019	Norwegia	Niemcy	Francja
2019/2020	Norwegia	Szwajcaria	Niemcy
2020/2021	Szwecja	Niemcy	Francja
2021/2022	Szwecja	Norwegia	Francja
2022/2023	Francja	Norwegia	Szwecja
2023/2024	Norwegia	Szwecja	Francja

Najwięcej zwycięstw w zawodach PŚ^[8]

Stan po sezonie 2023/2024

MĘŻCZYŹNI Lp. Zawodnik Zwycięstwa 1. Ole Einar Bjørndalen 94 2. Martin Fourcade 79 3. Johannes Thingnes Bø 76 4. Raphaël Poirée 44 5. Emil Hegle Svendsen 37 6. Sven Fischer 33 7. Frode Andresen 15 Władimir Draczow Frank-Peter Roetsch 10. Quentin Fillon Maillet 14

KOBIETY Lp. Zawodniczka Zwycięstwa 1. Magdalena Forsberg 42 2. Magdalena Neuner 34 3. Darja Domraczewa 31 4. Uschi Disl 30 5. Tiril Eckhoff 29 6. Tora Berger 28 7. Kaisa Mäkäräinen 27 8. Liv Grete Poirée 22 Andrea Henkel 10. Ołena Zubryłowa 21 Kati Wilhelm

• Klasyfikacja nie obejmuje zwycięzców zawodów podczas IO w Soczi 2014, Pjongczangu 2018 i Pekinie 2022

Wielokrotni zwycięzcy klasyfikacji generalnej

Indywidualnie

MĘŻCZYŹNI Lp. Zawodnik Tytuły 1. Martin Fourcade 2011/12;2012/13;2013/14;2014/15;2015/16;2016/17;2017/18 7 2. Ole Einar Bjørndalen 1997/98;2002/03;2004/05;2005/06;2007/08;2008/09 6 3. Johannes Thingnes Bø 2018/19;2019/20;2020/21;2022/23;2023/24 5 4. Frank Ullrich 1977/78;1979/80;1980/81;1981/82 4 Raphaël Poirée 1999/00;2000/01;2001/02;2003/04 6. Frank-Peter Roetsch 1983/84;1984/85;1986/87 3 7. Jon Åge Tyldum 1991/92;1994/95 2 Sven Fischer 1996/97;1998/99 Siergiej Czepikow 1989/90;1990/91

KOBIETY Lp. Zawodniczka Tytuły 1. Magdalena Forsberg 1996/97;1997/98;1998/99;1999/00;2000/01;2001/02 6 2. Magdalena Neuner 2007/08;2009/10;2011/12 3 Kaisa Mäkäräinen 2010/11;2013/14;2017/18 3 3. Eva Korpela 1985/86;1986/87 2 Anfisa Riezcowa 1991/92;1992/93 Tora Berger 2012/13;2013/14 Dorothea Wierer 2018/19;2019/20

• Klasyfikacja obejmuje sezony od 1977/1978 do 2023/2024

Podział tytułów według krajów

Lp.	Kraj	Tytuły	Mężczyźni	Kobiety
1.	Norwegia	19	13	6
2.	Francja	16	11	5
3.	Niemcy[9]	11	5	6
4.	Szwecja	10	1	9
5.	NRD	9	9	0
6.	ZSRR	4	2	2
7.	Rosja[10]	3	1
8.	Finlandia	2	0
	Białoruś
	Czechy[11]

• Klasyfikacja obejmuje sezony od 1977/1978 do 2023/2024

Zobacz też

• Biathlon
• Mistrzostwa świata w biathlonie
• Mistrzostwa Europy w biathlonie
• Medaliści igrzysk olimpijskich w biathlonie
• Biathlon na zimowych igrzyskach olimpijskich

Przypisy

1. Duże zmiany w Pucharze Świata. biathlon.pl. [dostęp 2022-06-21]. (pol.).
2. Władimir Draczow w 2002 r. zmienił obywatelstwo z rosyjskiego na białoruskie.
3. Biathlon.pl – polski serwis biathlonowy [online], biathlon.pl [dostęp 2017-11-26]  (pol.).
4. Od 1994 r. Petra Schaaf występowała pod nazwiskiem męża jako Petra Behle.
5. Helena Jonsson latem 2010 r. wyszła za mąż za szwedzkiego biathlonistę Davida Ekholma.
6. Pierwotnie kryształową kulę zdobyła Kaisa Mäkäräinen jednak po anulowanie wyników Olgi Zajcewej z powodu stosowania dopingu i ponownym przeliczeniu punktów najwięcej ich zgromadziła Tora Berger. Federacja biathlonowa zdecydowała, że kryształowa kula zostanie przyznana zarówno Fince jak i Norweżce.
7. Reprezentacja Rosji została zdyskwalifikowana podczas startów przed MŚ.
8. Pod uwagę brane są jedynie zwycięstwa, odniesione w konkurencjach indywidualnych.
9. Razem z RFN.
10. Razem ze Wspólnotą Niepodległych Państw.
11. Razem z Czechosłowacją.