Powiat puławski
Powiat puławski – powiat w Polsce (województwo lubelskie ), utworzony w 1867[2] (jako powiat nowoaleksandryjski), w obecnej formie od przeprowadzonej w 1999 reformy administracyjnej . Jego siedzibą jest miasto Puławy .
Podział administracyjny
stan na 1 stycznia 2010 roku
Gmina
Powierzchnia
Ludność
Gęstość
Siedziba
Gmina miejska
Puławy
50,49 km²
50 035
964,6 os./km²
Puławy
Gminy miejsko-wiejskie
Kazimierz Dolny
30,44 km²
3522
115,35 os./km²
Kazimierz Dolny
Nałęczów
13,82 km²
4250
307,5 os./km²
Nałęczów
Gminy wiejskie
Baranów
85,03 km²
4241
49,9 os./km²
Baranów
Janowiec
79 km²
3611
45,7 os./km²
Janowiec
Końskowola
89,63 km²
9010
100,5 os./km²
Końskowola
Kurów
101,3 km²
7892
78 os./km²
Kurów
Markuszów
40,39 km²
3021
74,8 os./km²
Markuszów
Puławy
160,81 km²
11 157
69,4 os./km²
Puławy
Wąwolnica
62,15 km²
4998
80,4 os./km²
Wąwolnica
Żyrzyn
128,77 km²
6599
51,3 os./km²
Żyrzyn
Demografia
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):
Ogółem
Kobiety
Mężczyźni
osób
%
osób
%
osób
%
Ogółem
117 167
100
60 757
51,86
56 410
48,14
Miasto
58 033
49,53
30 750
26,24
27 283
23,29
Wieś
59 134
50,47
30 007
25,61
29 127
24,86
Piramida wieku mieszkańców powiatu puławskiego w 2014 roku[3] .
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[4] powiat zamieszkiwały 113 173 osoby. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 112 835 osób[5] .
Gospodarka
W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 2,3 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 4,8% do aktywnych zawodowo[6] .
Historia
Janowiec , w głębi zamek
Grobowiec Józefa Orłowskiego w Końskowoli
Starostowie puławscy
do uzupełnienia lata 1867–1918 i 1945–1975
Zygmunt Skrzyński (6 grudnia 1918 – 3 sierpnia 1923)[a] [7]
Antoni Barnat (3 sierpnia 1923 – 10 stycznia 1927)
Aleksander Wiszniewski (10 stycznia 1927 – 4 czerwca 1932)
Mieczysław Lutman (4 czerwca 1932 – 11 października 1937)
Alojzy Kaczmarczyk (11 października 1937–wrzesień 1939)
Stefan Lewtak (30 września 1944–czerwiec 1950?)
Piotr Hołosyniuk (1959–1963)[b]
Zdzisław Pietroń (1970–1973)[c]
Henryk Wieczorek (19 listopada 1998 – 19 listopada 2002)[8]
Marian Żaba (19 listopada 2002 – 5 grudnia 2006)
Sławomir Kamiński (5 grudnia 2006 – 2 grudnia 2010)
Witold Popiołek (2 grudnia 2010 – 22 listopada 2018)
Danuta Smaga (22 listopada 2018 – 7 maja 2024)
Teresa Gutowska (7 maja 2024 – nadal)[9]
Interesujące zabytki architektury i kultury
Puławy – zespół pałacowo-parkowy Czartoryskich (pałac, Świątynia Sybilli, Domek Gotycki, Kościół rotundowy).
Kazimierz Dolny – pięknie położone miasto z cennym układem urbanistycznym (rynkiem, kamienicami, kościołami, ruinami zamku, basztą i spichlerzami).
Bochotnica – ruiny zamku z XIII wieku , renesansowe mauzoleum Jana z Oleśnickich, młyn wodny z XIX wieku i liczne wąwozy
Nałęczów – park zdrojowy z pijalnią, pałac Małachowskich , wille z XIX/XX wieku, kaplica.
Gołąb – manierystyczny kościół z XVII w., Kaplica Loretańska .
Wąwolnica – kaplica z XIV w. z figurką Matki Boskiej Kębelskiej (miejsce licznych pielgrzymek) i kościół z pocz. XX w.
Janowiec – ruiny zamku z XVI w., kościół późnorenesansowy z fragmentami gotyckiego z XIV wieku, skansen.
Kurów – kościół z późnogotyckim prezbiterium z XVI wieku, rozbudowany w XVII w., zespół pałacowo-parkowy w Olesinie
Łany – drewniany kościół mariawitów , z początków XX wieku.
Markuszów – kościoły z XVII w.
Końskowola – kościół farny z XVI–XVIII w. – mauzoleum Tęczyńskich, kościół szpitalny z 1613, obronna kamienica Tęczyńskich z XVI w., cmentarz ewangelicko-augsburski z XVIII/XIX w.
Góra Puławska – zabytkowy kościół z XVIII w. pw. św. Wojciecha oraz dzwonnica.
Sąsiednie powiaty
Uwagi
↑ Początkowo jako komisarz ludowy na powiat puławski, później komisarz powiatowy, wreszcie starosta.
↑ Jako przewodniczący Prezydium Powiatowej Rady Narodowej.
↑ Jako przewodniczący Prezydium Powiatowej Rady Narodowej.
Przypisy
↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
↑ Powiat puławski ma 150 lat. Wręczyli odznaki za zasługi . dziennikwschodni.pl, 2017-06-11.
↑ Powiat puławski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ l , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019) , 31 grudnia 2019 . Brak numerów stron w książce
↑ GUS , Tabl. II. Ludność, ruch naturalny oraz migracje ludności według powiatów w pierwszym półroczu 2020 r. , 30 czerwca 2020 . Brak numerów stron w książce
↑ GUS , Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-06] (pol. ) .
↑ Tadeusz Radzik: Administracja państwowa i samorządowa Puław w latach 1918–1939 .
↑ Na podstawie: Słownik biograficzny współczesnych starostów . Rafał Rudka (red.). T. III: Starostowie województwa lubelskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich , 2023, s. 29. ISBN 978-83-62251-82-7 . [dostęp 2023-09-12].
↑ Powiat puławski: Teresa Gutowska nowym starostą . radio.lublin.pl, 7 maja 2024. [dostęp 2024-05-11].
Linki zewnętrzne