Otoki (województwo opolskie)

Otoki

wieś
Kościół
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	prudnicki
Gmina	Biała
Liczba ludności (2011)	192[2]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-210[3]
Tablice rejestracyjne	OPR
SIMC	0491446
Położenie na mapie gminy Biała Otoki
Położenie na mapie Polski Otoki
Położenie na mapie województwa opolskiego Otoki
Położenie na mapie powiatu prudnickiego Otoki
50°25′32″N 17°38′43″E[1]

Otoki (dodatkowa nazwa w j. niem. Ottok) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała^[4][5]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Kotliny Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 192 osoby^[2].

Częścią wsi jest Kolonia Otocka

Geografia

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 11 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Kotliny Raciborskiej. Należy do Euroregionu Pradziad^[6]. Ma charakter rolniczy. Głównymi uprawami są tutaj burak cukrowy, pszenica i rzepak^[7].

Środowisko naturalne

W Otokach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,2 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Otok wynoszą 614 mm. Dominują wiatry zachodnie^[8].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Otoki^[4]^[9]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0491452	Kolonia Otocka	część wsi

Nazwa

W 1383 wieś została wymieniona pod nazwami Ottak, Eichak^[7]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod polską nazwą Otok, a także zgermanizowaną Ottok^[10]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Otoki^[11].

Historia

Otoki zostały założone w drugiej połowie XIV wieku. Po raz pierwszy wzmiankowane były w 1383. W tym roku po podziale księstwa, miejscowość podlegała kasztelanii niemodlińskiej^[7].

Pieczęć Otok (1908)

Pod koniec XV wieku właścicielem wsi był Jan, przedstawiciel rodu Colmas^[7]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego bialskiego w Monarchii Habsburgów^[12]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk^[13].

Otoki (Ottok) wśród miejscowości ziemi prudnickiej na mapie z XIX wieku

W Otokach funkcjonowała jednoklasowa szkoła, dwie karczmy i kuźnia^[7]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu orła w koronie, a w otoku napis: SIEGEL GEMEINDE OTTOK / KREIS NEUSTADT O/SCHL. (pol. Gmina Otoki / Powiat Prudnicki, Górny Śląsk)^[14].

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 364 mieszkańców Otok 19 posługiwało się językiem niemieckim, a 345 językiem polskim. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Otoki znalazły się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym^[15].

W latach 1945–1950 Otoki należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Śmicz^[16][17].

W 1949 we wsi znajdowały się między innymi: szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku^[18], krawiec^[19].

Mieszkańcy

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków^[20]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego.

Liczba mieszkańców wsi

• 1871 – 380^[21]
• 1885 – 395^[22]
• 1905 – 385^[23]
• 1910 – 364^[15]
• 1933 – 294^[24]
• 1939 – 285^[24]
• 1966 – 247^[25]
• 1998 – 202^[26]
• 2002 – 197^[26]
• 2009 – 193^[26]
• 2011 – 192^[26]
• 2013 – 186^[27]

Zabytki

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Otokach chronione są^[28]:

• kaplica-dzwonnica
• przepust drogowy przez potok Śmiczowski, droga powiatowa 1526

Gospodarka

W Otokach siedzibę ma firma Zakład Elektroinstalacyjny Apostel Piotr, zrzeszona w Cechu Rzemieślników i Przedsiębiorców w Prudniku^[29].

Transport

W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajdują się drogi powiatowe: nr 1252O relacji Biała – Wasiłowice – Otoki – Grabina oraz nr 1256O relacji Nowy Browiniec – Browiniec Polski – Solec – Biała – Ligota Bialska – Otoki^[30].

Otoki posiadają połączenia autobusowe z Korfantowem, Prudnikiem. We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe – „Skrz.”, „Wieś”^[31].

Religia

Katolicy z Otok należą do parafii św. Stanisława Biskupa w Ligocie Bialskiej (dekanat Biała). We wsi znajduje się kaplica^[32].

Turystyka

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Otokach^[33].

Szlaki turystyczne

Przez Otoki prowadzą szlaki turystyczne:

• Szlakami bociana białego (27 km): Biała – Prężyna – Miłowice – Śmicz – Pleśnica – Grabina – Otoki – Wasiłowice – Biała^[34]
• Szlakiem zabytkowych kościołów (9,12 km): Prężyna – Biała – Śmicz – Miłowice – Kolnowice – Otoki – Ligota Bialska – Krobusz – Dębina – Łącznik – Mokra – Żabnik – Gostomia – Solec – Olbrachcice^[35]

Szlaki rowerowe

Przez Otoki prowadzi szlak rowerowy^[36]:

• Trasa rowerowa PTTK nr 263-n: Biała – Wasiłowice – Otoki – Grabina – Kolonia Otocka – Puszyna – Pleśnica – Śmicz – Miłowice – Prężyna – Biała

Bezpieczeństwo

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 16 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)^[37].

Teren wsi, jak i całej gminy Biała, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa^[38]. Gminę Biała obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG^[39].

Galeria

• 
  Wjazd do Otok od strony Ligoty Bialskiej
• 
  Szkoła Podstawowa
• 
  Krzyż

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 95833
2. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 894 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
5. GUS. Rejestr TERYT.
6. Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-08-21] .
7. Otoki – Urząd Miejski w Białej [online], biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-21] .
8. Klimat: Otoki: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-08-21] .
9. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
10. Triest 1865 ↓, s. 1093.
11. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
12. Johann WolfgangJ.W. Wieland Johann WolfgangJ.W., Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736 . Brak numerów stron w książce
13. AndrzejA. Dereń AndrzejA., XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X .
14. 969 Ottok (Otoki) [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 17 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11]  (pol.).
15. KazimierzK. Nabzdyk KazimierzK., Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 73 .
16. Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (stan z dnia 1 stycznia 1946), Wydawnictwa Instytutu Śląskiego, 1947.
17. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
18. Śląsk 1949 ↓, s. 151.
19. Śląsk 1949 ↓, s. 390.
20. Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X .
21. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
22. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
23. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1905) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
24. Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt in Oberschlesien [online], verwaltungsgeschichte.de [zarchiwizowane z adresu 2017-07-08] .
25. Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 216 .
26. Otoki [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-09-26] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
27. AndrzejA. Dereń AndrzejA., Jak wyludniła się Twoja miejscowość: sprzedam wieś pod Prudnikiem, „Tygodnik Prudnicki”, 2 (1202), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 stycznia 2014, s. 11, ISSN 1231-904X .
28. Ewidencja – Gmina Biała [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-02-11] .
29. Lista Rzemieślników [online], cechprudnik.eu [zarchiwizowane z adresu 2023-12-09] .
30. Wykaz dróg powiatu prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2024-09-26] .
31. Rozkład jazdy PKS na przystanku Otoki Skrz., gm. Biała [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18] .
32. Parafie według dekanatów [online], diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02]  (pol.).
33. Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01] .
34. Ścieżki rowerowe – Urząd Miejski w Białej [online], biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-21] .
35. Szlakiem zabytkowych kościołów [online], turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-21]  (pol.).
36. Okolice Prudnika, [w:] KarolK. Kawałko KarolK., Szlaki rowerowe Śląska Opolskiego, Piła: Wydawnictwo BIK: na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, 2009, s. 13, ISBN 978-83-7618-031-1 .
37. Posterunek Policji w Białej [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25]  (pol.).
38. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
39. PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08] .

Bibliografia

• FelixF. Triest FelixF., Topographisches Handbuch von Oberschlesien., Breslau: Wilh. Gottl. Korn, 1864–1865, OCLC 315739117  (niem.), Erste Hälfte, Zweite Hälfte.
• Śląsk: księga adresowa województwa śląskiego, Katowice: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa, 1949 .

Linki zewnętrzne

• Otoki, [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2023-10-09] .