National Basketball Association Draft

Draft NBA w 2006.

Draft NBA – coroczny proces mający na celu pozyskanie przez kluby ligi NBA praw do nowych zawodników. Najczęściej są to zawodnicy kończący szkoły średnie^[1] w USA. Coraz więcej jest jednak obcokrajowców.

Wybierając gracza w drafcie, klub NBA uzyskuje na najbliższy rok pierwszeństwo do negocjowania i podpisania z nim kontraktu w obrębie ligi. Prawem tym może jednak dowolnie dysponować (np. zrzec się go, sprzedać lub wymienić za innego gracza, bądź odłożyć wybór na przyszłość).

Wybrany w drafcie może zostać każdy zawodnik wyrażający chęć gry w NBA i spełniający wymogi określone w przepisach, np. minimalny wiek.

Zawodnicy wybierani w pierwszej rundzie zazwyczaj otrzymują propozycje umowy od razu i często należą do wyróżniających się graczy ligi. Ci z niższych miejsc podpisują kontrakty po kilku latach gry w innych ligach, nabierając tam doświadczenia i umiejętności. Niektórzy z nich nigdy nie dostają szansy gry w NBA, mimo znalezienia się na liście draftu. W mediach największe zainteresowanie wzbudza zawsze drużyna, która zdobywa pierwszy wybór oraz spekulacje na temat gracza, który zostanie przez nią wybrany.

Kolejność wybierania zawodników ustalana jest w drodze losowania oraz na podstawie wyników z poprzedniego sezonu. Aby wyrównać poziom zespołów, największe szanse na pierwsze numery mają zawsze najsłabsze ekipy. Numerami w drafcie – nawet przyszłymi, nie znając ich dokładnej kolejności – można się dowolnie wymieniać. Oferuje się je często przy transferach zawodników.

Obecnie draft NBA składa się z dwóch rund (razem 60 zawodników) i każda drużyna ma prawo wyboru jednego zawodnika w rundzie, chyba że prawa te oddała (lub zyskała dodatkowe) w wyniku wcześniejszych transakcji bądź utraciła w wyniku nałożonej na nią przez ligę kary.

Zasady loterii

W drafcie każdy zespół ma numer, z którym będzie wybierał. Od 1985 przyznawanie numerów odbywa się drogą losowania, im mniej zwycięstw w sezonie, tym więcej szans na lepszy numer w drafcie.

Losowania kolejności wyboru dokonuje się przy użyciu 14 piłeczek pingpongowych ponumerowanych od 1 do 14, spośród których wyciąga się 4 (w kilkunastosekundowych odstępach), co daje 1 001 czteroelementowych kombinacji. Tysiąc z nich przypisuje się, proporcjonalnie do uzyskanych wyników, drużynom uczestniczącym w loterii. Najsłabsza otrzymuje ich 250, kolejna 199, a trzecia od końca 156 itd. (patrz tabela) Jeśli dwie drużyny uzyskały taki sam wynik w sezonie, otrzymują one średnią liczbę kombinacji przypisanych do miejsc, które zajmują (w przypadku otrzymania liczby niecałkowitej, decyduje rzut monetą i zwycięzca bierze „resztę”). Jednej kombinacji nie przypisuje się żadnej z drużyn i jeśli zostanie wylosowana, dokonuje się powtórnego ciągnięcia piłeczek.

W loterii biorą udział tylko drużyny, które nie zakwalifikowały się do play-offów, a losowanie dotyczy tylko trzech pierwszych miejsc draftu w pierwszej rundzie – pozostałe miejsca przypadają według wyników z sezonu zasadniczego. Najpierw losuje się pierwsze, potem drugie, a następnie trzecie miejsce w drafcie, każdorazowo wrzucając piłeczki z powrotem do maszyny losującej. Jeśli przy losowaniu 2. i 3. miejsca wylosowana zostanie drużyna już wybrana, losuje się ponownie, aż do skutku. Wyniki ogłasza się w kolejności odwrotnej do losowania.

Drużyna	Liczba kombinacji (z 1 001)
30. (najsłabsza w lidze)	250
29.	199
28.	156
27.	119
26.	88
25.	63
24.	43
23.	28
22.	17
21.	11
20.	8
19.	7
18.	6
17. (najlepsza poza play-off)	5

Dzień draftu

W około miesiąc po ogłoszeniu kolejności wyboru (NBA Draft Lottery) odbywa się właściwy draft. Podczas specjalnej ceremonii, na której obecni są przedstawiciele klubów oraz zaproszeni gracze (około 10–15 faworytów do wysokich miejsc), ogłaszane są, począwszy od numeru 1, nazwiska wybranych.

Każdy klub ma prawo zrezygnować ze swojego wyboru, a także zaproponować wymianę numerów draftu czy zawodników już wybranych.

Prawa do draftowanego gracza

• Zawodnik może podpisać kontrakt z klubem NBA tylko wtedy, jeśli był choć raz zgłoszony (eligible) do draftu.
• Zawodnik może zostać zgłoszony do draftu maksymalnie dwa razy.
• Drużyna, która draftuje (wybiera) zawodnika, uzyskuje roczne prawo do negocjowania i podpisania z nim kontraktu, jeśli do 15 lipca w roku draftu zgłosi do tego chęć (tzw. Required Tender).
• Jeśli po przedstawieniu Required Tender klub nie podpisze z zawodnikiem kontraktu przed kolejnym draftem, traci do niego prawo, a zawodnik jest automatycznie zgłoszony do tego draftu.
• Jeśli zawodnik zostanie wybrany w kolejnym drafcie, a wybierający klub przedstawi Required Tender i nie podpisze z nim kontraktu przez rok, zawodnik staje się wolnym agentem i może negocjować z dowolnym klubem w lidze NBA.
• Jeśli zgłoszony gracz nie zostanie wybrany w drugim drafcie, staje się wolnym agentem.
• Jeśli gracz zostaje draftowany podczas jakiegokolwiek draftu, ale klub nie przedstawi Required Tender do 15 lipca, gracz staje się wolnym agentem następnego dnia.
• Klub może wycofać Required Tender w każdym momencie, ale tylko za zgodą gracza. W takim przypadku staje się on wolnym agentem.
• Gracz zgłoszony do draftu, ale w nim nie wybrany, staje się wolnym agentem.

Znaczenie

Draft odgrywa olbrzymią rolę w kreowaniu znaczenia drużyn. Dzięki draftowi mało znaczące kluby stają się niekiedy potęgami w NBA. W ostatnich latach stało się tak np. w przypadku Ralpha Sampsona, Hakeema Olajuwona i Houston Rockets, Michaela Jordana i Chicago Bulls, Shaquille O’Neala i Orlando Magic, Dirka Nowitzkiego i Dallas Mavericks, LeBrona Jamesa i Cleveland Cavaliers, Carmelo Anthony i Denver Nuggets oraz Dwyane’a Wade’a i Miami Heat.

Zdarzają się też przypadki niewypałów. Najgłośniejsze w ostatnich sezonach to nr 2. dla Sama Bowiego w 1984 (przed Jordanem) i niespełnieni zwycięzcy: Pervis Ellison w 1989, Joe Smith w 1995, Michael Olowokandi w 1998, Kwame Brown w 2001, Hasheem Thabeet w 2009 czy Anthony Bennet w 2013.

Niektóre drafty uznaje się za wyjątkowo udane, świadczy o tym liczba przystępujących zawodników, ale przede wszystkim rozwój talentów wybranych zawodników. Za najsilniejsze uważa się drafty z lat:

• 1984 – Hakeem Olajuwon, Michael Jordan, Charles Barkley, John Stockton, Kevin Willis
• 1996 – Allen Iverson, Ray Allen, Kobe Bryant, Steve Nash, Ben Wallace
• 1999 – Ron Artest, Baron Davis, Lamar Odom, Shawn Marion, Manu Ginóbili
• 2003 – LeBron James, Carmelo Anthony, Dwyane Wade, Chris Bosh

Jedne ze słabszych draftów to np.:

• 1986 – (Brad Daugherty)
• 1989 (mimo kilku dobrych graczy – Shawn Kemp, Glen Rice, Tim Hardaway)
• 2000 – (Kenyon Martin)

Expansion draft

Praktykowany podczas dołączania jednej lub więcej drużyn do ligi. Oprócz tradycyjnego naboru nowych zawodników, kończących studia, drużyny dobierają wtedy zawodników z istniejących zespołów. Aby chronić swych najlepszych graczy, aktywne drużyny wpisują pewną ich liczbę na chronioną listę. Nowy zespół (zespoły) wybierają swe typy spośród pozostałych zawodników, na zasadach przyjętych w tradycyjnym drafcie.

Numery jeden w drafcie

Draft	Zespół	Gracz	College/szkoła średnia/zespół
1947	Pittsburgh Ironmen	Clifton Neeley	Texas Western
1948	Providence Steamrollers	Andy Tonkovich	Marshall
1949	Providence Steamrollers	Howie Shannon	Kansas State
1950	Boston Celtics	Charlie Share	Bowling Green
1951	Baltimore Bullets	Gene Melchiorre	Bradley
1952	Milwaukee Hawks	Mark Workman	West Virginia
1953	Baltimore Bullets	Ray Felix	Long Island
1954	Baltimore Bullets	Frank Selvy	Furman
1955	Milwaukee Hawks	Dick Ricketts	Duquesne
1956	Rochester Royals	Sihugo Green	Duquesne
1957	Cincinnati Royals	Rod Hundley	West Virginia
1958	Minneapolis Lakers	Elgin Baylor	Seattle
1959	Cincinnati Royals	Bob Boozer	Kansas State
1960	Cincinnati Royals	Oscar Robertson	Cincinnati
1961	Chicago Packers	Walt Bellamy	Indiana
1962	Chicago Zephyrs	Bill McGill	Utah
1963	New York Knicks	Art Heyman	Duke
1964	New York Knicks	Jim Barnes	Texas Western
1965	San Francisco Warriors	Fred Hetzel	Davidson
1966	New York Knicks	Cazzie Russell	Michigan
1967	Detroit Pistons	Jimmy Walker	Providence
1968	San Diego Rockets	Elvin Hayes	Houston
1969	Milwaukee Bucks	Lew Alcindor	UCLA
1970	Detroit Pistons	Bob Lanier	St. Bonaventure
1971	Cleveland Cavaliers	Austin Carr	Notre Dame
1972	Portland Trail Blazers	LaRue Martin	Loyola (Chicago)
1973	Philadelphia 76ers	Doug Collins	Illinois State
1974	Portland Trail Blazers	Bill Walton	UCLA
1975	Atlanta Hawks	David Thompson	NC State
1976	Houston Rockets	John Lucas	Maryland
1977	Milwaukee Bucks	Kent Benson	Indiana
1978	Portland Trail Blazers	Mychal Thompson	Minnesota
1979	Los Angeles Lakers	Earvin Johnson	Michigan State
1980	Golden State Warriors	Joe Barry Carroll	Purdue
1981	Dallas Mavericks	Mark Aguirre	DePaul
1982	Los Angeles Lakers	James Worthy	North Carolina
1983	Houston Rockets	Ralph Sampson	Virginia
1984	Houston Rockets	Hakeem Olajuwon	Houston
1985	New York Knicks	Patrick Ewing	Georgetown
1986	Cleveland Cavaliers	Brad Daugherty	North Carolina
1987	San Antonio Spurs	David Robinson	Navy
1988	Los Angeles Clippers	Danny Manning	Kansas
1989	Sacramento Kings	Pervis Ellison	Louisville
1990	New Jersey Nets	Derrick Coleman	Syracuse
1991	Charlotte Hornets	Larry Johnson	UNLV
1992	Orlando Magic	Shaquille O’Neal	LSU
1993	Orlando Magic[2]	Chris Webber	Michigan
1994	Milwaukee Bucks	Glenn Robinson	Purdue
1995	Golden State Warriors	Joe Smith	Maryland
1996	Philadelphia 76ers	Allen Iverson	Georgetown
1997	San Antonio Spurs	Tim Duncan	Wake Forest
1998	Los Angeles Clippers	Michael Olowokandi	Pacific
1999	Chicago Bulls	Elton Brand	Duke
2000	New Jersey Nets	Kenyon Martin	Cincinnati
2001	Washington Wizards	Kwame Brown	Glynn Academy High School (Brunswick, Georgia)
2002	Houston Rockets	Yao Ming	Shanghai Sharks (Chiny)
2003	Cleveland Cavaliers	LeBron James	St. Vincent-St. Mary High School (Akron, OH)
2004	Orlando Magic	Dwight Howard	Southwest Atlanta Christian Academy (Atlanta)
2005	Milwaukee Bucks	Andrew Bogut	Utah
2006	Toronto Raptors	Andrea Bargnani	Benetton Treviso (Włochy)
2007	Portland Trail Blazers	Greg Oden	Ohio State
2008	Chicago Bulls	Derrick Rose	Memphis
2009	Los Angeles Clippers	Blake Griffin	Oklahoma
2010	Washington Wizards	John Wall	Kentucky
2011	Cleveland Cavaliers	Kyrie Irving	Duke
2012	New Orleans Hornets	Anthony Davis	University of Kentucky
2013	Cleveland Cavaliers	Anthony Bennett	UNLV
2014	Cleveland Cavaliers	Andrew Wiggins	Kansas
2015	Minnesota Timberwolves	Karl-Anthony Towns	University of Kentucky
2016	Philadelphia 76ers	Ben Simmons	Louisiana State
2017	Philadelphia 76ers	Markelle Fultz	Washington
2018	Phoenix Suns	Deandre Ayton	Arizona
2019	New Orleans Pelicans	Zion Williamson	Duke
2020	Minnesota Timberwolves	Anthony Edwards	Georgia
2021	Detroit Pistons	Cade Cunningham	Oklahoma
2022	Orlando Magic	Paolo Banchero	Duke
2023	San Antonio Spurs	Victor Wembanyama	Metropolitans 92 (Francja)
2024	Atlanta Hawks	Zaccharie Risacher	JL Bourg Basket (Francja)

Polacy w drafcie

W drafcie NBA zostali wybrani następujący Polacy:

• Maciej Lampe – 2003 z nr 30. przez New York Knicks,
• Szymon Szewczyk – 2003 z nr 35. przez Milwaukee Bucks (nie rozegrał żadnego meczu),
• Marcin Gortat – 2005 z nr 57. przez Phoenix Suns (natychmiast przekazany do Orlando Magic),
• Jeremy Sochan – 2022 z nr 9. przez San Antonio Spurs.

Przypisy

1. Draft NBA - Historia Draftu w NBA - Nr 1 draftu NBA [online], NBAHistoria.pl [dostęp 2023-09-08]  (pol.).
2. 1993 NBA Draft [online], Basketball-Reference.com [dostęp 2012-02-25]  (ang.).