Zwykle umieszczany w rodzaju Eptesicus[9][10][5], jednak na podstawie rewizji taksonomicznej przeprowadzonej w 2023 roku został przeniesiony do rodzaju Cnephaeus[11]. Cnephaeus nilssonii wydaje się być taksonem siostrzanymC. serotinus i często są parafiletyczne w badaniach genetycznych z użyciem genówmitochondrialnych ze względu na rozległą bardzo dawną hybrydyzację[10]. Wykorzystując geny jądrowe, C. nilssonii tworzy kladmonofiletyczny, który nie jest blisko spokrewniony z C. serotinus[10]. Czasami uważa się, że C. nilssonii obejmuje C. japonensis, ale są one ogólnie uznawane za odrębne gatunki na podstawie danych morfologicznych[9]. Do C. nilssonii zalicza się często C. gobiensis, ale obecnie jest on zazwyczaj uznawany za odrębny gatunek na podstawie danych genetycznych i morfologicznych[9]. Zwykle rozpoznaje się dwa podgatunki (nilssonii i parvus), ale dane genetyczne nie potwierdzają tego podziału, ponieważ między tymi dwoma taksonami występuje niewielka zmienność genetyczna[10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[10].
Długość ciała (bez ogona) 54–68 mm, długość ogona 35–50 mm, długość ucha 13–17,5 mm, długość tylnej stopy 10–12 mm, długość przedramienia 34,1–44,2 mm; rozpiętość skrzydeł 240–280 mm; masa ciała 9–13 g[9]. Mroczek pozłocisty ma ciemnokasztanowate ubarwienie ze złocistymi końcówkami włosów na grzbiecie. Futro długie i gęste. Wzór zębowy: I C P M = 32[9]. Kariotyp wynosi 2n = 50 i FNa = 48 (w całej Europie)[9]
Ekologia
Mroczek pozłocisty w hibernacji
Siedlisko
Gatunek borealny, związany ze strefą tajgi. Sięga najdalej na północ ze wszystkich nietoperzy, regularnie odbywając rozród za Kołem Podbiegunowym w Norwegii i Szwecji. Jest tam zmuszony do latania i żerowania w warunkach dnia polarnego. Jako związany z surowym klimatem kontynentalnym występuje głównie w północno-wschodniej części Europy, zaś w zachodniej i południowej części kontynentu spotyka się go jedynie w wysokich górach. Związany głównie z terenami leśnymi i górskimi, choć na Górnym Śląsku występuje w centrach dużych miast. Najważniejszymi kryjówkami letnimi tego gatunku są budynki, jedynie sporadycznie znajdowano go w dziuplach drzew. Zimuje w chłodnych, wstępnych partiach podziemi, np. jaskiń czy fortyfikacji. Odporny na mróz, może hibernować w miejscach słabo izolowanych od warunków zewnętrznych.
Pożywienie
Owady chwytane niemal wyłącznie w locie, szczególnie drobne muchówki, chrząszcze, siatkoskrzydłe i nocne motyle[14].
↑F.A. Kolenati. Eine neue österreichische Fledermaus. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 29, s. 252, 1858. (niem.).
↑K. Kishida. Proposition of a new specific name for the lesser Corean serotine. „Lansania”. 4 (31), s. 2, 1932. (ang. • jap.).
↑ abI.I.CoroiuI.I., Eptesicus nilssoni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2022-1 [dostęp 2022-08-01](ang.).
↑Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 116. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Eptesicus nilssonii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-08-01].
↑ abcdefR. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Vespertilionidae (Vesper Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 851–852. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑V.C. Cláudio, R.L. Novaes, A.L. Gardner, M.R. Nogueira, D.E. Wilson, J.E. Maldonado, J.A. de Oliveira & R. Moratelli. Taxonomic re-evaluation of New World Eptesicus and Histiotus (Chiroptera: Vespertilionidae), with the description of a new genus. „Zoologia (Curitiba)”. 40, s. e22029, 2023. DOI: 10.1590/S1984-4689.v40.e22029.. (ang.).
↑B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 293. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑SławomirS.WąsikSławomirS., Ssaki Polski od A do Ż, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2011, s. 99, ISBN 978-83-7073-674-3 [dostęp 2023-09-29].
↑Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r. poz. 1348)
Ciechanowski M., Szkudlarek R. 2003. Pierwsze stwierdzenia mroczka pozłocistego Eptesicus nilssonii (Keyserling & Blasius, 1839) na Pomorzu. Nietoperze 4: 105-107.
Lesiński G., Fuszara E., Kowalski M. 2001. Charakterystyka miejskiego zgrupowania nietoperzy Warszawy. Nietoperze 2: 3-17.
Konrad Sachanowicz, Mateusz Ciechanowski: Nietoperze Polski. Tomasz Cofta (rysunki). Warszawa: MULTICO, 2005. ISBN 83-7073-401-4. Brak numerów stron w książce
Rydell J. 1993. Eptesicus nilssonii. Mammalian Species 430: 1-7.
Sachanowicz K., Wower A. 2005. Mroczek pozłocisty w miastach Aglomeracji Górnośląskiej. Przyroda Górnego Śląska 39: 8-9.